Ένα τραγούδι που ήτανε δύο

Αυτές τις μέρες μου ήρθε (με τον άδηλο τρόπο που έρχονται τα τραγούδια) το «Just a Gigolo/I Ain’t got Nobody», που οι περισσότεροι το ξέρουμε από την εκτέλεση του Ντέιβιντ Λι Ροθ από το 1985. Ήξερα ότι πρόκειται για παλιότερο τραγούδι, αλλά ψάχνοντάς το διαπίστωσα ότι πρόκειται για δύο παλιότερα τραγούδια που ενώθηκαν στη δεκαετία του 1950.

Αρχικά (το 1928) το «Just a Gigolo» ήταν ένα αυστριακό τανγκό που είχε επιτυχία, και διασκευάστηκε και απέκτησε αγγλικούς στίχους το 1929. Σύντομα έγινε ένα από τα «standards» του δυτικού ρεπερτορίου, και το τραγούδησαν και το έπαιξαν πολλοί και διάφοροι, από τον Μπινγκ Κροσμπι ως τη Μαρλέν Ντίτριχ.

To 1956, ο Λούι Πρίμα έκανε τη σύζευξη του «Just a Gigolo» με το «I Ain’t got Nobody», ένα ακόμα παλιότερο «standard» που χρονολογείται τουλάχιστον από το 1915 και το είχαν τραγουδήσει και παίξει επίσης αναρίθμητοι, από τον Φατς Ουόλερ ως τον Θελόνιους Μονκ.

Η ενορχήστρωση, εκτέλεση και ερμηνεία παίζουν καθοριστικό ρόλο, αλλά το τραγούδι είναι το ίδιο. Κάποιοι μουσικοί το ακούν, και λένε «εγώ μπορώ να το παίξω διαφορετικά/καλύτερα», κι έτσι έχουμε τις διασκευές. Σε αυτή την περίπτωση, δεν ήταν μόνον η διασκευή αλλά και το πάντρεμα των δύο τραγουδιών που δημιούργησε ένα νέο «standard» στο μουσικό κανόνα.

Γλωσσολογικά, έχει ενδιαφέρον να ακούσει κανείς ποιοι (και πότε) προφέρουν το gigolo ως jiγκολό  και ποιοι ως τζιγκολό. Μουσικολογικά, αξιοσημείωτη είναι η ντίσκο εκδοχή του νέου τραγουδιού από τους Βίλατζ Πιπλ!

Σε πρόσφατα χρόνια, η πιο επιτυχημένη σύζευξη τραγουδιών που θυμάμαι ήταν από τους Πετ Σοπ Μπόις το 1991, με το «Where the Streets Have no Name» των U2 και το «Can’t Take My Eyes Off You» του Φράνκι Βάλι. Αυτό γιατί οι U2 είχαν εκφραστεί υποτιμητικά για τους συναδέλφους τους μουσικούς σε μια συνέντευξη, και οι Πετ Σοπ Μπόις απάντησαν διασκευάζοντας ένα από τα διάσημα βαρύγδουπα τραγούδια των U2 και παντρεύοντάς το με την ποπ του Βάλι, δείχνοντας ότι ουσιαστικά δεν υπήρχε καμία διαφορά στα είδη…

Ως γνωστόν, παρθενογένεση δεν υπάρχει στην τέχνη. Έχει όμως ενδιαφέρον να ανιχνεύεις την πορεία ενός έργου τέχνης μέσα στο χρόνο. Πάνω στο ψάξιμο, άρχισα κι εγώ να αναρωτιέμαι και να προσπαθώ να καταλάβω γιατί μου κόλλησε το «Just a Gigolo/I Ain’t got Nobody». Κατέληξα ότι ήταν ο παιάν «I ain’t got nobody», στον οποίο οδηγήθηκα συνειρμικά από τον παιάνα «I’ve got nothing to declare except my loneliness» του Λάπτοπ, που το ξανάκουσα πρόσφατα.

Και σε αυτό το τραγούδι μάλλον οδηγήθηκα από τον παιάνα «I’m breaking into heaven» των Στόουν Ρόζες, που άκουγα λίγο νωρίτερα.

Κι αν επιμείνουμε να εμβαθύνουμε και να ψάξουμε την πηγή του σκέτου «Άι», πανευκολάκι ― ένας είναι ο αρχηγός, εξ απαλών ονύχων…