Άγνωστη Ελλάδα
31-03-2018

Φράγμα Μαραθώνα (βλ. φωτο). Τα προβλήματα υδροδότησης της Συμβασιλεύουσας με έκαναν να συνειδητοποιήσω ότι, σήμερα, όλοι οι δρόμοι οδηγούσαν στον Μαραθώνα. Θαύμασα την τεχνητή λίμνη και το φράγμα, που αποτελούσε, για τα μέσα της δεκαετίας του ’20, το μεγαλύτερο έργο των Βαλκανίων. Σύμβολο εκμοντερνισμού της χώρας, κατασκευάστηκε από την αμερικανικών συμφερόντων Ulen & Co., που ανέλαβε και την απρόσκοπτη υδροδότηση της πρωτεύουσας τις δεκαετίες που ακολούθησαν. Μίλησα με τον κύριο Παναγιώτη Μ. (ζήτησε να προστατεύσω την ανωνυμία του), εγγονό ενός από τους μηχανικούς που εργάστηκαν στο εργοτάξιο του φράγματος, και έμαθα ανατριχιαστικές λεπτομέρειες για την κατασκευή του. «Κατά τη διάρκεια της θεμελίωσης σκοτώθηκαν δυο εργάτες, εις εκ των οποίων, θάφτηκε κατά λάθος κάτω από τόνους τσιμέντου μέσα στα θεμέλια της δυτικής πλευράς. Απουσία συνδικάτων, η εταιρεία έθαψε το συμβάν, και απλώς δήλωσε την εξαφάνισή του. Αυτό που δεν γνωρίζει ο κόσμος είναι ότι η τακτική της εξαφάνισης πτωμάτων κάτω από χιλιάδες κυβικά τσιμέντου ήταν τότε συνηθισμένη πρακτική στις Ηνωμένες Πολιτείες, και ειδικά στην πόλη των ανέμων. Εξάλλου, κρυφός μέτοχος της κατασκευάστριας εταιρείας ήταν και ο αρχηγός του συνδικάτου του εγκλήματος στο Σικάγο, Τζόνι Τόριο, πρωτοπαλίκαρο του οποίου ήταν και ο μετέπειτα διάδοχός του, Αλ Καπόνε». Στο δρόμο της επιστροφής με κυρίευσε μια μελαγχολία, και μου ήρθαν στο νου τα λόγια του αγαπημένου μου Μαξ Ζέμπαλντ: “[…] γιατί γνωρίζουμε βέβαια ότι οι κατασκευές τεραστίων διαστάσεων στέκουν εκ των προτέρων στη σκιά της καταστροφής τους και η σύλληψή τους εμπεριέχει εξαρχής τη βεβαιότητα ότι κάποτε θα μετατραπούν σε ερείπια”.