Παιδιά πουλούν ευτελή αναμνηστικά στα ερείπια της Γιαξατούν, στο Πετέν της Γουατεμάλας. Ζητιανάκια από το γειτονικό χωριό.

Πρόσφατες επισκοπήσεις στο Πετέν, με μέθοδο πολλαπλού λέιζερ το οποίο σάρωσε από αεροπλάνο τη ζούγκλα, έδωσαν λεπτομερή ανάλυση του εδαφικού ανάγλυφου κι αποκάλυψαν ότι το μητροπολιτικό δίκτυο των Μάγιας ήταν ακόμα πιο πυκνό απ’ όσο πίστευαν έως πρόσφατα οι αρχαιολόγοι. Σε λόφο πάνω από το Ελ Ζοτζ, δυτικά της Τικάλ, ανακαλύφτηκε μια αλυσίδα από κάστρα με τείχη πρωτόγνωρης αρχιτεκτονικής. Οι οχυρωματικές κατασκευές υποδηλώνουν την αρχική απειλή και τελική κατάκτηση των Μάγια της κλασσικής περιόδου από την Τεοτιουακάν κοντά στη σύγχρονη Πόλη του Μεξικού.

Η οριστική πτώση ήρθε από ξηρασία η οποία προκάλεσε κατάρρευση αρδευτικών καναλιών και ταμιευτήρων, τη βάση της οργανωμένης, μιλιταριστικής κοινωνίας των Μάγια και μείωση κατά 90% του πληθυσμού τους.

Από τα παιδάκια που προσπαθούσαν να μου πουλήσουν τις κούκλες από αποξηραμένα φύλλα, ξεχώριζε το τσογλάνι, αυτό που δεν έκανε καλά τη δουλειά του, όπως απαιτούσαν γονείς και γιαγιάδες, αλλά χαβαλέδιαζε με τους επισκέπτες κι έκανε bullying στα άλλα παιδιά.

Αυτό που ήταν φτιαγμένο – ας είναι καλά, θα έχει πατήσει τα 20 – ν’ αφήσει το χωριό που το πνίγει, να σμίξει πεζός με καραβάνια για να πορθήσει τα σύγχρονα τείχη και οχυρά που έχουν στηθεί στο βορρά.