If I don’t stand my own ground, how can I find my way out of this maze? – Pink Floyd
Πριν το 2007 οι ροές άμεσων επενδύσεων από την Κίνα σε ΕΕ ήταν μικρές. Τη δύσκολη διετία 2008 με 2010 ελαχιστοποιήθηκαν και από το 2011 άρχισαν να σημειώνουν συνεχή αύξηση, φθάνοντας το 2016 τα 35 δισεκατομμύρια ευρώ. Χαρά σε κάποιες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αλλά φόβοι σε άλλες, «μεγάλες», και στις Βρυξέλλες. Η Κίνα είναι η πάντα Κίνα: υποσημείωση, καχυποψία. Όταν το 2016 πραγματοποιήθηκε η εξαγορά της γερμανικής εταιρείας ρομποτικής KUKA από την κινεζική Midea, κατασκευής οικιακών συσκευών, πολλοί στην Ένωση μίλησαν για χαλινάρι στους Κινέζους.
Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία εξέφρασαν ανησυχία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή από την άκριτη υποδοχή άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) στην ΕΕ και την ανάγκη συστήματος ελέγχου. Το 2017 η Επιτροπή παρουσίασε σχέδιο Κανονισμού για έλεγχο των ΑΞΕ στην ΕΕ προς αποφυγή ενδεχόμενων αρνητικών επιπτώσεων στην ευρωπαϊκή δημόσια τάξη και ασφάλεια, ειδικότερα σε σχέση με τους τομείς της έρευνας, του διαστήματος, των μεταφορών, της ενέργειας και των τηλεπικοινωνιών. Ο έλεγχος μέσω μηχανισμού συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών και Επιτροπής. Ανάλογα μέσα επιστρατεύουν ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστραλία και Ιαπωνία. Κι ενώ η εξαγορά της KUKA από τους Κινέζους έδωσε λαβή για το σχέδιο Κανονισμού, δεν υπήρχε σε αυτό αναφορά στην Κίνα. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα στα ΜΜΕ για την αναγκαιότητα ελέγχου δόθηκε η (ταλαίπωρη ήδη) επένδυση της COSCO στον Πειραιά. Βόλευε αυτό τους ισχυρούς της ΕΕ αφού έδειχνε αδύναμο κρίκο σε πεινασμένο για πολλούς μέλος, έτοιμο να ξεπουλήσει δημόσια περιουσία στον πρώτο ενδιαφερόμενο. Όταν το βασικό ρίσκο που κρύβουν οι ΑΞΕ σχετίζεται πρωτίστως με τους κυκεώνες συγχωνεύσεων και εξαγορών, με εύκολο καμουφλάρισμα της ταυτότητας του επενδυτή και κυρίως με εταιρείες υψηλής τεχνολογίας.
Τα παραπάνω ως τυπικό παράδειγμα δύσκολης διαβούλευσης νομοθετήματος στις Βρυξέλλες. Αναγκαίος ο συμβιβασμός, η εξισορρόπηση της εθνικής κυριαρχίας σε αποφάσεις για επενδύσεις, του εθνικού συμφέροντος απέναντι στο οριζόντιο ενωσιακό καλό. Η τάξη και η ασφάλεια αντιμέτωπες με ύπουλες προθέσεις εκτός της ΕΕ. Ένα από τα χαρακτηριστικά, π.χ., της δυσκολίας είναι η πιθανή διαπλοκή, το μπλοκάρισμα επένδυσης τρίτης χώρας σε ευρωπαϊκό εταίρο από κάποιο κράτος μέλος, προς όφελος δικού του επενδυτή. Η εξέταση στο Συμβούλιο κατέληξε σε λύση συμβιβασμού η οποία προωθήθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ώστε να πραγματοποιηθεί ταυτόχρονη διαβούλευση από Επιτροπή, Συμβούλιο και Κοινοβούλιο. Διαδικασία τριλόγου όπου καταθέτει το Κοινοβούλιο θέσεις, όπως προβλέπει η ιδρυτική Ευρωπαϊκή Συνθήκη ύστερα από την τροποποίηση της Λισαβόνας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναβαθμίστηκε, παίζει θεσμική μπάλα ισότιμα με το Συμβούλιο σε πολλές νομοθετικές πράξεις. Και αν στο Συμβούλιο εκπροσωπείται η φωνή των εθνικών κυβερνήσεων, η εκπροσώπηση στο Κοινοβούλιο γίνεται με απευθείας εκλεγμένους στα κράτη μέλη.
Στις 20 του περασμένου Νοέμβρη, Κοινοβούλιο, Συμβούλιο και Επιτροπή κατέληξαν σε πολιτική συμφωνία για τον έλεγχο των ΑΞΕ. Σύμφωνα με τα λόγια του Γιούνκερ: «…δεν είμαστε αφελείς θιασώτες του ελεύθερου εμπορίου. Χρειαζόμαστε έλεγχο ..». Λέμε τώρα.
Η σωστή εκπροσώπηση στο Συμβούλιο εξαρτάται από την αποτελεσματικότητα των εθνικών κυβερνήσεων. Μάχες και αναγκαίες συμμαχίες για να διατηρήσεις θώκο όπου θα στριμώξεις εθνικά συμφέροντα σε ένα οικοδόμημα που υπάρχει θεσμικό δημοκρατικό έλλειμμα – η ειδική πλειοψηφία. Αναγκαία η συνείδηση ότι εκπροσωπείς τον ελληνικό λαό, η γνώση των ζητημάτων και επικίνδυνα τα πυροτεχνήματα. Αναγκαίες και οι ορθές οδηγίες προς τη διοικητική γραφειοκρατία όταν εκπροσωπεί τη χώρα στο Συμβούλιο. Εκεί βρίσκεται μια πρόσθετη συνιστώσα του δημοκρατικού ελλείμματος, οι διάβολοι στις λεπτομέρειες του οικοδομήματος το οποίο ολοένα γιγαντώνεται. Συνεχής επαγρύπνηση, καθώς αν αφεθείς δίχως διαμόρφωση πολιτικής θέσης πολλά συμφωνούνται εν κενώ, διαφορετικά τη διαμορφώνεις κάτω από πίεση. Φορές το παίρνει το ποτάμι, κανείς δεν παίρνει πρέφα. Αλλά σε περιπτώσεις ένα κράτος μέλος θα τα βρει στο μέλλον μπροστά του. Εκτός αν η γραφειοκρατία κάνει δουλειά ανεξέλεγκτα από την πολιτική ηγεσία, εφαρμόζοντας τεχνοκρατικά κριτήρια κι όχι πολιτικά (αυτός είναι και ο ρόλος της). Αν δεν την κάνει πάλι το κενό, πάλι απόφαση για τη χώρα από τους υπόλοιπους.
Από την KUKA στη Βίσση. Πριν κάποιες μέρες έπαιξε η είδηση ότι μετά από «έντονο παρασκήνιο και πιέσεις» η Άννα Βίσση θα συμμετέχει στο ευρωψηφοδέλτιο του Δημοκρατικού Συναγερμού της Κύπρου. Αντίθετα με τους ευρωκράτες που ξέρουν τα συμφέροντά τους, τα στηρίζουν και συμφωνούν σε μηχανισμούς ελέγχου, η δίχως έλεγχο, άκριτη αποδοχή από ψηφοφόρους της συμμετοχής στο ευρωπαϊκό ψηφοδέλτιο τυχαίων προσωπικοτήτων ουδεμία σχέση έχει με τα συμφέροντά τους παρά με τη βλακεία τη δική τους και την ψηφοθηρία των κομμάτων. Όπως ουδεμία σχέση έχουν πολλές προσωπικότητες με τα ευρωπαϊκά παρά με την καριέρα τους και τα δικά τους συμφέροντα. Δεν θίγω κανέναν, αλλά δεν ξέρω κατά πόσο η Βίσση θα μπορούσε να σταθεί στο ύψος των απαιτήσεων θέσης στην Ευρωβουλή, δεδομένης της επίπονης επένδυσης φαιάς ουσίας που ζητά η θέση. Το πιθανότερο η Βίσση, ή κάποιος άλλος άψογος καριερίστας, να μην την έχει – στην επένδυση αναφέρομαι κι όχι στη φαιά ουσία, με την οποία είναι σίγουρα προικισμένη η πετυχημένη στον τομέα της Άννα. Για την Ευρωβουλή χρειάζεται κόπος, γνώση και πολιτικό κριτήριο το οποίο, όποιο κι αν ήταν, μάλλον εγκατέλειψε η Βίσση τότε που έστειλε ένα τελευταίο γράμμα από τη Γερμανία, με το Μίκη, κάποιο απόγευμα στο Άαχεν. Θέλω να αποφύγω γενικές, άκαμπτες κρίσεις αλλά η πρόταση να προστεθεί η Βίσση στο ψηφοδέλτιο του ΔΗ.ΣΥ. απευθύνεται στο θυμικό και όχι στη λογική ψηφοφόρων. Και γενικά παρά την αλλαγή που έφερε η Λισαβόνα, τα κόμματα εξακολουθούν να χρησιμοποιούν το Ευρωκοινοβούλιο προς επίδειξη ισχύος ενόψει εθνικών εκλογών, όταν ουσιαστικά για σημαντικά νομοθετήματα, όπως άμεσα εφαρμοστέοι Κανονισμοί, η μάχη δίνεται εξολοκλήρου στις αίθουσες και στους διαδρόμους της Αγίας Τριάδας των Βρυξελλών.
Ας ευχαριστούμε λοιπόν το Θεό που φώτισε τη Λισαβόνα να προβλέψει αναβάθμιση του ρόλου των απευθείας εκλεγμένων του Ευρωκοινοβουλίου. Αν δεν ξέρουν τη δουλειά τους, αν δεν μπορούν ή δεν έχουν άποψη στην εκτίμηση, π.χ., του κινδύνου που πιθανά εγκυμονεί η Huawei μέσω επένδυσης σε τεχνολογία της υποδομών δικτύου, φταίνε οι ψηφοφόροι. Είναι δουλειά που απαιτεί άμεση αντίδραση όταν ο τρίλογος φέρνει κάθε δεύτερη μέρα συμβιβαστικά κείμενα με αναθεματισμένες track changes, τα οποία δεν ξορκίζονται τραγουδώντας «κι όμως θα τα βρούμε πάλι». Δουλειά που δεν μπαλώνεται κάτω από το χαλί. Ούτε από την κύπρια Βίσση, ούτε από την αυστριακή Κοντσίτα (δε νομίζω ότι η δεύτερη είναι υποψήφια σε ψηφοδέλτιο της Αυστρίας αλλά στην Ευρωβουλή πάντως έχει βγάλει λόγο). Σοφό το επίσημο fan club της Άννας, το οποίο ανέφερε ότι «σχετικά με άρθρα που γράφτηκαν για υποψηφιότητα της Άννας Βίσση στην Ευρωβουλή, σας ενημερώνουμε πως κάτι τέτοιο δεν ισχύει». Διπλό τελικά το καλό – και για την τέχνη της μουσικής και για το θεσμό τους Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Κάποτε, δύο φίλοι, γιος και πατέρας βρέθηκαν σπίτι και συζητούσαμε. Ο γιός άνεργος. Μιλούσαν για το τέρας της ΕΕ και τις Βρυξέλλες, με μένος στο οποίο διέκρινα ανταύγειες Χρυσής Αυγής. Τους ρώτησα, μιας και μιλούσαν με τόση σιγουριά, για τους διακριτούς λόγους των θεσμών στις Βρυξέλλες. Ομολόγησαν, κουμπωμένοι, ότι δεν είχαν ιδέα. Διέκοψα τη συζήτηση. Αν δεν θέλουμε να δώσουμε δικαίωμα στους φασίστες να πατήσουν πόδι στην Ευρώπη, τότε τα Καίσαρος Καίσαρι και μετά να παλέψουμε μαζί για τα άλλα, τα όντως άδικα, ανάμεσά τους και η πολιτική λιτότητας που επέβαλε η Γερμανία (είπαμε ισχυρά κράτη μέλη, συμμαχίες και ειδική πλειοψηφία). Πάλη με δύναμη που μας δίνεται εκ των έσω, αποφεύγοντας την αλόγιστη χρήση δικαιωμάτων που καταλήγει σε κενό συμμετοχής, σε ουσιαστική απουσία. Γιατί αν όλα καταρρεύσουν θα είναι αργά.
