Παρακολουθώ καθημερινά την πορεία των εργασιών για την αποκόλληση του EVER GIVEN, του προσαραγμένου πλοίου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων που βρίσκεται σχεδόν στο ίδιο σημείο για έκτη συνεχόμενη ημέρα. Διαβάζω για τις οικονομικές επιπτώσεις του ατυχήματος αλλά αυτό που μου κεντρίζει το ενδιαφέρον είναι η αθρόα παραγωγή meme και γελοιογραφιών με θέμα την προσάραξη του πλοίου. Τι ακριβώς είναι αυτό που υποκινεί εκατομμύρια ανθρώπους να παρακολουθούν καθημερινά το ακινητοποιημένο πλοίο μέσω των φωτογραφιών που δημοσιεύονται σε όλα τα μεγάλα μέσα; Προσέξτε μια λεπτομέρεια: παρακολουθούμε μια απαράλλακτη, στατική εικόνα. Το πλοίο δεν έχει γείρει για να αναμένουμε τη στιγμή της θεαματικής βύθισης του· το πλοίο δεν φλέγεται· το πλοίο δεν θαλασσοδέρνεται μεσοπέλαγα ακυβέρνητο. Το πλοίο παραμένει ακίνητο. Επιπροσθέτως, δεν κινδυνεύουν ούτε ανθρώπινες ζωές, ούτε μη ανθρώπινες ζωές, ούτε επίκειται κάποια μεγάλη οικολογική καταστροφή –παράγοντες που θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν το αδιάλειπτο ενδιαφέρον προς την κατάσταση του πλοίου. Άρα τι συμβαίνει;
Μια απλοϊκή ερμηνεία θα μπορούσε να σχετίζεται με το κωμικό στοιχείο της προσάραξης: ένα πλοίο 400 μέτρων ξεφεύγει από τον έλεγχο του πληρώματος αλλά και των ηλεκτρονικών βοηθημάτων που καθοδηγούν τον διάπλου του και καταλήγει κολλημένο στην άμμο διακόπτοντας την κίνηση σε έναν κομβικό δίαυλο του πλανήτη. Ο καθένας μπορεί αυτό να το βρίσκει διασκεδαστικό αλλά και κυρίως ανακουφιστικό για τον πολύ απλό λόγο ότι, τελικά, ακόμα και σε αυτή την κλίμακα όπου διακυβεύονται δισεκατομμύρια, shit happens. Επιπρόσθετα, όταν δεν απειλούνται ζωές, ή δεν επίκειται κάποια οικολογική καταστροφή, δημιουργείται άπλετος –και δη ηθικός– χώρος για σκωπτικά και περιπαικτικά σχόλια. Η εξήγηση, κάλλιστα θα μπορούσε να βρίσκεται πίσω από έναν τέτοιο συλλογισμό, αλλά ενδέχεται να συμβαίνει και κάτι βαθύτερο. Το προσαραγμένο πλοίο φαίνεται ότι ακουμπάει μια πολύ ευαίσθητη χορδή γιατί σήμερα, μετά από έναν και πλέον χρόνο στασιμότητας, ανάγεται σε σύμβολο μιας οικουμενικής κατάστασης. Το προσαραγμένο πλοίο ανάγεται σε σύμβολο μιας αέναης προσπάθειας αποκόλλησης και επανεκκίνησης· μιας προσπάθεια ίασης του εμφράγματος που έχει παραλύσει κάθε δραστηριότητα και έχει οδηγήσει τις ζωές δισεκατομμυρίων σε τέλμα. Το EVER GIVEN ανάγεται σε σύμβολο που αποκρυσταλλώνει τις σκέψεις και την ψυχολογία των ανθρώπων σε ολόκληρο τον πλανήτη πιο εύγλωττα και πιο παραστατικά από κάθε άλλη περισπούδαστη ανάλυση. Θα τολμούσα να πω ότι το πλοίο ανέρχεται, μέρα με την μέρα, στο στάτους ενός ιδιότυπου «Truman Show» όπου δισεκατομμύρια άνθρωποι το παρακολουθούν ακινητοποιημένοι, ακινητοποιημένο, μέσα από τις οθόνες των κινητών, των υπολογιστών, και των τηλεοράσεων τους να στέκεται κατάτι λαβωμένο, αλλά ακόμη ζωντανό, με ημερομηνία επαναφοράς σε μια κανονικότητα που διαρκώς παραπέμπεται στις καλένδες.
