Στα βορειοδυτικά της χερσονήσου των Μεθάνων υπάρχει μια απομονωμένη παραλία. Ακόμα και μεσοκαλόκαιρο να πας, το πιθανότερο να βρεθείς εκεί μόνος. Αφιλόξενο ακρογιάλι, δύσκολο στο περπάτημα και άβολο στο ξάπλωμα, στρωμένο με κροκάλες από το ηφαιστειακό πέτρωμα. Ελάχιστοι απ’ όσους το επισκέφτηκαν το αγάπησαν.

Πριν δύο χρόνια, στην ξερολιθιά που χωρίζει το γιαλό από καλαμιές και χέρσα χωράφια, έφτιαξαν εικονοστάσι στη μνήμη ενός νέου άντρα που πνίγηκε το καλοκαίρι του ‘16. Ψάρευε στα βαθιά με τον αδελφό του. Ίσως κάποιο ψάρι, μου είπαν, κάτι μεγάλο θα τον τράβηξε σε μακριά επικίνδυνη κατάδυση.

Στα ανοιχτά της περιοχής βρίσκονται τα βαθύτερα νερά στο Σαρωνικό. Εκεί κι ο Παυσανίας, ο υποθαλάσσιος κρατήρας τον οποίο ανακάλυψε το ‘87 το ωκεανογραφικό σκάφος Αιγαίο. Η κορφή του στα 143 μέτρα κάτω από την επιφάνεια. Ο κώνος, διαμέτρου τριών χιλιομέτρων, υψώνεται τετρακόσια μέτρα πάνω από το βυθό.

Εκρηξιγενής η άγνωστη ταυτότητα του δυτικού Σαρωνικού. Από το βορρά, απ’ το Σουσάκι στην Αττική ως τα Μέθανα της Τροιζηνίας, στο νότο. Στα ενδιάμεσα ηφαιστειακοί σχηματισμοί βυθισμένοι, ενεργοί. Προβλέψιμη ταυτότητα, στα νερά του κόλπου η αναμενόμενη έκρηξη: βορειοδυτικά των Μεθάνων, δυτικά απ’ το Αγκίστρι.

Μια στενή φλούδα απομένει από τον ωκεανό της Τηθύος που χώριζε τη Λαυρασία του βορρά από τη νότια υπερήπειρο της Γκοντβάνας. Το αφρικανικό θραύσμα της Γκοντβάνας, κινούμενο αργά και αενάως, πιέζει και διπλώνει στα δύο το υπόλειμμα του ωκεάνιου φλοιού, σπρώχνοντάς το στο μανδύα. Σεισμοί και ηφαίστεια, τα ηφαίστεια στοιχισμένα σε δύο καμπύλες. Ιταλία και Ελλάδα. Το υποβυθιζόμενο ίζημα κι ο βράχος λιώνουν στις αβυσσαλέες θερμοκρασίες κι εκεί αναδύεται μάγμα. Γιγάντιες σταγόνες, όπως vintage lava-lamps σε super slow-mo. Η αχανής Τηθύς σμίκρυνε, αυτοεξημερώθηκε σε κλειστή Μεσόγειο, επιτρέποντας στον άνθρωπο να μετρά τον κόσμο με μέτρο ανθρώπινο, να μην πελαγώνει.

Πάντα μια ακτή στον ορίζοντα.

Τόξο τα ελληνικά ηφαίστεια, αλυσίδα, πρώτος κρίκος ο γέρος στο Σουσάκι. Στη σειρά, Μέθανα, Πόρος, Αντίμηλος, Μήλος, Σαντορίνη, Νίσυρος, Γυαλί και Κως – αυτά ξεμύτισαν. Δίπλα τους, στα σκοτεινά των νερών, ντροπαλά αδέλφια. Τα μέτρησε και κατέγραψε το βαθυσκάφος Θέτις στις εξορμήσεις με το ωκεανογραφικό Αιγαίο.

Ψηφιδωτό τα Μέθανα, ενάμισι εκατομμύριο χρόνια ιστορίας, γεωλογικής. Τριάντα δύο ηφαίστεια, κρατήρες, θόλοι, γλώσσες λάβας, τόφφοι και σκουριά. Τα θεμέλια σε μεσοζωικό ασβεστόλιθο. Η Μαύρη Πέτρα, η νεότερη των ενοτήτων που χτίζουν την χερσόνησο, γεννήθηκε σε πρόσφατη έκρηξη, μόλις το 238 π.Χ. Υψώθηκε βουνό ψηλό, γράφει ο Στράβωνας, απλησίαστο τη μέρα από τη ζέστη και τη μυρωδιά θειαφιού που έλαμπε τη νύκτα από μακριά, τόσο καυτό που έβραζε η θάλασσα. Και ο Οβίδιος στις Μεταμορφώσεις λέει για το πλατύ λιβάδι που υπήρχε κάποτε αλλά τώρα στέκεται εκεί το βουνό κι από κάτω άνεμοι στην Άβυσσο κλειδωμένοι.

Πρόσφατα το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου ανακοίνωσε ότι ξεκινά τη συστηματική παρακολούθηση του ηφαιστείου των Μεθάνων. Τρεις σταθμοί είναι στημένοι στους οικισμούς των Αγίων Θεοδώρων, της Άνω Μούσκας και του Μεγαλοχωρίου. Αναμένεται εγκατάσταση άλλων τριών στην Καμένη Χώρα, στα πόδια της Μαύρης Πέτρας, στην πόλη των Μεθάνων και στο Άνω Φανάρι Αργολίδας ή στο Αγκίστρι. Σύστημα GPS θα δέσει την περιοχή για να μετρά παραμορφώσεις του εδάφους, τις πλέον ελάχιστες. Ταυτόχρονα, παρακολούθηση του Παυσανία που σύμφωνα με μαρτυρίες εξερράγη πριν 300 χρόνια.

Ο Παυσανίας στα «Κορινθιακά» σημειώνει ότι στην Τροιζηνία υπάρχει χερσόνησος που διεισδύει μακριά στη θάλασσα. Στα παράλια είναι χτισμένος οικισμός με τ’ όνομα Μέθανα. Εκεί βρίσκεται ιερό της Ίσιδας και στην αγορά αγάλματα, ένα του Ερμή και το άλλο του Ηρακλή. Σε απόσταση τριάντα σταδίων περίπου υπάρχουν θερμά λουτρά. Λένε ότι το νερό πρωτοεμφανίστηκε όταν ήταν βασιλιάς των Μακεδόνων ο Αντίγονος, ο γιος του Δημητρίου. Δεν φάνηκε αρχικά νερό αλλά μεγάλη φωτιά που ξεχύθηκε μαζικά από τη γη και σαν έσβησε κύλησε νερό που κυλά μέχρι σήμερα, ζεστό και πολύ αρμυρό. Ο λουόμενος δεν θα βρει κοντά κρύο νερό και δεν θα βουτήξει να κολυμπήσει στη θάλασσα δίχως κίνδυνο, καθώς υπάρχουν πολλά άλλα θηρία και πλήθος σκυλόψαρα…

…θηρία γάρ καί άλλα καί κύνας παρέχεται πλείστους…

Ανατολικά του Αγίου Νικολάου, μονοπάτι φέρνει από τον παραλιακό δρόμο σε απότομη βραχώδη πλαγιά. Στην άκρη του σκαλιά κατεβάζουν στη θάλασσα. Εκεί, εντός μικρού χτίσματος, υπάρχει γούρνα με ζεστό νερό. Στις αρχές Αυγούστου του 2009 βρέθηκαν μέσα νεκροί ένας 79χρονος με την 76χρονη σύζυγό του, ξαπλωμένοι. Οι συγγενείς ανήσυχοι είχαν ειδοποιήσει το Αστυνομικό Τμήμα Μεθάνων.

Αγαπημένο ζευγάρι σε γλυκιά νύστα αναθυμιάσεων.

Περπατώντας τη συνηθισμένη διαδρομή για τη μακρινή παραλία, λίγες μέρες αργότερα, κατέβηκα τα σκαλιά. Δίπλα στην κλεισμένη γούρνα είδα ένα κερί. Παραδόξως, έκαιγε η φλόγα.

Ευθεία το μάτι από την ακτή της χερσονήσου, λάμπουν τη νύχτα τα φώτα της Μότορ Όιλ και του αυτοκινητόδρομου. Οδηγώντας στην Εθνική για Κόρινθο, στα διυλιστήρια, δεξιά οι πρόποδες των Γερανείων. Μια πινακίδα γράφει “Volcano land”, σχολή εκπαίδευσης σκύλων. Εκεί ο  Μαθουσάλας, το Σουσάκι, ο χαμηλός λόφος με τα ανοιχτά τα σωθικά, μέσα του μικρή κοιλάδα. Λείψανο ηφαιστείου, δίχως μεγαλείο, μη προσδοκάτε Φουτζιγιάμα, Αίτνα ή Ποποκατέπετλ. Ενδιαφέρουσα η ιστορία του. Μια μεγάλη λίμνη πριν πέντε εκατομμύρια χρόνια στο Σουσάκι και στα τέσσερα ξεκίνησε το πανηγύρι, γέμισε τέφρα και λάβα η λίμνη, μισό εκατομμύριο χρόνια γλέντι. Ύστερα διακοπή, ηρεμία. Και πριν 2,7 εκατομμύρια, νέα δραστηριότητα που βάσταξε τετρακόσιες χιλιάδες.

Τι ύψη να έπιασε το ηφαίστειο πριν σβήσει ο κύκλος που κάποτε ήταν αιωνιότητα, πριν διαβρωθούν πλαγιές και στεγνώσει η λίμνη;

Στο Σουσάκι ψυχεδέλεια πετρωμάτων από τη δράση των ατμίδων, αλλοιωμένο το χρώμα του χώματος. Ένας παρατεταμένος ρόγχος, βρωμερή η ανάσα του.

Η σκυτάλη στο νότο, στα Μέθανα.

Μην επιχειρήσετε επίσκεψη το καλοκαίρι, ακόμα και με γερούς πνεύμονες. Πηχτός καύσωνας μέσα στο κάτοπτρο της κοιλάδας. Τα μάτια των ατμίδων ξερνούν υδρατμούς, διοξείδιο άνθρακα και θείου, υδρόθειο και υδροχλώριο.

Να επιχειρήσετε πισίνα σε ξενοδοχείο της πόλης των Μεθάνων. Δίπλα σε βράχο που βγάζει νερό – γαλακτώδες, πυκνό, αλμυρό και θείο. Μισή ώρα ο κανόνας, το κεφάλι έξω, γύρω – γύρω και αργά, μαυρισμένα χέρια από τον ήλιο κόντρα σε ασπρογάλαζη υγρή θολούρα. Τραχιά αρμύρα στραγγίζει το δέρμα, καυστική. Στη συνέχεια θάλασσα και χάδι ξέπλυμα στο ντους. Μα η μυρωδιά παραμένει στο δέρμα, στη μύτη βούρκος κι απόχρωση σκουριάς, για μέρες. Μνήμη νερών της σπηλιάς του Καϊάφα ή αργίλου σε ινδιάνικα σχήματα, ζωγραφισμένα σε παιδικό κορμί σε κεφαλονίτικη παραλία.

Βαθιά τα νερά στα βορειοδυτικά της χερσονήσου. Μακρινή, δύσκολη η παραλία. Γουλί, βράχος και αχινός φρουρούν την είσοδο στη θάλασσα. Αλλά σα γλιστρήσεις απόλαυση, αγκαλιά του κορμιού από υγρή ελαφράδα. Από κάτω απότομη η κλίση του βυθού, λωρίδα άμμου, γαλανό που σκουραίνει και σύντομα σκοτεινιάζει. Μακροβούτι σε παραβολική τροχιά, πασχίζεις με κατεύθυνση προς τα ανοικτά και προς τα κάτω, παλεύεις με την άνωση, το μάτι ολάνοιχτο προς τα βαθιά, πόνος στο αυτί και κρύο στο πρόσωπο, διεγερτικό. Δεν αντέχεις, σύντομη η κατάδυση, χτύποι αδρεναλίνης στην καρδιά, επιστροφή στην επιφάνεια για βίαιη, δυνατή εισπνοή.

Deep dive. Έτσι ονομάζεται η σπάνια συμπεριφορά της δερματοχελώνας όταν βουτά σε βάθη 1.300 μέτρων και χάνεται για περισσότερο από μια ώρα. Κρυφός παίκτης, γεροί πνεύμονες μια άλλης ζωής, δύναμη.

Άλλο θηρίο, ίσως σε μια άλλη ζωή. Ποιος ξέρει, ύστερα από ποια αφασική αιωνιότητα κι αν θα θυμόμαστε να μετράμε ανθρώπινα;