Εντόπισαν λοιπόν στο “This is a Coup”, το ντοκιμαντέρ του Πολ Μέισον για το δημοψήφισμα, τον περιβόητο Μανώλη Πετσίτη να περιφέρεται πίσω από τον Τσίπρα, στους διαδρόμους του Μαξίμου τη βραδιά του Όχι. Πάνω σε αυτήν την εικόνα θα μπορούσαμε να κάνουμε δυο αναγνώσεις, που δεν αποκλείουν η μία την άλλη. Η πρώτη είναι πως όταν κυκλοφορούν στο στενό σου περιβάλλον τέτοιοι τύποι, η πορεία είναι από την αρχή με τον ένα ή τον άλλο τρόπο προδιαγεγραμμένη: δεν είσαι για τόσο μεγάλες ρήξεις, δεν ήσουν ποτέ, αν ήσουν δεν θα υπήρχαν αυτοί δίπλα σου.
Είτε είναι βάσιμη αυτή η ανάγνωση είτε υπερβολική, βρίσκω πιο ενδιαφέρουσα την δεύτερη: ζούμε σε ένα εναλλακτικό σύμπαν, όπου μετά το δημοψήφισμα ο Τσίπρας το πάει ως το τέρμα, είτε επειδή είχε αποφασίσει ότι θα πάρει το ποσοστό του Όχι στις βαλίτσες του και θα φτάσει μεν σε έναν κάποιο συμβιβασμό με τους δανειστές αλλά με υποχωρήσεις αμοιβαίες, είτε επειδή ακόμη κι αν ήξερε ότι θα κάνει τεράστιες υποχωρήσεις, το βράδυ των περίφημων 17 ωρών διαπίστωνε ότι του ζητείται ολική και άνευ προσχημάτων παράδοση και αποφάσιζε ότι δεν γίνεται να φτάσει ως εκεί.
Έστω λοιπόν ότι σε αυτό το εναλλακτικό σύμπαν ερχόταν η ρήξη. Και κανείς δεν θα είχε φύγει από την κυβέρνηση, κανείς δεν θα είχε προδοθεί, θα είχαν μείνει όλοι οι αληθινοί, ασυμβίβαστοι αριστεροί, κι όλοι μαζί ενωμένοι θα τραβούσαμε το νέο δρόμο της πατρίδας και της αριστεράς μαζί. Το θέμα λοιπόν είναι ότι ακριβώς αν έχουν ένα βασικό χαρακτηριστικό ανθρωπότυποι σαν του Πετσίτη, είναι πως ευδοκιμούν σε κάθε καθεστώς. Όχι απλά νέος δρόμος, όχι απλά μαδουρικές καταστάσεις να ζούσαμε, κομμουνισμό να έφερνε ο Αλέξης μας, ο Πετσίτης πάλι θα έβρισκε τρόπο να κάνει ζωάρα. Εντάξει, προφανώς ο καπιταλισμός προσφέρει πολλά περισσότερα θέλγητρα και ευκαιρίες και ανταμοιβές. Αλλά δεν υπήρχαν Πετσίτηδες στον υπαρκτό σοσιαλισμό; Αποκλειστικά ιδεολόγοι βρίσκονταν στις παρυφές της κορυφής της κρατικής πυραμίδας;
Και κάπως έτσι στην πολιτειακή αλλαγή των καθεστώτων του ανατολικού μπλοκ, είδαμε σε μεγάλο βαθμό τους ίδιους ανθρώπους να παραμένουν στην εξουσία και να έχουν δύναμη, οικονομική ή άλλη, τώρα υπό άλλη ιδεολογική φορεσιά. Άνθρωποι που ασχολούνται με την εξουσία, είτε ευθέως ως πολιτικοί είτε πλαγίως ως παρατρεχάμενοι, το ποια ειδικότερη μορφή θα έχει αυτή η εξουσία δεν τους απασχολεί και τόσο. Για την ακρίβεια όσοι ασχολούνται ευθέως υπάρχουν πιθανώς και καταστάσεις και καθεστώτα που δεν τους χωράνε και δεν μπορούν να υπηρετήσουν. Όσοι ασχολούνται πλαγίως όμως, όχι, ποτέ.
Και τελικά, στην εικόνα του Πετσίτη πίσω από τον Τσίπρα στους διαδρόμους του Μαξίμου την βραδιά του Όχι, είτε δούμε να καθρεφτίζεται το χρονικό μιας προαναγγελθείσας συνθηκολόγησης είτε όχι, υπάρχει μια συμβολικότητα την οποία δυσκολεύεσαι να ξεπεράσεις: τη βραδιά του Όχι δίπλα στον Έλληνα Πρωθυπουργό ήταν Πετσίτηδες. Και πάντα θα είναι Πετσίτηδες εκεί δίπλα, δίπλα σε κάθε μορφή εξουσίας, όποια ιδεολογία κι αν υποτίθεται ότι αυτή η εξουσία έχει έρθει για να εκφράσει. Οι Πετσίτηδες θα είναι πάντα εκεί δίπλα, ακόμη κι επανάσταση να γίνεται. Ή μάλλον, όχι, λάθος, στις επαναστάσεις θα τηρούν στάση αναμονής. Οι επαναστάσεις έχουν ρίσκο, βία, αίμα συνήθως, ζόρια. Θα περιμένουν να δουν πού θα κάτσει η μπίλια. Αλλά αν η επανάσταση κερδίσει, αμέσως μετά την εγκαθίδρυση της επαναστατικής εξουσίας θα είναι εκεί. Την επόμενη ακριβώς μέρα. Προσκολλημένοι. Πανέτοιμοι να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους. Πανέτοιμοι για όλα.
