Πήρα τον τόμο «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης : Πρωτοχρονιάτικα Διηγήματα : Κλασική Λογοτεχνία» που έδινε χθες η εφημερίδα «Παραπολιτικά». Ο τόμος είναι από τις εκδόσεις «Πεδίο» (που έχουν ειδική «Βιβλιοθήκη Παπαδιαμάντη»), με επιμέλεια-διόρθωση Ιάσονα Φιλίππου, και στη σελίδα με τα κοπυράιτ σημειώνεται πως «Η συγκεκριμένη έκδοση έχει γίνει αποκλειστικά για την εφημερίδα “Παραπολιτικά” και δεν είναι προς διάθεση για τα βιβλιοπωλεία». Ας σημειωθεί πάντως ότι δεν είναι η πρώτη φορά που η ίδια εφημερίδα δίνει το ίδιο βιβλίο… 

Άνοιξα το βιβλίο και άρχισα να διαβάζω.

Το Αστεράκι
Απολαμβάνω να κοιτάζω αντίκρυ μου το μικρό μέλαθρο ―όπου οι δοκοί της στέγης του, γυμνές από φατνώματα, φαίνονται όλες καπνισμένες και μελανωμένες από την αναλαμπή της μικρής εστίας στη γωνία, που καίει τον χειμώνα―, ταπεινό ανώγειο, με τον εξώστη τον σκεπαστό, και με την πέτρινη σκάλα απέξω, όπου ο μαστρο-Κυριάκος γκρεμίζεται τακτικά κάθε Κυριακή το βράδυ, όταν επιστρέφει αργά στο σπίτι.

Σταμάτησα. Δεν μου θύμιζε Παπαδιαμάντη αυτό, και μόνον αμυδρά μου θύμιζε ελληνικά. Ανέτρεξα σε παλαιότερη έκδοση του διηγήματος, κι άρχισα να διαβάζω το ίδιο (ας πούμε) κείμενο.

Τ’ Αστεράκι
Εντρυφώ να κοιτάζω αντικρύ μου το μικρόν μέλαθρον ―οπού αι δοκοί της στέγης του, γυμναί φατνώματος, φαίνονται όλαι καπνισμέναι και μελανωμέναι από την λαμπήν της μικράς εστίας εις την γωνίαν, της καιούσης τον χειμώνα― ταπεινόν ανώγειον, με τον εξώστην τον σκεπαστόν, και με την πετρίνην σκάλαν απ’ έξω, όπου ο μαστρο-Κυριάκος κρημνίζεται τακτικά πάσαν Κυριακήν το βράδυ, όταν επιστρέφη αργά εις την κατοικίαν.

Αναρωτήθηκα ποιος να έκανε αυτή την επέμβαση στο πρωτότυπο, και γιατί. Πού έμαθε τα ελληνικά του; Με ποιο σκεπτικό άλλαξαν κάποιες λέξεις από τα ελληνικά στα ελληνικά, ενώ άλλες παρέμειναν; Αναρωτήθηκα γιατί ο τίτλος του διηγήματος από «Τ’ Αστεράκι» έγινε «Το Αστεράκι». Απευθύνεται σε αναγνώστες που δεν γνωρίζουν από έκθλιψη, ενώ γνωρίζουν από μέλαθρα και φατνώματα κι εστίες; Είχα κι άλλες απορίες για τη γλώσσα και τη στίξη της μεταφρασμένης εκδοχής, αλλά δεν επέμεινα ― ούτως ή άλλως κάποια στιγμή θα τη δούμε στα σχολικά αναγνωστικά. Όπως στη Δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα, σύμφωνα με το ισοπεδωτικό αξίωμα, το ίδιο ισχύει και για τη Δημοτική.