Ουκ ενοχλήσεις τον περί της γλώττης ανησυχούντα
22-05-2021
Να πω κι εγώ σαν (ή μήπως «ως»; ) ταπεινός φιλόλογος τη γνώμη μου για τον δεκάλογο των «ενοχλητικών χρήσεων» της ελληνικής που δημοσίευσε ο εθνικός μας γλωσσολόγος (άνευ εισαγωγικών πλέον αφού πρόσφατα μας πληροφόρησε ότι ο ίδιος καμαρώνει για τον τίτλο αυτόν) μετά από επεξεργασία των απαντήσεων των τηλεθεατών στο σχετικό ερώτημα που έθεσε μέσω της εκπομπής «Τη γλώσσα μού έδωσαν Ελληνική».
 
Έστειλαν δηλαδή στον διασημότερο Έλληνα γλωσσοκινδυνολόγο επιστολές άνθρωποι κατά κανόνα γλωσσικά συντηρητικοί — πώς αλλιώς μπορεί να χαρακτηριστεί το κοινό μιας τέτοιας εκπομπής το οποίο θα μπει μάλιστα στον κόπο να απαντήσει σε ένα τέτοιο ερώτημα, και μάλιστα και με (ok, boomer) «συμβατικές επιστολές»; — για το ποιες χρήσεις τους ενοχλούν περισσότερο κι αυτός τις έκανε δεκάλογο και τις δημοσίευσε έτσι στο διαδίκτυο, επιστημονικότατα, άνευ άλλου σχολιασμού. Και από εδώ και πέρα θα αναπαραχθεί πλέον ευρύτατα το σχετικό εικονόλεξο (μόνο, χωρίς το συνοδευτικό κείμενο) και θα ρίχνεται το ανάθεμα σε όποιον/α παραβαίνει αυτές τις συγκεκαλυμμένες δέκα εντολές που μας έφερε ο Μωυσής της ελληνικής γλωσσικής θρησκείας ακούγοντας τάχα όχι φωνή Θεού, αλλά οργή λαού.
 
Κύριε Μπαμπινιώτη μου, δεν είστε το BBC, γλωσσολόγος είστε. Pet peeves (μην παραλείψετε να μας προτείνετε και ελληνική μετάφραση για τη γλαφυρή αυτή αγγλική έκφραση) μπορεί να έχει ο καθένας, ακόμη και στη γλώσσα. Το πράγμα αλλάζει όμως όταν ένας επιστήμονας, και μάλιστα με τέτοιο κύρος, δημοσιεύει πασίγνωστα γλωσσικά pet peeves, και μάλιστα μιλώντας ρητά, σε μια έξαρση επιστημοσύνης, για «ενοχλητικές» χρήσεις.
 
Αφήστε εμάς τους/τις φιλολόγους να συμβουλεύουμε — και όχι, επιτέλους, να «διορθώνουμε»! — τους μαθητές και τις μαθήτριες μας για χρήσεις που άνθρωποι σαν εσάς και σαν το τηλεοπτικό και διαδικτυακό σας κοινό τις θεωρούν «ενοχλητικές» (ενημερώνοντάς τους κιόλας ότι το κάνουμε και γι’ αυτό) κι ασχοληθείτε με κάτι που εμπίπτει περισσότερο στο αντικείμενο της γλωσσολογίας, όπως με το γιατί υπάρχουν αυτές οι χρήσεις ή γιατί κάποιοι ενοχλούνται τόσο πολύ από αυτές.

 

ΥΓ. Στις δέκα πιο ενοχλητικές χρήσεις φυσικά δεν κατόρθωσε να προκριθεί ο καθαρευουσιανισμός που απαντάται σε φράσεις όπως «δεν έχει καλώς», «στο ακολουθούν εικονόλεξο», οι οποίες περιλαμβάνονται στη σχετική ανάρτηση του κ. Μπαμπινιώτη στο FB.

 

ΥΓ.2 Τουλάχιστον μάλιστα σε μία από αυτές τις ενοχλητικές χρήσεις μάλλον επιδίδεται και ο ίδιος ο τιμητής: πρόκειται για το τελικό ν στο «την» που στην ίδια ανάρτηση το χρησιμοποιεί κατά το δοκούν και όχι με βάση τον κανόνα που αποδέχεται και ο ίδιος, σύμφωνα με τον οποίο φυλάγεται «το τελικό ν, όταν η ακόλουθη λέξη αρχίζει από φωνήεν ή από σύμφωνο στιγμιαίο (κ, π, τ, μπ, ντ, γκ, τσ, τζ) ή διπλό (ξ, ψ)»· γράφει λοιπόν «στην ΝΕΤ», «την συχνότητά τους», αλλά και «τη γλώσσα», στον τίτλο του βιβλίου του στο οποίο μας παραπέμπει.