Οι οθόνες και τα οφέλη τους για τα παιδιά
15-10-2019

Όχι, ο τίτλος δεν είναι clickbait αν και σπάνια θα συναντήσει κανείς θετικά άρθρα για τη σχέση παιδιού και “οθονών” σε ελληνικούς ιστότοπους ενημέρωσης. Όμως ισχύει. Οι οθόνες γενικά ή το τρομακτικό screen time, η έκθεση δηλαδή σε οθόνες, δεν είναι πάντα βλαβερή για τα παιδιά.

Μπορεί να το έχουμε παρακάνει με τα tablet, τις τηλεοράσεις και τα κινητά στα παιδιά, όμως μια ελεγχόμενη και διαδραστική έκθεση, μάλλον προσφέρει οφέλη και μεταξύ μας, μεγάλα. Ναι, ξέρω, η κοινωνική ζωή, τα βιβλία, ο εγκέφαλος, η ποιότητα του ύπνου, τα παιδιά του Γκέιτς, του Τζομπς και όλων αυτών των σατανιστών που έγραφαν δαιμονισμένο κώδικα πριν τους ψεκασμούς μα τελικά τον κρατούσαν μακριά από τα παιδιά τους, αλλά μπάστα.

Η δική μας παιδική ηλικία (40 πλας_ζωή να ‘χουμε) και η πρωτόγονη -μεν εκτενής δε- έκθεση σε οθόνες, δεν ήταν ακριβώς αυτό που νομίζουμε και δεν μας κατάστρεψε τον εγκέφαλο (εντάξει, για μένα μιλάω), αν δηλαδή πάρουμε τοις μετρητοίς τα τραβηγμένα με το screen time. Θέλω να πω, πως η γενιά μου πιστεύει για παράδειγμα, πως εκτεθήκαμε παθητικώς σε ωραία πράγματα (όπως η Πίπη η Φακιδομύτη, ο Παραμυθάς, ο Φρου Φρου, η Χάιντι, τα προχώ Fraggle Rocks, το μαγικό Μια Φορά Κι Έναν Καιρό Ήταν Ο Άνθρωπος και ειδικά, η τσουλάρα η Κάντι Κάντι) όμως κανείς δεν έλαβε υπόψη του την παθητική μας έκθεση στις οθόνες. Διότι η τηλεόραση έπαιζε όλη μέρα τότε στο σπίτι όλων, οπότε τα λίγα παιδικά προγράμματα, είχαν ελάχιστα να κάνουν με αυτό που εμείς νομίζουμε για ποιότητα και ποιοτική έκθεση στις οθόνες κατά τον Παλιό Καλό Καιρό.

Η αλήθεια λοιπόν είναι, ότι αν προσμετρήσει κανείς όλα όλα όσα παθητικά μάς επέβαλαν οι σατανικές τηλεοράσεις, τότε με τις σημερινές έρευνες και επιστημονικές μελέτες, θα έπρεπε να είχαμε αφανιστεί (μην κοιτάτε εμένα, ο Δαρβίνος τα ‘πε πρώτος). Διότι σύμφωνα με αυτές, για ένα παιδί, η παθητική έκθεση σε οθόνες πάνω από μία ώρα την ημέρα και μάλιστα σε μη ποιοτικό και μη εκπαιδευτικό περιεχόμενο, είναι θάνατος σήμερα. Θα μιλήσω με κωδικά ονόματα για να μην μας πάρουν πολύ με τις ντομάτες. Οι σημερινοί γονείς θα καταλάβουν: Βασικά Καλησπέρα Σας, Ταμτάκος και λοιπαί βιντεοκασέται, Αλμπάνο, Ανδρέας, Δυναστεία, Ντάλας, Νταλάρας. Να συνεχίσω; Ακριβώς. Τώρα λοιπόν που συνεννοηθήκαμε και είναι προφανές πως κανένα βιντεοπαιχνίδι, κανένας τελειωμένος youtuber και καμιά εθιστική πλατφόρμα δεν μπορεί να κάψει εγκεφαλικά κύτταρα πιο γρήγορα και πιο ολοκληρωτικά από τον Στηβ, την Κούλα και το Κωλόπαιδο, τώρα ας μιλήσουμε για όρια.

Για να σοβαρευτώ λίγο, θεωρώ ότι ναι μεν υπάρχει μια υπερβολή ως προς τον φόβο με τις οθόνες, αλλά υπάρχει και ένα καλό επιχείρημα. Τα όρια. Καθώς όμως η κύρια δουλειά των γονέων είναι τα όρια, σπάνια θα δεις πιτσιρίκι που θριαμβεύει σε όλα και παρόλα αυτά, να λιώνει στις οθόνες από το πρωί ως το βράδυ. Οι οθόνες, η σωστή διατροφή, η ποιοτική διασκέδαση, η κοινωνικοποίηση είναι μέρη ενός συνόλου πραγμάτων που οφείλουν να φροντίσουν οι γονείς. Όταν το πράγμα με τις οθόνες ξεφύγει, συνήθως δεν είναι μόνο αυτό.

Ακόμη, οι οθόνες είναι μόνο το μέσο. Το τί θα επιλέξουμε να προβάλλουν ή με τί να διαδράσουμε και για πόση ώρα, έχει πάρα πολύ να κάνει με τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά. Κι αν μιλάμε για παιδιά, έχει να κάνει με τον γονιό και τη γενικότερη αντίληψή του για τη σωστή διαπαιδαγώγηση. Ακόμη δηλαδή, κι αν στερήσουμε παντελώς τις οθόνες από ένα παιδί, αν οι γονείς δεν του προσφέρουν τα σωστά ερεθίσματα ή διαπαιδαγώγηση, τότε μάλλον οι οθόνες είναι το λιγότερο που μπορεί να πάει λάθος.

Συζητώ καμιά φορά με γονείς που είναι κάθετοι στις “οθόνες” και σου μιλούν ακατάπαυστα για το λεγόμενο screen time και πόσο ζαβά θα γίνουν τα μικρά μας άπαξ και εκτεθούν και όλα αυτά, ενώ το κινητό τους είναι πάντοτε ανοικτό και τα πιτσιρίκια δίπλα παίρνουν μάτι, βγάζουν σέλφιζ ή παίζουν παιχνίδια για να μπορέσουμε να πούμε ήσυχοι πόσο βλαβερές είναι οι “οθόνες”. Κι ενώ τα τάμπλετ και τα κινητά, τα απαγορεύουν εντελώς στα παιδιά τους. Καταλαβαίνουμε όλοι το άτοπο, έτσι;

Όταν λοιπόν κάποιος μιλά έτσι γενικά κι αόριστα για οθόνες, απαγορεύσεις, παιδιά και όρια, καίγομαι να τον ρωτήσω κάθε φορά, για τι είδους οθόνη ακριβώς μιλά, για ποιες ηλικίες, για τι είδους δραστηριότητες και τέλος πόσο χρόνο θεωρεί επιτρεπτό για κάθε δραστηριότητα ξεχωριστά. Διότι άλλο gaming, άλλο μουσική, άλλο να βλέπει η οικογένεια το ματς της Κυριακής και άλλο να μαθαίνει μια ξένη γλώσσα, μια συνταγή, μια χειροτεχνία. Ναι, είναι όλα “οθόνες”.

Για να δικαιολογήσω και λίγο τον τίτλο τώρα, αν μιλάμε για tablet οθόνες συγκεκριμένα και παιδιά πολύ μικρά, δεν είναι κακό να εκτεθούν ελεγχόμενα στα κατάλληλα διαδραστικά εκπαιδευτικά παιχνίδια και εφαρμογές, που τα βοηθούν με τα αντανακλαστικά τους, τις λεπτές δεξιότητες και τη μάθηση. Άλλωστε πάρα πολλά σχολεία ήδη χρησιμοποιούν μα και συστήνουν για το σπίτι τέτοιες εφαρμογές, που είναι πραγματικά χρήσιμες και διασκεδαστικές.

Ακόμη, υπάρχουν άπειρα εκπαιδευτικά προγράμματα να επιλέξει κανείς ανάλογα την ηλικία του παιδιού, ενώ ακόμη και το σατανικό YouTube μπορεί να προσφέρει μαγικές ώρες δημιουργίας με τις φοβερές του ιδέες για χειροτεχνία, μαγειρική και ανακύκλωση που ενθουσιάζουν τα παιδιά (και καταστρέφουν τη μαμά και την κουζίνα). Όσο για τα κινητά, θεωρώ πολύ λάθος να έχει ένα παιδί κινητό, αλλά στην εφηβεία και με ελεγχόμενη χρήση, το κινητό προσφέρει για τους γονείς αλλά και για το παιδί, μεγάλη ασφάλεια καθώς μπορούν να επικοινωνούν οπουδήποτε κι αν βρίσκονται. Όσο για την κοινωνικοποίηση, πάλι ελεγχόμενα, ειδικά για τα ντροπαλά εφηβάκια, η ηλεκτρονική επικοινωνία με τους φίλους τους, πολλές φορές τα βοηθά να κάνουν ένα βήμα παραπάνω και να ξεπεράσουν άγχη και φοβίες που ίσως να μην κατάφερναν ποτέ δια ζώσης.

Ακόμη κι αν διαφωνεί κάποιος με όλα αυτά, τουλάχιστον ας το δεχτούμε ότι οι “οθόνες” είναι πια βασικό κομμάτι της ζωής και της δουλειάς μας, ενώ είμαστε η πρώτη γενιά που ενώ δεν μεγαλώσαμε με αυτές (νομίζουμε) πρέπει να επιλέξουμε εάν τα παιδιά μας θα τις υιοθετήσουν ή όχι (νομίζουμε). Μα ακόμη κι αν εμείς δεν τις έχουμε καθόλου σε υπόληψη στις ζωές μας, ας μην τις απορρίψουμε για τα παιδιά, διότι έτσι τα αποκλείουμε εντελώς από τη γενιά τους και ίσως, από το σημαντικότερο εργαλείο της μελλοντικής δουλειάς τους, όποια κι αν είναι αυτή.