Έχω την εντύπωση ότι φέτος πολλαπλασιάστηκαν αυτοί που εύχονται «Καλή Ανάσταση», αλλά μπορεί να κάνω λάθος κι απλώς εγώ να γέρασα και να παραξένεψα. Ίσως πάλι να ισχύουν και τα δύο.
Αναρωτήθηκα, τι μπορεί να ωθήσει κάποιον να ευχηθεί «Καλή Ανάσταση» αντί για «Καλό Πάσχα» ― και μη μου πείτε ότι είναι το θρησκευτικό αίσθημα, γιατί δεν έχω συναντήσει κανέναν που είναι τόσο θρήσκος ώστε να εύχεται «Καλή Ανάληψη», «Καλό Επιτάφιο», «Καλό Ευαγγελισμό», «Καλή Υπαπαντή» ή «Καλή Περιτομή»…
Πιθανές απαντήσεις στο ερώτημα: Ο φόβος ότι μπορεί να υπάρχει κακή Ανάσταση (όπως ο φόβος ότι μπορεί να υπάρχει και κακή απόλαυση*); O άκριτος μιμητισμός, αφού το βλέπει και το ακούει παντού γύρω του; Η ανάγκη να δείξει ότι είναι κοινωνικά ενήμερος χρησιμοποιώντας την ευχή του συρμού; Η επιθυμία να διαφοροποιηθεί από τις παραδοσιακές ευχές για να δείξει την ιδιαιτερότητά του; Ο φόβος μη θεωρηθεί κοινωνικά αγενής, ανάγωγος και λειψός αν δεν ευχηθεί κάτι, ο,τιδήποτε αρχίζει με το «καλό»; Κάποια άλλη αιτία που ανάγεται στην παιδική του ηλικία; Η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά.
Η προφανής εξήγηση είναι ότι η ευχή έχει χάσει την κυριολεκτική σημασία της, είναι μια σειρά από έξι συλλαβές που εκστομίζονται χωρίς ιδιαίτερη σκέψη, έχει γίνει κανονικό meme που συνδυάζει κάτι γενικά ευχάριστο (καλή) με κάτι γενικά επίκαιρο (ανάσταση). Η ευχή δεν είναι ούτε κυριολεκτική ούτε προσωπική, αφού ο αποδέκτης της δεν είναι πεθαμένος και δεν θα αναστηθεί, καλώς ή κακώς.
Αναζήτησα στο διαδίκτυο τη χρήση της συγκεκριμένης ευχής, καθώς δεν τη θυμάμαι από τη δική μου παιδική ηλικία. Η πρώτη καταγεγραμμένη χρήση της που κατάφερα να βρω ήταν στη θρησκευτική εφημερίδα «Βοϊράνη» της Δράμας τον Απρίλιο του 1995.
Η δεύτερη χρήση, που δείχνει ότι η ευχή έχει διαποτίσει το κοινό γίγνεσθαι, είναι στην πολιτική εφημερίδα «Καθημερινή» της Αθήνας τον Απρίλιο του 1996.
Οι επόμενες αναφορές, σε ανακοίνωση της ΕΣΗΕΑ, σε επιστολή αναγνώστη στον «Ριζοσπάστη», σε ευχές του Νομάρχη Λακωνίας και σε ευχές αποστράτων αστυνομικών Δυτικής Αττικής (όλες οι περιπτώσεις είναι του 2000), δείχνουν ότι η ευχή έχει παγιωθεί αμετάκλητα, είναι συστημική, έχει γίνει meme, δεν ξενίζει κανέναν και δεν αποτελεί κανενός είδους νεολογισμό (αξίζει πάντως να παρατηρήσουμε ότι η ευχή είναι λαϊκή, και ουδείς ιερωμένος τη χρησιμοποιεί).
Σίγουρα μια πιο προσεκτική έρευνα στις πηγές (στις οποίες δεν έχω πρόσβαση) θα βρει περισσότερα στοιχεία και ενδεχομένως να προκύψουν ενδιαφέρουσες ιστορίες, συσχετισμοί και εξηγήσεις. Εν τω μεταξύ, ας μην παίρνουμε τις ευχές τις μετρητοίς. Δεν έχουμε πεθάνει ακόμη.
* καλή (και κακή) απόλαυση: ο αστικός μύθος λέει ότι η εκνευριστική ευχή «καλή απόλαυση» που απευθύνουν οι σερβιτόροι στους πελάτες σε όλη την επικράτεια αντί του «καλή όρεξη» ξεκίνησε από τον μαιτρ Μιχάλη Λαδά στο εστιατόριο «Σπονδή», το οποίο έπρεπε να δείχνει «ανεβασμένο» σε όλα τα επίπεδα, γύρω στο 2000, κι έκτοτε είναι από τα SOS στις σχολές τουριστικών επαγγελμάτων. Χρονικά, εναρμονίζεται με την «καλή Ανάσταση» και όλα τα «καλά» που μας βρήκαν έκτοτε, οπότε μπορεί να εκφράζει μια ευρύτερη τάση που εκδηλώθηκε τότε, και καλά κρατεί.
