Πρόσφατα έκανε το ντεμπούτο της διαδικτυακά, η μικρή παρέα επιστημόνων και δημοσιογράφων του Ελληνικά Hoaxes που ξεκίνησε το debugging των ψευδών ειδήσεων. Όταν το πρωτοείδα, θεώρησα ολίγον περιττή την ύπαρξή τους. Βλέπεις για τη μυαλουδάρα μου ήταν δεδομένο πως οι περισσότερες ειδήσεις που κάθονταν να ασχοληθούν και να ελέγξουν επιστημονικά, ήταν εξόφθαλμα ψέματα ή μάλλον, τέρατα. Μέχρι βέβαια που άρχισα να πέφτω από τα σύννεφα όλο και πιο συχνά, διότι πολύ σύντομα άρχισαν να καταρρίπτονται και πράγματα πιο αληθοφανή και πιο σοβαρά. Χώρια που απέκτησα καθημερινά την ανάγκη για έλεγχο κάθε “τραβηγμένης” ή ύποπτα δημοφιλούς είδησης ρίχνοντας μια ματιά στα θέματα που καταπιανόταν η σελίδα. Μη γίνουμε και ρεζίλι βρε αδελφέ. Φαντάζομαι έτσι θα έγινε και με τους περισσότερους αναγνώστες της, διότι χρειάστηκε ελάχιστο διάστημα μέχρι τα Ελληνικά Hoaxes να γίνουν θέμα συζήτησης και ο Απόλυτος Εχθρός όλων των προπαγανδιστών ή των σκουπιδοσάιτ.
Μέχρι τότε δεν γνωρίζαμε την έκταση της πλάνης, -ή μάλλον τη γνωρίζαμε, μα ελάχιστοι ειδικοί θεωρούσαν πως χρειάζεται να μπουν στον κόπο να ασχοληθούν σοβαρά, επιστημονικά και συστηματικά με κάθε βλακεία που έγραφε ο καθένας. Επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι θα αναστήσουν νεκρούς μέσα στο 2019; Πόσο φανερά παραπλανητικός και ακραίος τίτλος, ε; Μα αυτό ακριβώς ήταν το μεγάλο λάθος μας. Μέχρι χθες, νομίζαμε ότι κάθε λογικός άνθρωπος, ενώ θα μπορούσε κάλλιστα να παραπλανηθεί από μικρές ψευτοειδησούλες που εντελώς σίγουρα και πάρα πολύ σύντομα θα καταρρίπτονταν από την Αλήθεια (ίντερνετ aka όλα φανερά και διάφανα), θα μπορούσε εύκολα να ξεχωρίσει τί είναι βλακεία, τί εξωφρενική βλακεία και τί διαστημική βλακεία. Όπως όμως αποδείχτηκε, η συμβολή της ομάδας αυτής στο ξεκαθάρισμα των ημερήσιων κουλών που πίστευε και μοιραζόταν το πανελλήνιο ήταν εξαιρετικά σημαντική.
Με μια ματιά στη σελίδα μπορεί κανείς να διαπιστώσει ποιά θαύματα έγιναν και ποιά όχι, αν ο Σόρος πίνει αίμα βρεφών ή μόνο παρθένων, αν ο Τσίπρας είναι ερπετό, γκρίζος ή πορτοκαλής και ποια είναι η πραγματική γνώμη των γυναικών για τον Κούλη. Αν σου φαίνονται τραβηγμένα, δυστυχώς αυτά είναι τα είδη των “ειδήσεων” που καταπιάνεται η ομάδα αυτή ενώ συζητώντας το με φίλους διαπίστωσα πως κάθε μερίδα κοινού έχει οπωσδήποτε τα δικά της τραβηγμένα να πιστεύει και που τελικά όλα χρειάζονται απελπισμένα μια ψύχραιμη, λογική και επιστημονική κατάρριψη. Αν και μεταξύ μας, τα περισσότερα δεν ξεριζώνονται από καρδιές και εγκεφάλους ό,τι μα ό,τι και να γίνει.
Αυτό λοιπόν ήταν το ένα από τα δύο μεγάλα οφέλη που αποκομίσαμε από τη νέα αυτή υπηρεσία για τον έλεγχο των ειδήσεων. Η συνειδητοποίηση του χαμηλού επιπέδου και της πλάνης όλων μας, ήταν ένα πρώτο γερό χαστούκι μεν αλλά ένα καλό βήμα προς την πρόοδο και την αποδαιμονοποίηση της επιστήμης, της λογικής και της κριτικής σκέψης. Όσο για το δεύτερο όφελος, ω ναι, θα το πάω κι αυτό μέσω Λαμίας. 🙂
Στην -ατυχή, όπως ανακαλύπτω συχνά- προσπάθειά μου να διασταυρώνω τις ειδήσεις, να λαμβάνω υπόψη πρώτα τα δεδομένα, να ψάχνω πηγές και άλλα ταλαιπωριακά, διαπιστώνω με λύπη πως σε όλη αυτή την πλημμύρα πληροφορίας, ακόμη κι αν σκάψεις αρκετά για να βρεις την αληθινή, πάλι έχεις σοβαρούς κινδύνους να πέσεις έξω ή να παραπλανηθείς. Χώρια που το “αληθινή” δεν παίζει εντελώς καθώς είναι πιο πιθανό να υπάρχουν δράκοι, νεράιδες και μονόκεροι παρά η Απόλυτη Αλήθεια. Ακόμα παραπέρα, είναι περισσότερο από προφανές πια πως τα νούμερα μαγειρεύονται, τα δεδομένα πασάρονται και πλασάρονται κατά το δοκούν, ενώ τα γεγονότα ερμηνεύονται όπως βολεύει τον καθένα ή όπως μπορεί σύμφωνα με τις ικανότητες και τα βιώματά του. Ιστορικά γεγονότα, καταγεγραμένα με αριθμούς και ονόματα, από το Ολοκαύτωμα μέχρι το Πολυτεχνείο, όλα έχουν αντικρουόμενα δεδομένα και ερμηνείες, αρκεί να διαλέξεις ποια πλευρά θέλεις να υποστηρίξεις. Ακόμα πιο τρανταχτό παράδειγμα, όλες οι ατράνταχτες αλήθειες μας, που οδήγησαν στον Ηλίθιο και τον Πανηλίθιο ως τις δύο ιδανικότερες επιλογές για να σωθεί η χώρα. Έτσι, τo πώς θα ζήσει κάποιος τη ζωή του, είναι πια προφανές πως σπάνια έχει να κάνει με την Αλήθεια μα με την Αλήθεια Του. Σπάνια έχει να κάνει με τί πραγματικά συμβαίνει γύρω του, μα με το πώς θα το φιλτράρει ο εγκέφαλός του και το πιο πιθανό, θα είναι ήδη προ-φιλτραρισμένο από τρίτους. Και δεν έχω καν πιάσει το συναίσθημα, έτσι;
Μπάστα όμως. Όλα, όλα, όλα τα παραπάνω προϋποθέτουν μερικά θεμέλια, μερικές ελάχιστες σταθερές, κάποια σημεία αναφοράς μεταξύ όλων των ανθρώπων -ή έστω του λαού κάθε χώρας, ώστε το διαζύγιό μας από την πραγματικότητα να είναι όσο πιο ανώδυνο γίνεται. Να ξέρουμε τουλάχιστον όλοι βρε αδελφέ πως η γη είναι στρογγυλή και όχι κοίλη, ή αν τελικά ο Υδροχόος ταιριάζει με τον Αιγόκερω και τί να διαλέξει το παιδί σου να σπουδάσει μεταξύ Κβαντικού Μέντορινγκ και Κβαντικής Ηθοποιίας.
Θέλω να πω, έπειτα από το πρώτο σοκ της μεγάλης πλάνης και άγνοιάς μας και το ακόμη μεγαλύτερο του θράσους των απανταχού ψευτών, έρχεται το μέγιστο όλων, που αφορά το γούστο μας, τα ενδιαφέροντά μας και πόσο βαρετά πια μας φαίνονται τα επίγεια. Ή πόσο μας έχουν καταστρέψει η Marvel, ο Harry Potter και το Game of Thrones. Οι ειδήσεις μας πρέπει να είναι shareable καθώς θέλουν πια πέντε σεναριογράφους, τρεις σκηνοθέτες και δέκα μουλτιμιντιάδες. Δεν μας φτάνει ο πόλεμος και η καταστροφή, πλέον θέλουμε αίμα και σπέρμα, θέλουμε φωτιές τουλάχιστον από μεταλλαγμένους δράκους. Τί να μας πουν τα απλά βασανιστήρια και οι κακουχίες, αν δεν σε βασανίσει ο Ramsey Bolton και δε σου κόψει και το πουλί από τη ρίζα, όλα μοιάζουν βαρετά.
Το τραγικό συμπέρασμα πια, είναι πως μετά το infotainment και την είδηση ως ψυχαγωγία, περάσαμε στο pseudotainment το οποίο δεν χρειάζεται να περιέχει καθόλου είδηση, ούτε καν ίχνος αληθινής πληροφορίας, παρά μόνο ψεύδη για ψυχαγωγία που λέγε-λέγε (ή μάλλον πόσταρε-πόσταρε και μοιράσου-μοιράσου) παίρνουν τη θέση της πραγματικότητας και ανταγωνίζονται σε θέαμα για το ποιο θα επιλέξουμε να μοιραστούμε και να πιστέψουμε.
Το δεύτερο καλό λοιπόν (ξέρω, είχε κίνηση αλλά καλωσήρθες στη Λαμία) είναι πως με αυτή την μικρή ακόμη προσπάθεια ορθολογισμού και ελέγχου των ειδήσεων, δειλά -δειλά χτίζουμε και πάλι τα θεμέλια μιας ψιλο-υποφερτής κοινωνίας και στέλνουμε πάλι τους παραμυθάδες στη σωστή τους θέση -μπας και γράψουν δηλαδή κάνα νέο Game Of Thrones γιατί μας τελείωσε απότομα και άπονη ζωή μάς πέταξες στου δρόμου την άκρη.
[Η αφορμή για το ταξίδι στη Λαμία ή η εισαγωγή που πήγε άκλαφτη]
Για πρώτη φορά, το Facebook αναθέτει στην μικρή ομάδα ερευνητών και επιστημόνων του Ελληνικά Hoaxes την επαλήθευση των ειδήσεων που δημοσιεύονται στην πλατφόρμα του, ώστε να περιοριστούν οι ψευδείς ειδήσεις και φυσικά η κυβέρνηση διαφωνεί.
Αν κρίνω από τις ειδήσεις που μοιράζονται περισσότερο οι φίλοι μου στα κοινωνικά δίκτυα, μάλλον ελάχιστοι γνωρίζουν για την ύπαρξη της ομάδας αυτής και την γενικότερη ανάγκη ενός στοιχειώδους ελέγχου, καθώς ο μαζικός βομβαρδισμός μας από ψέματα και βλακεία είναι για τους περισσότερους, απλά μια ακόμα Τρίτη.
