Rescuers search at a damaged building after a magnitude 6.4 earthquake in Thumane, western Albania, Tuesday, Nov. 26, 2019. Rescue crews used excavators to search for survivors trapped in toppled apartment buildings after a powerful pre-dawn earthquake in Albania killed at least six people and injured more than 300. (AP Photo/Hektor Pustina)
Η συναίρεση των σπιτιών
27-11-2019

Τα σπίτια μας είναι αυτοί οι ναοί της αυτάρκειας, της ιδιωτικότητας, της απομόνωσης. Τα σπίτια μας είναι όρια, σύνορα και φρούρια. Μέσα σε αυτήν την πόρτα που κλειδώνει είμαστε εμείς και μόνο εμείς. Έξω απ’ αυτήν την πόρτα οι άλλοι μπορεί να είναι γείτονες, φίλοι, συγγενείς, ξένοι, ό,τι όμως κι αν είναι τα σπίτια μας είναι ο χώρος που τελειώνουν τα αστεία: εδώ μέσα ζούμε εμείς και μόνο εμείς. Κι όποιος τυχόν άλλος ζει μαζί μας είναι οικογένειά μας ή σύντροφός μας, πάντως η συγκατοίκηση δεν είναι ποτέ σκέτη συγκατοίκηση, η συγκατοίκηση είναι συμβίωση, είναι εμείς.

Στις πολυκατοικίες τα σπίτια σηκώνονται ψηλά πάνω απ’ τη γη, μέσα στο ίδιο κτίριο κατανέμονται τα σπίτια πολλών, χωρισμένα ασφαλώς από τοίχους και πόρτες. Με αυτόν που μένει στο ακριβώς διπλανό διαμέρισμα του ορόφου, είμαστε όσο δίπλα είμαστε με κάποιον που μένει στην άλλη πλευρά της πόλης, στην άλλη άκρη της χώρας, στην άλλη άκρη του κόσμου. Τι κι αν μας χωρίζει ένας τοίχος, τι κι αν τα διαμερίσματά μας είναι δίπλα δίπλα στον χώρο, τι κι αν καταλαμβάνουν από κοινού τα τετραγωνικά μέτρα του ορόφου του κτιρίου μας πάνω από τη γη: το βασίλειό του – το βασίλειό μας, το σπίτι του – το σπίτι μας.

Κάθε σπίτι και η δική του οικονομία. Κάθε σπίτι και ο δικός του τρόπος ζωής. Κάθε σπίτι και η δική του χαρά και ο δικός του πόνος και οι δικές του αγωνίες. Η δική του ΔΕΗ, οι δικοί του λογαριασμοί, τα δικά του μυθιστορήματα (άλλο που δεν θα γραφτούν ποτέ). Βγαίνουμε στα μπαλκόνια μας και μετράμε τα μέτρα που μας χωρίζουν από τη γη. Άλλοτε μας πιάνει ίλιγγος, άλλοτε φόβος, άλλοτε σαν κάτι να μας καλεί. Κάνουμε φυσικά πίσω, πάντα πίσω. Πίσω και μέσα στον καναπέ, στο κρεβάτι, στα μαγικά μηχανήματα με τα οποία ενωνόμαστε με όλον τον κόσμο, σε ένα κοινό ψηφιακό σπίτι φτιαγμένο από ερεθίσματα που μας γεμίζουν ντοπαμίνη.

Η γη πάντως είναι εκεί κάτω και τα φρούριά μας εδώ πάνω. Εκτός κι αν η γη μας καλέσει με το ζόρι πια και παρά τη θέλησή μας, εκτός κι αν η γη κουνηθεί τόσο πολύ, εκτός κι αν το κτίριό μας δεν ήταν φτιαγμένο όπως θα έπρεπε, εκτός κι αν ξαφνικά τα σύνορα των σπιτιών μας πέσουν, εκτός κι αν ξαφνικά το σπίτι του διπλανού με το σπίτι το δικό μας και το σπίτι του από κάτω αρχίσουν να συναιρούνται σε κάτι άλλο, σε κάτι ενιαίο, σε κάτι κοινό, σε κάτι που ο μόνος ιδιοκτήτης θα είναι ο θάνατος και ο απόλυτος τρόμος τις στιγμές πριν την έλευσή του.

Και τώρα ο αέρας που καταλάμβανε ο όροφος μας είναι ελεύθερος ξανά. Έπαψε να είναι φυλακισμένος στο μπετόν. Και τώρα οι όροφοι μας και τα σπίτια μας ένα ντουβάρι πάνω στο ντουβάρι. Οι υπάρξεις μας και τα υπάρχοντά μας χαλάσματα μέσα στα χαλάσματα. Τα σπίτια μας μας πήραν μαζί τους στον τάφο. Αλλιώς μας τα είχαν πει, αλλιώς τα είχαμε μάθει: σπίτι σημαίνει ασφάλεια, ξέραμε – οι κίνδυνοι είναι πάντα εκεί έξω.

Ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις, θα βρεθούν πάντα εκείνοι που θα σωθούν. Θα βρεθούν πάντα εκείνοι που θα είναι τόσο τυχεροί. Και τόσο ανθεκτικοί. Και θα ανασυρθούν από μια τρύπα μέσα από το έρεβος μέρες μετά. Θα περίμενε κανείς ότι αυτό κάτι σημαίνει. Θα περίμενε κανείς ότι δεν γίνεται η δική τους σωτηρία να μην μεταφέρει ένα νόημα, να μην εξυπηρετεί κάποιον αόρατο σε μας σκοπό. Θα περίμενε κανείς ότι δεν είναι όλα τόσο στο έλεος του τυχηρού. Θα περίμενε κανείς ότι τα θαύματα είναι το τελευταίο αποκούμπι ελπίδας.

Μεταφερόμενοι στο χρόνο, μερικές δεκαετίες αργότερα, θα δούμε μάλλον τους σαν από θαύμα επιζήσαντες να ζουν πάνω – κάτω τη ζωή που θα ζούσαν ακόμη κι αν το σπίτι τους δεν είχε ισοπεδωθεί ποτέ, ακόμη κι αν τα σωστικά συνεργεία δεν τους είχαν αναστήσει από τα ερείπιά του.