Η Θεοδοσία
13-03-2020

Για τον Μαύρο Θάνατο, μιας μορφής βουβωνική πανώλη (υπάρχουν κι άλλες εκδοχές) η τρέχουσα άποψη, μπορεί και η παλαιότερη, δεν έπεισε μεν τους ειδικούς επιστήμονες που ακόμη και σήμερα εμπνέονται παραλλαγές της περίπτωσης, αλλά ας ξεκινήσουμε από κάπου. Είναι σαν αυτούς που δεν κουράζονται να εφευρίσκουν αρρώστειες που σκότωσαν εντέλει τον Μεγαλέξανδρο.

Υπήρχε στην Κριμαία, κοντά στην ανατολική της εξοχή, μια αποικία Μιλησίων, η Θεοδοσία. Διατηρήθηκε άσημη κάπου χίλια χρόνια και μετά εμφανίζεται ως Κάφφα. Πρόκοψε απότομα επειδή την αγόρασαν (ναί ναί ναί) οι Γενοβέζοι. Ήταν ο καιρός της Χρυσής Ορδής και της επιφάνειας φύλων που προέρχονταν από την βαθιά Ασία. Έκτοτε, η Κάφφα πρόκοψε και έγινε πόλη και μείζων εμπορικός σταθμός.

Ακολουθώ την εκδοχή ενός νοτάριου, του Gabrielle de Mussi. Μια των ημερών, Μογγόλοι (ή Τάταροι) την πολιόρκησαν το 1346. Η πολιορκία βάστηξε αρκετά, η Κάφφα δεν έπεφτε ώσπου ο θρύλος θέλει τον αναβάσταγο Χάνη που υπέφερε ο στρατός του από επιδημία, να τοποθετήσει σεσηπότες πανουκλιασμένους νεκρούς του σε βαλλίστρες και να τους πετάξει μέσα στην Κάφφα. Οι Γενοβέζοι στη διαρκεια της πολιορκίας δεν έπαψαν να επικοινωνούν με το υπόλοιπο κόσμο με τις γαλέρες των. Λοιπόν, τα ποντίκια αυτών των γαλερών, ταϊσμένα από τους πανουκλιασμένους, μετέφεραν την χάρη τους τόσο στη Γένοβα, όσο και στην Βενετία, στην Πίζα και σε άλλους τόπους, όχι μόνο λιμάνια, αλλά και μέσα από καραβάνια εμπορευμάτων.

Από την Βόρεια Ιταλία, το κακό απλώθηκε στην Ισπανία και κοχλιοειδώς άδραξε την Ευρώπη που τότε δεν την έλεγαν έτσι. Οι χώρες, τα φέουδα, οι οικογένειες, τα λιμάνια έχασαν πάνω από τον μισό τους πληθυσμό, σε μερικες περιπτώσεις και περισσότερο.

Περισσότερα στο έργο «οι γενναίοι του Μπρανκαλεόνε» που παρά τον γέλωτα, αποτυπώνει την φρίκη της μοναξιάς μιας χήρας που έμεινε μονάχη στο σπήτι της. Να σημειώσω πως ο σκηνοθέτης, όταν ο Γκάσμαν πρωτομπαίνει στο κάστρο, αντιμετωπίζει ερημιά ενώ τρέχοντας τρομοκρατημένος να γλυτώσει από το θανάσιμο αγκάλιασμα, οι νεκροί βρίσκονται παντού -στα πανεθύρια, στις ρούγες, πεταμένοι χάμω.

Δυστυχώς, αυτά είναι μετωνυμίες. Η Ιταλία έκοψε τα πάντα, η Ελλάς εξακολουθεί να υποδύεται ήρωες λεβέντικους του Καζαντζάκη. Φίσκα τα καφενεία, ολολύζοντες γειτόνοι φωνασκούν αγκαλιασμένοι. Είπαμε. Μόνον σουπερμάρκετ και φαρμακεία, καθώς και τα τρόφιμα κατ οίκον διανομή. Αλλά για να συμβεί κάτι τέτοιο στη χώρα, αν δε στενάξει  η Θεοδοσία, χαΐρι δεν θα ιδούμε.