Δεκάδες ευρώ κοστίζει μια μερίδα αμπελοπούλια, η πανάκριβη και παράνομη λιχουδιά – για μερικούς – της Κύπρου. Ζήτημα γοήτρου η κατανάλωσή της, στα κρυφά, σε κάποια κυπριακά εστιατόρια. Πρόκειται για αποδημητικά μικρά πουλιά, άγρια ζωή πιασμένη σε δίχτυα ή ξόβεργες, που διακινείται μέσα από μαυραγορίτικα κυκλώματα για να φαγωθεί επιδεικτικά με το χέρι, πιασμένη από το ράμφος. Διεθνής η κατακραυγή για την κυπριακή συνήθεια, ίσως παράδοση – δεν αντιλέγω. Υπήρξε διαμαρτυρία προς την κυβέρνηση της χώρας από τον Πρίγκιπα Κάρολο. Και ο συγγραφέας Jonathan Franzen (που είναι και ερασιτέχνης ορνιθολόγος) στη συλλογή δοκιμίων “Farther Away” συμπεριέλαβε κείμενο με τον τίτλο “The Ugly Mediterranean” για τις πρακτικές με τις ξόβεργες που συνεχίζουν στην ύπαιθρο των χωρών της Μεσογείου.

Στην Κύπρο έζησα μικρός δεν έχω ανάμνηση από αμπελοπούλια στο τραπέζι (θα θυμόμουν σίγουρα κάτι τέτοιο). Ίσως ήταν κάποτε πρακτική της ανάγκης, συμπλήρωμα μιας βασικής διατροφής που άλλαξε σε στάτους και εύγευστο μεζέ με την άνοδο του βιοτικού επιπέδου.

Θυμάμαι όμως στην επόμενη μετάθεση του πατέρα μου, πιτσιρίκι στην πρώτη δημοτικού, μια συμμαθήτριά μου τη Γλύκα. Το σπίτι της κάπου στα περίχωρα της Σιάτιστας όπου μου έδειξε μέσα από τις τρύπες του πατώματος, κάτω στο στάβλο, στο υπόγειο όπου κρατούσανε τα ζωντανά. Και από πάνω η κρεβατοκάμαρα. Μεγάλη η γοητεία εκείνης της εικόνας για ένα μικρό αγόρι

Για να ζεσταίνουν το σπίτι τους, εξήγησε η μητέρα του αγοριού, αλλά εμείς έχουμε τη σόμπα.

Και πιο πρόσφατα θυμάμαι τα ξεσπάσματα του αφθώδους πυρετού στην Ελλάδα, το 1996 και το 2000 – ένας κίνδυνος που εξακολουθεί να υφίσταται για την Ευρώπη. Μια νόσος που μπορεί να μεταδοθεί από τα ζώα στο άνθρωπο και προκαλέσει άφθες και εξελκώσεις, μια ζωονόσος. Σπάνια η μετάδοσή της στον άνθρωπο αλλά ταχύτατοι οι ρυθμοί που μεταλλάσσονται οι ιοί.

Και ερχόμαστε στις νυχτερίδες, οι φωτογραφίες από τη βρώση των οποίων προκάλεσε μεγάλη φρίκη στη ψηφιακή ζωή πολλών, υποθέτω όχι μόνο στην Ελλάδα. Διάβασα κάτι ενδιαφέρον. Στις νυχτερίδες, οι οποίες συνιστούν το ένα τέταρτο των ειδών των θηλαστικών, η ενεργοβόρα ικανότητα πτήσης συνέβαλε στο να αποκτήσει κάποιες ιδιαιτερότητες το ανοσοποιητικό τους σύστημα. Τα ζώα, στις πολυάριθμες αποικίες τους, έγιναν ανεκτικοί φορείς πολλών ιών μερικοί από τους οποίους μεταδίδονται στον άνθρωπο.

Υπάρχουν μέρη του κόσμου όπου κάποιοι έχουν τη συνήθεια να τρώνε νυχτερίδες. Για τους ίδιους λόγους που στην Κύπρο τρώνε τα αμπελοπούλια. Δεν βρίσκω τη συνήθεια αυτή λοιπόν κάτι που θα έπρεπε να μας έχει ξενίσει τόσο. Έντομα τρώνε οι νυχτερίδες, έντομα και τα αμπελοπούλια.

Εδώ μια φωτογραφία μερίδας αμπελοπουλιών από το Δημήτρη Δημητρίου.

Έχω αναφερθεί μέσα από τις σελίδες του Cloud σε αυτό που είπε ο εθνοβοτανολόγος Gary Nabhan: Το ζιζάνιο ενός ανθρώπου είναι το ζαρζαβατικό ενός άλλου. Περί ορέξεως κολοκυθόπιτα λοιπόν.

Αλλού όμως το ζήτημα και όντως το πρόβλημα. Στη Δυτική Αφρική (για να θυμηθούμε τον Έμπολα) και στην Ασία λιχουδιά οι νυχτερίδες. Και δεν είναι αποκλειστικά στο κυνήγι ο φόβος, στην άγρια ζωή ως έδεσμα.

Ειδικά στην ανατολική Ασία με τον ανθρώπινο πληθυσμό ολοένα να πυκνώνει, το βιοτικό του επίπεδο ολοένα ν’ ανεβαίνει προσθέτοντας περισσότερο κρέας στη διατροφή, με τις κτηνοτροφικές μονάδες να μεγαλώνουν και τα γουρουνάκια, τις παπιούλες και τα ψαράκια ολοένα πιο στριμωχτά, οι ιοί ανακυκλώνονται, ανταλλάσσονται, μεταλλάσσονται.

Η ανατολική Ασία θα συνεχίσει να μας προβληματίζει ολοένα και περισσότερο στο μέλλον – όπως προειδοποιούσε αυτό το άρθρο εδώ και δέκα χρόνια.

Δεν το μάθαμε ακόμα.