Δικαίωμα στην βαρβαρότητα
02-10-2019

Είναι φορές που λαχταράς την καθόλου μακρινή χρονικά, αλλά εντελώς μακρινή από κάθε άλλη πλευρά, εποχή που δεν υπήρχαν σόσιαλ μίντια, γιατί καθρέφτισαν μια όψη της πραγματικότητας, την οποία, ναι, θα προτιμούσες να μην δεις να σχηματίζεται μπροστά σου τόσο ανάγλυφα, την οποία, ναι, θα προτιμούσες να αγνοείς ότι υπάρχει σε τέτοια έκταση και τέτοια ένταση, ακόμη κι αν αυτό σήμαινε ότι βαυκαλίζεσαι, ακόμη κι αν αυτό σήμαινε ότι ζούσες στην κοσμάρα σου. Παρά τα φαινόμενα, παρά τους αλγορίθμους, παρά την ομαδοποίηση, παρά τον εθισμό, τα σόσιαλ μίντια σε βγάζουν απ΄την φούσκα της κοσμάρας σου και σε φέρνουν ενώπιον της αλήθειας του κόσμου.

Είναι πάρα πολύ πιο βολικό ψυχολογικά να σου φταίει ο ακροδεξιός πολιτικός, ο τσάτσος δημοσιογράφος, ο μαφιόζος επιχειρηματίας, ο ασύδοτος μπάτσος, ο σκοτεινών μεθοδεύσεων δικαστής, είναι πάρα πολύ πιο βολικό ψυχολογικά να τα βάζεις με εκπροσώπους της μίας ή της άλλης εξουσίας, είναι πάρα πολύ πιο βολικό ψυχολογικά να λειτουργείς με μια παραλλαγή της λογικής της ανάθεσης: αναθέτεις τον ρόλο του κακού στους εκπροσώπους της μιας ή της άλλης κάστας, αποφεύγοντας να δεις κατά πρόσωπο τη νοοτροπία και τις αντιλήψεις που υπάρχουν διάσπαρτες από κάτω, στους κάθε λογής εκπροσωπούμενους, στον πολύ κόσμο, στους ανθρώπους της διπλανής πόρτας, στους γνωστούς σου, στους φίλους σου μιας ζωής.

«Βγες έξω να μιλήσεις, να δεις πώς σκέφτεται ο κόσμος». Είναι σε μεγάλο βαθμό ψέμα αυτό. Δεν θα δεις στην «αληθινή ζωή» πώς σκέφτεται ο κόσμος. Στην «ψηφιακή ζωή» θα το δεις. Στην «αληθινή ζωή», πρόσωπο με πρόσωπο, γύρω από ένα τραπέζι, σε μια ουρά, σε ένα μέσο μαζικής μεταφοράς, ο άλλος θα ντραπεί να ανοιχτεί εντελώς, ο άλλος θα ντραπεί να πει ακριβώς αυτό που σκέφτεται για την Μόρια, την Γλάδστωνος, την αστυνομική βία κλπ. Κι αν το «ντραπεί» δεν ακριβολογεί, πάντως θα φυλαχτεί. Στην αληθινή ζωή επικρατούν σε αυτά τα ζητήματα μισόλογα. Ο άλλος ψάχνει να δει πόσο τον παίρνει. Στην αληθινή ζωή οι περισσότεροι θα δηλώσουν μετριοπαθείς και κατά των ακροτήτων.

Την εποχή των μπλογκς υπήρχε η πεποίθηση ότι η ψευδωνυμία λειτουργεί ως μηχανισμός έκλυσης θρασύδειλων συμπεριφορών, ότι μέσω της ψευδωνυμίας μπορούσε ο χρήστης εύκολα να γράψει τέρατα. Πόλεμος μεγάλος κατά της ψευδωνυμίας τότε: «Αν θες να πεις κάτι, έχε το θάρρος να το πεις με το όνομά σου». Βλέπουμε λοιπόν τα τελευταία χρόνια στο Facebook, σε κάθε κοινωνικοπολιτικά φορτισμένο θέμα, ανθρώπους με κανονικό ονοματεπώνυμο, με κανονικές φωτογραφίες, με πλήρη διαφάνεια στο ποιοι είναι στην «αληθινή ζωή», τι επαγγέλλονται, πόσα παιδιά έχουν, πόσο αγαπούν τον σκύλο τους, τι ομάδα είναι, ποιοι τραγουδιστές τους αρέσουν, να κάνουν σχόλια και να εκφέρουν έναν λόγο τόσο μισαλλόδοξο, που ακόμη και η Χρυσή Αυγή δεν θα υιοθετούσε ποτέ στις επίσημες τοποθετήσεις της.

Και όχι μόνο να δεχτώ, να προσυπογράψω κιόλας, ότι ο δημόσιος λόγος που παράγεται από τα παραδοσιακά κανάλια παραγωγής του, από τηλεοράσεις, ραδιόφωνα, πολιτικούς, θεσμούς, κάθε άλλο παρά αθώος του αίματος είναι και φυσικά καλλιεργεί συστηματικά και σε κάθε επίπεδο αντιλήψεις κατάμαυρες. Ακόμη και έτσι όμως, αυτό που γίνεται από κάτω είναι ακόμη τρομακτικότερο. Και διαβάζεις ανθρώπους με ονοματεπώνυμο και φωτογραφία οι οποίοι πίσω από ένα λάπτοπ ή ένα κινητό, εκφέρουν απόψεις που ανήκουν όχι απλά σε ένα αξιακό και ιδεολογικό σύστημα διαφορετικό απ’ το δικό σου, αλλά απόψεις που καταδεικνύουν ότι η γραμμή που χωρίζει τον πολιτισμό από την βαρβαρότητα είναι αδιανόητα λεπτή ή ότι εκείνο που κατά βάθος θεωρούν οι ίδιοι ότι προσφέρει ο πολιτισμός, είναι η ισχύς και το δικαίωμα να είναι βάρβαροι απέναντι στους διαφορετικούς από τους ίδιους και βασικά απέναντι σε κάθε άλλον.

Δικαιούμαι να είμαι βάρβαρος. Δικαιούμαι να θέλω την ισοπέδωση του άλλου. Είμαι ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας. Δες με με το σκυλάκι μου στη φώτο. Ακόμα κι αν απαλλαγείς απ’ τον Κασιδιάρη, εγώ θα είμαι πάντα εδώ.