Σε πρόσφατο ταξίδι, ο δρόμος μου έσμιξε με το δρόμο μιας νέας Γερμανίδας που έκανε το γύρο της Ασίας. Σύντομο το δικό μου ταξίδι, ένα προγραμματισμένο bypass του καθημερινού κτυπήματος της κάρτας. Γι’ αυτήν το ταξίδι ήταν πέρασμα στην ενηλικίωση, όπως πιστεύει ο ενθουσιασμός μιας 25χρονης, ύστερα απ’ την ολοκλήρωση μεταπτυχιακού στη βιοχημεία και πριν το ξεκίνημα μιας στρωμένης καριέρας σε πολυεθνική φαρμακευτική εταιρεία στη Γερμανία. Έδειχνε χαρούμενη που συναντηθήκαμε, αγαπούσε την Ελλάδα καθώς είχε κάνει πρόγραμμα Erasmus στην Αθήνα. Μου μιλούσε για το διαμέρισμά της, κάπου στην πλατεία Αττικής. Ήταν διακριτική, αλλά ταυτόχρονα πρόθυμη την ώρα που προγευματίζαμε να σχεδιάσουμε κάποιες εξορμήσεις μαζί. Δεν ήταν αυτό που ίσως κάποιοι νομίζετε. Όμορφος ο κόσμος αλλά, ειδικά αν είσαι γυναίκα, δεν είναι τόσο εύκολο να βρεθείς μόνος στην άλλη άκρη του. Απλά, συζητώντας μαζί μου στο ξενοδοχείο, άρχισε να νιώθει ασφάλεια και άνεση. Όσο για μένα, ευχάριστη η συντροφιά της αλλά ήθελα να είμαι μόνος. Λίγες οι διαθέσιμες μέρες και η κράτηση που είχα κάνει ήταν αποκλειστικά στον εαυτό μου.

Ήταν και κάτι άλλο. Σκεφτόμουν ότι νέος, Έλληνας, στην ηλικία της δεν έχει ανάλογες ευκαιρίες να απλώσει ζωή στην Ελλάδα και παρά την προσπάθεια δεν του είναι στρωμένα τα πράγματα, όμορφα και έτοιμα. Δεν ήταν βέβαια ευθύνη της κοπέλας αλλά η σκέψη με πίκραινε. Λίγο, αρκετά όμως ώστε να θέλω να δω από απόσταση τη χαρά της για την εκτόξευση της καριέρας της, με τις συστατικές και τις λαμπρές προδιαγραφές. Το ταξίδι για τους περισσότερους νέους της Ελλάδας αναγκαστική ξενιτειά κι όχι πολυτέλεια αυτογνωσίας.

Σε ταξίδια έχω συναντήσει νέους που κρατούν ανοικτό ετήσιο αεροπορικό εισιτήριο πολλών πτήσεων, με σκοπό να κάνουν το γύρο της υφηλίου. Απόφοιτοι πανεπιστημίου, κυρίως από χώρες της Δύσης. Οι περισσότεροι νέοι άντρες, αρκετές όμως και οι γυναίκες ανάμεσά τους. Δυσκολότερο για έναν Έλληνα, και περισσότερο για μια Ελληνίδα, να κάνει κάτι τέτοιο. Δεν μας αρέσει το μόνος, είμαστε κοινωνικός λαός. Το μόνος σε ταξίδι, ιδιαίτερα για ένα χρόνο, ιδιαίτερα αν είσαι γυναίκα, ερμηνεύεται ότι κάτι δεν πάει καλά με σένα, μισανθρωπία ή ανεπιθύμητος στους υπόλοιπους. Γενικά δυστυχής. Ιστορία γράφουν οι παρέες, ο μαγκούφης ένα κενό (όπως θα έλεγαν ο ποιητές) και την ποίηση την προτιμάμε σε ακρόαση ομαδική. Είναι βέβαια και οι οικονομικοί λόγοι. Δεν είναι εύκολο να δοθεί τέτοια ευκαιρία στους νέους ανθρώπους στην Ελλάδα, ένας χρόνος εκτός παραγωγής, με στρωμένη στη συνέχεια δουλειά. Το βρίσκω κρίμα, καθώς είναι κάτι που ανέκαθεν με γοήτευε. Να τ’ αφήσω πίσω όλα και να ταξιδέψω για ένα χρόνο. Ελπίζω να μου δοθεί τελικά η ευκαιρία, με τη σύνταξη. Εφόσον έχω ακόμα διάθεση και ενέργεια, σίγουρα δίχως σακίδιο και υπνόσακο.

Τέτοια περίπτωση ενθουσιώδους νέας ήταν η Βρετανίδα Grace Millane η οποία βρέθηκε πριν λίγες μέρες νεκρή στη Νέα Ζηλανδία. Μια είδηση που έκανε γύρο σε ψηφιακά πρωτοσέλιδα για κάμποσες μέρες. Από εύπορη οικογένεια του Essex, είχε κι αυτή στο χέρι ένα ετήσιο εισιτήριο ύστερα από τη φετινή της αποφοίτησή της. Ταξίδεψε για ενάμιση μήνα στο Περού και από εκεί στη Νέα Ζηλανδία όπου θα περνούσε δύο βδομάδες πριν τον επόμενο σταθμό, την Αυστραλία.

Η Grace Millane δολοφονήθηκε την ημέρα τον γενεθλίων της από κάποιον τον οποίο γνώρισε σε ιστοσελίδα γνωριμιών. Έτσι γράφτηκε. Ή, για να είμαι σωστός, κάποιος τον οποίο η Grace γνώρισε σε ιστοσελίδα γνωριμιών, κατηγορείται για τη δολοφονία της.

Αρχικά, η είδηση της εξαφάνισής της. Στη συνέχεια, η παγκόσμια κοινή γνώμη σοκαρισμένη από τη δολοφονία της. Έκπληξη, εξαιτίας της πεποίθησης ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί στη Νέα Ζηλανδία. Χώρα προοδευτική, με γυναίκα πρωθυπουργό η οποία κατά τη διάρκεια της θητείας της πήρε και γονική άδεια για να επιστρέψει στο αξίωμα αφού παρέδωσε στο σύντροφό της το μωρό. Ανήκουστο να συμβαίνουν τέτοια κακά στη Νέα Ζηλανδία. Χώρα που έδωσε πρώτη το δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες. Χώρα αποτυπωμένη στην αντίληψη του κόσμου ως η Ελβετία των αντιπόδων. Πολιτισμός, παγετώνες στα βουνά σε ισορροπημένη αιώρηση πάνω από φωτεινά λιβάδια. Παράδεισος.

Μεγάλη πλάνη. Τα φαινόμενα απατούν. Επικίνδυνη κουλτούρα βίας βαραίνει τη Νέα Ζηλανδία, κάτω από τη λαμπρή επιφάνεια.

«Μας αρέσει να πιστεύουμε ότι είμαστε μια αληθινή κοινωνία ισότητας, αλλά όσοι έφτασαν στην κορυφή αποτελούν μια μικρή μειοψηφία», παρατήρησε η εγκληματολόγος Jan Jordan για τη χώρα της. Οι μη ευρέως γνωστές στατιστικές επισημαίνουν ότι το 35% των γυναικών στη Νέα Ζηλανδία έχει πέσει θύμα βίας. Στοιχείο που κάνει ιδιαίτερα αφελές και ενοχλητικό το γεγονός ότι η πλειοψηφία σοκαρίστηκε από τη δολοφονία της Millane, όταν μάλιστα οι στατιστικές της βίας για τη μειονότητα των Μαόρι είναι ψηλότερες από το μέσο όρο – και για τους οποίους στα ψιλά θα πέρναγε η είδηση σε περίπτωση δολοφονίας δικής τους κοπέλας. Ο ντόρος από την δολοφονία της Millane έγινε όχι τόσο για την πραγματικότητα της βίας στη Νέα Ζηλανδία, αλλά γιατί η δολοφονία της παραμόρφωσε την εικόνα με την οποία προσλαμβάνει ο κόσμος τη Νέα Ζηλανδία. Στο απυρόβλητο, υπεράνω, κάπου πέρα, τόσο πέρα, που το κακό δεν ισχύει. Ελάχιστη η ανοχή μας όταν συμβαίνουν αυτά σε γήινους παράδεισους, σε ξανθούς αγγέλους. Αυτά- δυστυχώς και πάλι δυστυχώς – μπορούν και συμβαίνουν σε τρίτες χώρες, στη Λατινική Αμερική, στην Αφρική… Όχι στα βοσκοτόπια του ουρανού.

Αυταπάτες για τους εαυτούς μας και για τους υπόλοιπους. Προκαταλήψεις για το τί είναι οι άλλοι. Το μακάρι να ήμασταν εμείς, μα δεν φτάνουμε. Ή, κάτι που με κάθε θυσία πρέπει να αποφύγουμε, να μην έχουμε σχέση.

Νοοτροπίες που υπάρχουν και στα καλύτερα γεωγραφικά μήκη και πλάτη. Θυμόμαστε την περίπτωση του δικού μας ξανθού αγγέλου, της Μαρίας, που ήταν τελικά Ρομά. Θυμόμαστε την περίπτωση του Γιακουμάκη και τα αυτόματα συμπεράσματα για το σεξουαλικό του προσανατολισμό εξαιτίας της ευαισθησίας του. Και πρόσφατα η ευκολία με την οποία κόλλησαν ρετσινιά παραβατικότητας στον Κωστόπουλο, κάποια ΜΜΕ και πολιτικά πρόσωπα, ώστε να χρυσωθεί το χάπι της δολοφονίας του, να στραφεί το βλέμμα της κοινής γνώμης πέρα από τους υπεύθυνους.

Δύσκολη η μάχη κατά του ρατσισμού, αλλά προφανής ο εχθρός. Το δυσκολότερο μέτωπο είναι ύπουλο και παντού, ένοχοι οι περισσότεροι. Το profiling είναι ο πονηρός εχθρός, η ταξινόμηση ανθρώπων και καταστάσεων με βάση λίγα χαρακτηριστικά αλλά καλά  προκατασκευασμένες αντιλήψεις. Χοντρικά: οι Γερμανοί σκέπτονται έτσι, οι Έλληνες είναι αλλιώς, οι Νεοζηλανδοί θεοί, justified and ancient. Και οι μόνες γυναίκες που ταξιδεύουν και συχνάζουν σε ιστοσελίδες γνωριμιών;…

Κάποιοι Νεοζηλανδοί, ένα ποσοστό, διαμαρτυρήθηκαν σωστά με αφορμή τη δολοφονία της Millane, βασισμένοι στην πραγματικότητα, στα δεδομένα της βίας κατά των γυναικών στην πατρίδα τους. Όχι στη στρέβλωση της πραγματικότητας. Θυμωμένοι με το λούστρο που κρύβει την άσχημη αλήθεια της χώρας τους, με το μύθο που τη σωπαίνει.

Όχι για το σοκ από το φόνο της νέας γυναίκας αλλά για να στείλουν μήνυμα ότι κανένας δεν έπρεπε να είχε σοκαριστεί.

ΥΓ. Στις λεπτομέρειες του τραγικού γεγονότος: όταν ο κατηγορούμενος για τη δολοφονία της Millane εμφανίστηκε στο δικαστήριο, ο δικαστής Evangelos Thomas αρνήθηκε να δοθεί εντολή αποσιώπησης σε σχέση με την κατηγορία. Τελικά ασκήθηκε έφεση στην απόφαση του Thomas, ώστε να εξασφαλιστεί το δικαίωμα δίκαιης δίκης για τον κατηγορούμενο.