Υπάρχει γυναικείο σινεμά;
29-01-2018

Μιλούσα τις προάλλες με μια φίλη μου για την ταινία «Η ψυχή και το σώμα» της Ιλντικο Ενιεντι, και μου είπε πως, μη γνωρίζοντας ότι ο σκηνοθέτης ήταν γυναίκα, είχε παραξενευτεί που ένας άντρας έκανε μια τέτοια ταινία, και όταν έμαθε, βγαίνοντας από το σινεμά, πως είναι γυναίκα, σχεδόν απογοητεύτηκε. Τι να εννοούσε λέγοντας «μια τέτοια ταινία»; Αντίστοιχα κι εγώ, όταν έμαθα πως είναι γυναίκα η σκηνοθέτης σκέφτηκα πως, έτσι εξηγείται. Τι εξηγείται έτσι όμως;

Διαπιστώνω πως η ταινία άρεσε περισσότερο στις γυναίκες φίλες μου απ΄ ότι στους άντρες. Και, κατά κάποιο τρόπο, έγινε και κριτήριο αξιολόγησης των συντρόφων μας: «άρεσε στον δικό σου;», ρωτάμε, «ναι, ευτυχώς, πολύ» απαντάμε.

Μπορούμε να μιλάμε για γυναικείο σινεμά ή γυναικεία λογοτεχνία ή γυναικεία τέχνη χωρίς να εννοούμε κάτι συναισθηματικούλι, γλυκούλι, ελαφρύ και ροζ; Ή, στον αντίποδα, κάτι φεμινιστικό, κάτι που καταπιάνεται με το ζήτημα της θέσης της γυναίκας στην κοινωνία, κάτι που μιλάει για τις γυναίκες και απευθύνεται πρωτίστως σ’ αυτές;

Νομίζω πως ναι. Μπορούμε να μιλάμε για γυναικείο σινεμά και να εννοούμε κάτι που αφορά όλους, κάτι  που είναι ταυτόχρονα λιτό, στιβαρό, δομημένο, καλλιτεχνικά άρτιο, πάρα πολύ δυνατό, και ταυτόχρονα ευαίσθητο αλλά και βαθύ, κάτι που διεισδύει μέσα στο μυστήριο της ανθρώπινης ύπαρξης με την σιγουριά και την θέρμη, την απαλότητα και την ποιότητα που έχει το μητρικό χάδι.

Είναι εντυπωσιακά μικρό το ποσοστό γυναικών σκηνοθετών στον κινηματογράφο – για να μην πιάσουμε και τις άλλες τέχνες. Και θεωρώ πως χρειαζόμαστε, όλοι μας, περισσότερο τέτοιο σινεμά, σαν αυτό της Ιλντικο Ενιεντι. Όχι γιατί είναι γυναικείο, αλλά γιατί είναι εξαιρετικό.