Ένα νέο βαλκανικό μέτωπο
Όταν άρχισε να ψιθυρίζεται πως τα ψωμιά των Γερμανών στην Ελλάδα ήταν λίγα, τα πολεμικά μέτωπα ήταν ο ασφαλής κριτής για το άμεσο μέλλον. Δεν ήταν η απόβαση στη Νορμανδία, 6 Ιουνίου του 1944, που δημιουργούσε τις ελπίδες, μήτε η απόπειρα δολοφονίας εναντίον του Χίτλερ στις 20 Ιούλιου, που ακολούθησε. Παρά την συνθηκολόγηση της Ιταλίας το 1943, μήνα Σεπτέμβριο, ο Άξονας μπορεί να έχασε την κυριολεξία του όρου, άλλα οι Γερμανοί ασφάλισαν μια πανίσχυρη αμυντική γραμμή σε ένα αργά διολισθαίνον προς τον Ιταλικό βορρά μέτωπο και κατέλαβαν όλες τις περιοχές της Ελλάδας υπό Ιταλική διοίκηση, αστραπιαία. Ώσπου να βρει τον βηματισμό του ο συνεργαζόμενος Αγγλικός στρατός με τον νεοπαγή Αμερικάνικο, η Γοτθική γραμμή σκέπασε με ασφάλεια την κοιλάδα του Πάδου και η συμμαχική προέλαση σταμάτησε επί μήνες.
Οι Γερμανοί άφησαν και τους Βούλγαρους να προωθηθούν σε περιοχές που οι γείτονες θεωρούσαν «αλύτρωτες», παρά την κοινή άρνηση των Ελλήνων να αποδεχτούν τετελεσμένα γεγονότα και ξεκίνησαν ευρύτατες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα των βουνών και των ανταρτών.
Οι Γερμανοί επίσης, διδαγμένοι από την διπροσωπία αρκετών στελεχών της Ιταλικής διοίκησης, δεν σκόπευαν να εμπιστευτούν περαιτέρω ενίσχυση των ελληνικών τμημάτων που πολεμούσαν στο πλευρό τους, ως τάγματα ασφαλείας. Αυτά έγιναν στον ελληνικό νότο. Βορειότερα, προτίμησαν να δημιουργήσουν ομάδες από οπλαρχηγούς που είχαν τοπική επιρροή γύρω από τη Θεσσαλονίκη, αλλά και σε Μακεδονία και Θράκη, καθώς και αντάρτες που πολεμούσαν τους Βουλγάρους και τώρα έπρεπε να στραφούν σε άλλους αντιπάλους.
Το μέτωπο που κοίταζαν με έκδηλη ανησυχία ή προσδοκία, ανάλογα με τη στολή που φορούσαν, ήταν το επίφοβο της Ρουμανίας. Χάνοντας στρατιές στο Στάλινγκραντ, οι Ρουμάνοι εξόντωσαν πειθήνια τους «εχθρούς του Ράιχ», τσιγγάνους και Εβραίους και ενάντιους, και κρατούσαν μετά βίας τα πολύτιμα για τον Χίτλερ πετρέλαια της χώρας. Αν όμως έσπαζε το μέτωπο εκεί, ολόκληρα τα Βαλκάνια, χωρίς άλλη επαφή με την Γερμανία, παρά τα δίκτυα που ένωναν τον νότο με την Αυστρία και την βόρεια Ιταλία (οι απέναντι ακτές ανήκαν ήδη στους Συμμάχους) κινδύνευαν να αποκοπούν. Ρουμανία και Βουλγαρία δεν θα ήταν πλέον μέρος του Άξονα, αλλά εχθροί του, όπως εξάλλου και η Ιταλία.
Η Θεσσαλονίκη ήταν ήδη σε μια νέα περίοδο. Ίσως στην κορύφωση μιας μαύρης περιόδου από αυτές που θα επαναλαμβάνονταν αρκετές φορές έως το τέλος της δεκαετίας. Βουλγαρία εχθρική για τους Γερμανούς, σήμαινε πως οι ένοπλες ομάδες που εξόπλιζαν οι τελευταίοι από τον πληθυσμό της Ελλάδας, θα έπρεπε πλέον να λάβουν υπόψη τους ότι οι Βούλγαροι ήταν στο πλευρό των Συμμάχων και του κόκκινου στρατού. Επίσης πως αυτοί οι ίδιοι Βούλγαροι που λειτουργούσαν ως ένας βίαιος και αυταρχικός στρατός κατοχής, παρέμεναν σε ελληνικό έδαφος ως δυνητικοί σύμμαχοι της εξόριστης κυβέρνησης, της ΠΕΕΑ στο βουνό και του ΕΛΑΣ, ως ομοϊδεάτες! Ήταν ένας πραγματικός γόρδιος δεσμός, που οι συνθήκες οι οποίες επικρατούσαν στη χώρα τον έκαναν όχι μόνον άλυτο, αλλά όταν τα αντιμαχόμενα μέρη προσπάθησαν να τον κόψουν με το ξίφος, αποδείχτηκε πως έκρυβε μια ολέθρια χειροβομβίδα!
