Μπορεί στον «κύκλο» μας, τον πραγματικό και τον διαδικτυακό, να μας φαίνεται ότι έχουν βελτιωθεί τα πράγματα σε σχέση με την ισότητα των φύλων, μπορεί να ερίζουμε για το αν το #metoo είχε ουσία ή ήταν μια εμπορική εκτονωτική βλακεία, μπορεί να συζητάμε για το πώς ξεχωρίζει κανείς το φλερτ από την παρενόχληση, αλλά σε ένα παράλληλο σύμπαν ακριβώς δίπλα μας, στην γενιά των παιδιών μας, και ειδικά στο πιο προλεταριακό κομμάτι της, ο σεξισμός γνωρίζει νέες δόξες.

Μέσα στα σχολεία, τα παιδιά μιας νέας, αλλιώτικης εργατικής τάξης, θεωρούν κανονικά και εντελώς αποδεκτά πράγματα που στην δική μου γενιά (την γενιά των σημερινών 50ρηδων) ναι μεν υπήρχαν αλλά ήταν και λίγο ντροπή να τα λες, ήταν ενοχοποιημένα. Όπως, για παράδειγμα, το να παντρεύεσαι κάποιον για τα λεφτά του. Όπως το να χρησιμοποιείς το σεξ ως ανταλλάξιμο προϊόν.

Τα θηλυκά παιδιά της εργατικής τάξης, αυτά με τις σέξι σέλφι φωτογραφίες προφίλ, τα τατουάζ και τα σκουλαρίκια στη γλώσσα, θεωρούν δεδομένο ότι, για να έχουν το αγόρι που θέλουν, το οποίο είναι δυνατό και έχει κάποιου ακατανόητου σε μένα είδους κύρος, το οποίο του προσδίδει το νταηλίκι, θα του παραχωρήσουν εξουσία πάνω τους: θα του δώσουν τους κωδικούς των social για να ελέγχει την επικοινωνία τους και δεν θα διεκδικήσουν την εμπιστοσύνη του, διότι έχουν αποδεχτεί ότι δεν την αξίζουν. Ούτε κι εκείνος αξίζει την δική τους, ασφαλώς, οπότε θα χρησιμοποιήσουν κάθε διαθέσιμο τρόπο για να τον ελέγχουν, θα είναι κτητικές και θα θεωρούν κάθε άλλο θηλυκό ανταγωνιστικό.  Έτσι ξεκινάει ένας φαύλος κύκλος σεξισμού μεταξύ γυναικών που περιλαμβάνει slut shaming και μαλλιτραβήγματα.

Νεαρή κοπέλα που δηλώνει φεμινίστρια κάθεται στις φτέρνες κρατώντας με τα χέρια της ένα εισιτήριο για το live του αγαπημένου της hip hop καλλιτέχνη μπροστά στα χείλη της, εμφανώς στενοχωρημένη. Την ρωτάω τι συμβαίνει. Περίμενε πώς και τι αυτό το live, έχει και εισιτήριο, αλλά το αγόρι της δεν την αφήνει να πάει. Και δεν θα πάει. Η ίδια νεαρή κοπέλα που δηλώνει φεμινίστρια επιχαίρει – σχεδόν πανηγυρίζει – όταν πληροφορείται ότι κάποιος πρόσβαλλε με φράση σεξιστικού περιεχομένου γνωστή της που αντιπαθεί, που ενδεχομένως θεωρεί ανταγωνίστρια. Τα κορίτσια αλληλοκατηγορούνται για την έξαλλη ή προκλητική εμφάνισή τους, «είδατε τι φόραγε;», ενώ φοράνε τα ίδια . Οι πιπιλιές στο λαιμό, το πιάσιμο του πισινού τους ενώ περπατάνε στην αυλή ή στο διάδρομο του σχολείου, όλη αυτή η σημειολογία της ιδιοκτησίας, είναι αποδεκτή κανονικότητα.

Οι γκέι μαθητές (και όχι μόνο μαθητές) παρά το ότι  έχουν την υποστήριξη της πλειοψηφίας των καθηγητών τους, είναι τελευταίοι στην ιεραρχία: πρώτα τα αγόρια, δεύτερα τα κορίτσια, τρίτοι αυτοί. Πριν λίγα χρόνια, σε μια τάξη πρώτης λυκείου, ήρθε η κουβέντα στο θέμα της ισότητας των φύλων και όλα τα αγόρια της τάξης, μαζί με περισσότερα από τα μισά κορίτσια, εξέφρασαν την άποψη ότι οι άντρες είναι ανώτεροι από τις γυναίκες, γενικά. Τονίζω το γενικά, γιατί σε ερωτήσεις μου για το αν εννοούν ότι οι άντρες είναι πιο δυνατοί, πιο καλοί οδηγοί, πιο έξυπνοι, η απάντησή τους ήταν πως, όχι μόνο σε αυτά, είναι καλύτεροι γενικά. Τους ρωτησα λοιπόν: θεωρείτε πως όλοι οι άντρες καθηγητές σας είναι καλύτεροι από μένα, επειδή εγώ είμαι γυναίκα; μου απάντησαν πως ναι, όλοι οι άντρες εκτός από έναν, που είναι χειρότερος από μένα, και αναφερόταν σε έναν μάλλον γκέι συνάδελφό μου. Οι υπόλοιποι γέλασαν.

Ίνδαλμα των κοριτσιών είναι η Cardi B, μια πρώην χορεύτρια από το Μπρονξ που έφτασε στην κορυφή των αμερικάνικων charts, η μόνη γυναίκα ράπερ που το πέτυχε αυτό εδώ και 20 χρόνια. Έγινε γνωστή μέσα από ένα ριάλιτυ όπου τσακωνόταν με κάποια άλλη περσόνα. Ο ανταγωνισμός μεταξύ γυναικών, η κουλτούρα των ναρκωτικών και η εμπορευματοποίηση του σεξ είναι τα κυρίαρχα στοιχεία των στίχων των τραγουδιών της και συνθέτουν μία άκρως σεξιστική συνταγή επιτυχίας

Δεν είμαι ειδική και δεν έχω τα εργαλεία για να πω πόσο γενικευμένο είναι το φαινόμενο ούτε να ανιχνεύσω τις αιτίες του. Μπορώ όμως να δω την μεγάλη εικόνα μιας κοινωνίας σε κρίση, και δεν μιλάω ούτε μόνο για την οικονομία ούτε μόνο για την Ελλάδα, μιας κοινωνίας όπου όλα είναι εμπορεύσιμα. Η βία της φτώχειας, η βία της εξουσίας, εξαπλώνεται από πάνω προς τα κάτω, και επιβίωση σημαίνει  υποταγή στον ισχυρό και άσκηση βίας στον αδύναμο. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η βία εμφανίζεται ως ηρωική πράξη, η σεξιστική βία υιοθετείται από τις γυναίκες και χρησιμοποιείται για την ατομική τους χειραφέτηση.  Και η πατριαρχία παραμορφώνεται αλλά δεν λέει να πεθάνει.

Ωστόσο, είναι σημαντικό και θα ήθελα να το τονίσω, ότι δεν έχει κανένα νόημα να σταθούμε απέναντι σε όλα αυτά με επίκριση και υποτίμηση, δεν ωφελεί να μιλήσουμε για μια γενιά που εξέπεσε των αξιών μας. Εμείς, η προηγούμενη γενιά, εκπέσαμε των αξιών μας, εμείς φτιάξαμε μια κοινωνία που γεννάει  βία και κανείς μας δεν έχει το δικαίωμα να κρίνει τους τρόπους με τους οποίους τα νέα παιδιά θα επιβιώσουν (και αυτό είναι, δικαίως, το πρώτο τους μέλημα) θα χειραφετηθούν, θα δυναμώσουν, θα σταθούν στα πόδια τους. Οι διδασκαλίες μας είναι αδύναμες και γελοίες, γιατί είμαστε αυτοί που δεν κρατήσαμε το λόγο μας, αυτοί που αγωνίστηκαν συλλογικά για το ατομικό τους συμφέρον, αυτοί που ξεπούλησαν τις ιδέες τους για μια θέση, για ένα μισθό, για το βόλεμα.

Τα παιδιά μας είναι καλύτερα από μας γιατί είναι ειλικρινή  – και αν καταλάβουν πως ενωμένοι, και κυρίως ενωμένες, μπορούν να πετύχουν περισσότερα από ό,τι μπορούν να πετύχουν με τον ακραίο ατομισμό που τους διδάξαμε είναι πολύ πιθανό να σώσουν την παρτίδα ή έστω να αλλάξουν λίγο το σκορ.