…What is apparent in Louisville is that the Negro has won a few crucial battles, but instead of making the breakthrough he expected, he has come up against segregation’s second front, where the problems are not mobs and unjust laws but customs and traditions…
Hunter S. Thompson – “A Southern City with Northern Problems”
Τώρα που κοπάζει ο θόρυβος από την κατάθεση και τη ψήφιση του νομοσχεδίου για τη νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου, επανέρχομαι σε κάποιες σκέψεις, όχι καινούργιες, μερικές από τις οποίες έχω σημειώσει εδώ στο Cloud και μερικές στο προσωπικό μου ιστολόγιο.
Για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων πριν από λίγα χρόνια σηκώσαμε σημαία το “born this way”. Πολλοί ταμπουρωθήκαμε πίσω από τη βιολογία, επιχειρηματολογώντας ότι η φύση έχει προαποφασίσει κι εμείς είμαστε ανίσχυροι απέναντί της. Είχαμε την καλύτερη δικαιολογία – δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα, δεν έχουμε περιθώρια επιλογής, πρέπει να μας δεχτούν, να αποδοθεί η ισονομία το απαύγασμα της οποίας είναι ο γάμος μεταξύ ομοφύλων ζευγαριών.
Για τα δικαιώματα των διεμφυλικών ατόμων υποβιβάζουμε το ρόλο της φύσης, επιχειρηματολογώντας ότι το βιολογικό φύλο δεν έχει τη σημασία που έχει το κοινωνικό φύλο (και το οποίο κοινωνικό φύλο είναι κατασκεύασμα). Κάτι που μας δίνει το δικαίωμα της επιλογής κοινωνικού φύλου κατά επιθυμία και βούληση.
Ποτέ δεν πίστεψα σ’ ένα άκαμπτο «gay γονίδιο», πάντα πίστευα ότι οι καταστάσεις είναι σύνθετες – κάπου η φύση, κάπου η ανατροφή. Ποτέ δεν πίστεψα επίσης ότι μπορείς να αγνοήσεις το βιολογικό φύλο, το ειδικό βάρος που έχει η φύση.
Σημασία για μένα έχει το δικαίωμα της επιλογής, η ελευθερία να διαλέγεις αυτό το οποίο υπαγορεύει η καρδιά σου και που είναι δύσκολο να αναλύσεις και να αιτιολογήσεις αλλά αναγκαίο για να ζήσεις συμφιλιωμένος με τον εαυτό σου. Ό, τι και αν σημαίνει ο «εαυτός», απ’ ότι και αν είναι φτιαγμένος ή σμιλεμένος. Πάντα υπάρχει ένα στοιχείο επιλογής. Η ισονομία συνιστά την υποχρέωση της κοινωνίας να σου κατοχυρώσει αυτό το δικαίωμα.
Ο άνθρωπος κινείται σε πλαίσιο ελευθερίας την οποία εξασφαλίζει ο πολιτισμός που είναι υπέρβαση της βιολογίας. Οι κοινωνικοί ρόλοι των φύλων (από το τί φοράς μέχρι του να είσαι πυροσβέστης) υπό την προϋπόθεση της τεχνολογίας και της δίκαιης κοινωνίας, συνιστούν όντως κατασκευάσματα. Ο πολιτισμός μπορεί και υπερβαίνει την βιολογία αλλά καλό είναι να μη την αγνοεί.
Έτσι, ανάμεσα στο δογματικό ταμπούρωμα πίσω από μια δήθεν απόλυτη βιολογική αλήθεια όσον αφορά στο «γεννήθηκα έτσι» για τους ομοφυλόφιλους και στη δογματική απόρριψη του βιολογικού φύλου όσον αφορά στα διεμφυλικά άτομα, η αλήθεια περνά από το δικαίωμα να ορίσεις αυτό που σε συμφιλιώνει με σένα και την υποχρέωση σεβασμού αυτού του δικαιώματος από τους υπόλοιπους. Είναι δρόμος ελευθερίας και ισονομίας.
Αλλά δεν μπορούμε να χρησιμοποιούμε δύο μέτρα ανάλογα με το ό, τι υπαγορεύει η περίπτωση. Οι διεκδικήσεις ισονομίας χρειάζονται συνέπεια και όχι αλά καρτ επιλογή σε περιστασιακή βάση άκαμπτων και, το σημαντικότερο, αντίθετων θέσεων οι οποίες μπορεί να συμβάλουν σε μια δεδομένη πολιτική διεκδίκηση, δίνουν όμως λαβή σε όσους λένε ότι δεν πρόκειται για αίτημα ζωής αλλά υπόθεση lifestyle.
Επί του πρακτέου τώρα, βεβαίως είναι αναγκαία η ασπίδα προστασίας και η νομική αναγνώριση για τα διεμφυλικά άτομα, μιας ευάλωτης μειονότητας, ανέκαθεν εξοστρακισμένης στο περιθώριο της ελληνικής κοινωνίας και στοχοποιημένων θυμάτων βίας την οποία βία δικαιολογούσε η πλειοψηφία της κοινωνίας.
Τέλος, έχω επιφυλάξεις για την καθαρά νομικίστικη προσέγγιση που ακολουθεί πλέον το κίνημα για τα λοατ δικαιώματα στο σύνολό του, η οποία από μόνη της είναι ένας είδος ανελευθερίας και τρέφει πόλωση και διχασμό. Οι νέες χούντες είναι αυτές των τεχνοκρατών οικονομολόγων και νομικών. Ναι, να παλεύουμε για νομική κατοχύρωση αλλά είναι πύρρειος η όποια νίκη θεωρεί ότι τα νομοθετήματα συνιστούν από μόνα τους τελικούς θριάμβους, στήνει δικαστήρια και ενθαρρύνει κλίμα πολέμου στην καταπολέμηση της μισαλλοδοξίας και του σεξισμού με πυρομαχικά και βολές που βασίζονται αποκλειστικά σε νομοτεχνήματα και όχι στην παιδεία και στη βελτίωση της κοινωνικής κατανόησης και αποδοχής.
Σοφό το απόσπασμα του Thompson στην αρχή του κειμένου. Κι έχουν περάσει τόσα χρόνια.
