Ξημέρωμα Μεγάλης Παρασκευής, (5.50-6.40) μια «Δημοσιογραφική έρευνα του Σκάη» στη θέση των πρωινών ειδήσεων. Ένα ντοκιμαντέρ για το Άγιο Όρος. Υπό λυγρά μουσική, αγαπητή σε πολλούς για το παραπέμπον σε υποτιθέμενο μεσαιωνικό μέλισμα, απόσπασμα ομιλίας του καθηγητή Κονιδάρη που διαπιστώνει την ακτημοσύνη των μοναχών, αλλά όχι των μονών ως ιδρυμάτων, μια παρουσίαση γερόντων του μεταπολέμου που άγγιξαν την θέωση, μεταξύ τους ο Παΐσιος, ο Εφραίμ , ηγούμενος της Βατοπαιδίου, απλός και στοχαστικός, να ξεψαρίζει δίχτυ ως ταπεινό εργόχειρο, ο Καρακαλλινός ηγούμενος, ο Ελισσαίος Σιμοπετρίτης και αναφορά του Εφραίμ της Φιλοθέου («τώρα στην Αριζόνα»), σπανιο footage του Πατριάρχη Αθηναγόρα στις τελετές για τα χίλια χρόνια της Πολιτείας, από εικόνες, ολίγον Δοχειάρι και μη ανήκουσες στο Βατοπαίδι κρεβαττίνες, βαριά βαριά, το 20% της ηδυσμένης εικόνας, και του λόγου μη Βατοπαιδινό.
Όλο το υπόλοιπο ήταν Βατοπαίδι, εκ Θεοδοσίου του Ισπανού και Αρκαδίου (και ανασκαφή παλαιοχριστιανικής βασιλικής «μεγαλύτερης του μεταγενεστέρου Καθολικού»). Η Λαύρα, in cameo, με αναφορά πάντως ότι οι ασκητές αντέδρασαν στον Αθανάσιο, τον φίλο του νικηφόρου Φωκά, ώσπου ήλθε ο Τράγος, η Συνθήκη του Τζιμισκή και ειρηνεύτηκαν όλοι.
Η ταινία είχε την μορφή κορυφουμένου δράματος, όπου η μεγάλη θέα του φινάλε, αφού παρατίθεται βρέβιον και χάρτες μιας κολοσσιαίας κτηματικής περιουσίας, κτίσται και κτίτορες Ρωμιοί και Σέρβοι και Μολδαβοί, έως και εύφημη μνεία του Όθωνα και εικόνα του Ελευθερίου Βενιζέλου και του Κώστα Λαλιώτη, αναλαμβάνει ο γέρων Μωϋσής να διαχωρίσει το αξέχαστο χθες με τον γελοίον αντικληρικαλισμόν της Σήμερον.
Κι όπως τελεύει γνώστης του κτηματολογίου, απορώντας για το δήθεν σκάνδαλο μιας ανταλλαγής κτημάτων, περνάνε στο ζενερικ τρία η τέσσερα ονόματα συντελεστών αλλ’ οχι σκηνοθέτης ή κειμενογράφος.
Βέβαια, η καρδούλα μου σάλεψε, καθώς είδα πρώτη φορά αρχαία διαγράμματα και χάρτες, περιορισμούς κτημάτων, αλλά και πρόχειρα παλαιά σκαριφήματα οδών, παρόδων και ακινήτων, πράγματα για τα οποία έφαγα μέρος της ζωής μου, ερειδόμενος επί εκδεδομένων αρχείων.
Πού η Λαύρα, πού η Ιβήρων, το Χελαντάρι και τα άλλα μοναστήρια, όσα και οία;
Η λέξη «Ρωσία» πουθενά. Δεν απορώ. Η περίπτωση Στεπάν Ντουσάν, παραγωγού πλήθους κτηματολογικών εγγράφων που του έδωκαν να υπογράψει, πουθενά. Και τελειώνω με το σημαντικό:
Η ανταλλαγή κτημάτων, καλή και άγια και θεσμική. Από πότε είναι άγιο και θεσμικό να ανταλλάσσονται οικόπεδα αστικής ανάπτυξης, ολυμπιακά κτίρια και άλλα ευαγή, με το επίπεδο, λάγαρο νερό μιας λίμνης-λιμνοθάλασσας, δεν ξέρω. Διότι, παρά τις διαδόσεις και τα δικαστήρια, υπήρχε «δίκαιον ύδατος» και δουλεία εκμετάλλευσης, αλλά ιδιοκτησία, όχι.
