Οι επιτυχημένοι πολιτικοί έχουν το χάρισμα να εξαπατούν τον κόσμο, και παραμένουν επιτυχημένοι όσο ο κόσμος το χαίρεται. Για πολλά χρόνια είχαμε μια άρνηση να δούμε την πραγματικότητα κατά πρόσωπο, γιατί προτιμούσαμε τη φαντασίωση. Τώρα που η πραγματικότητα γύρισε και μας δάγκωσε, ανακαλύψαμε πόσο είχαμε εξαπατηθεί από τους πολιτικούς και τους εμποράκους της ευτυχίας, και μείναμε κατάπληκτοι από το μέγεθος της πλάνης μας. Βλέπουμε εικόνες από το παρελθόν και απορούμε πώς ήταν δυνατόν να πιστέψουμε τόσο χοντροκομμένα ψέματα, τόσο προφανείς απατεώνες. Κι όμως, και τα πιστεύαμε, και τους ψηφίζαμε. Εμείς, και κανένας άλλος.

 

Η δουλειά του πολιτικού, όπως ασκείται παραδοσιακά στην Ελλάδα, είναι να εξασφαλίζει την (επαν)εκλογή του με κάθε τρόπο. Ελάχιστοι έχουν ασχοληθεί σοβαρά με τη δουλειά του ψηφοφόρου, που είναι να εκλέγει τους άριστους. Όσο οι πολιτικοί μάς καταφέρνουν να παίζουμε το παιχνίδι με τους όρους τους, βγαίνουν αυτοί κερδισμένοι. Αυτό καλό είναι να το θυμόμαστε όταν έλθει η ώρα να ξαναψηφίσουμε τις επόμενες εβδομάδες, και να θυμηθούμε για ποιο πράγμα ψηφίζουμε, και να αποφασίσουμε υπεύθυνα, πέρα από νεφελώδεις συνθηματολογίες και κούφιες ρητορείες. Γιατί οι λέξεις και οι έννοιες δοκιμάζονται, όσο και η μνήμη και η υπομονή μας.

 

Το παιχνίδι των πολιτικών (όπως και ορισμένων δημοσιογραφούντων) παίζεται κυρίως με τις λέξεις. Με τις λέξεις φτιάχνονται συνθήματα, από λέξεις αποτελούνται οι νόμοι και τα νομοσχέδια. Όπως μας έδειξαν τα πρόσφατα παραδείγματα με τα νομοσχέδια για τα βοσκοτόπια και τον αιγιαλό, κάποιοι επιτήδειοι, κυρίως νομικοί, πιστεύουν ότι μπορούν να βάλουν τις λέξεις σε μια σειρά που θα κρύβει τις προθέσεις τους. Και κάποιοι επιτήδειοι, κυρίως πολιτικοί, ακολουθούν δοκιμασμένες συνταγές και χρησιμοποιούν λέξεις βάζοντάς τις σε μια σειρά που θα κατευθύνει τις αντιδράσεις μας.

 

Όταν η καθημερινότητα είναι ζοφερή, και όταν δεν υπάρχει συγκροτημένο σχέδιο ανάταξης και συγκεκριμένες προτάσεις από πλευράς πολιτικής, η επίκληση αφηρημένων και ανώτερων αξιών, με πατριωτική, μεταφυσική ή θρησκευτική φόρτιση, είναι ένα αποδοτικό τέχνασμα που κολακεύει και παγιδεύει το ακροατήριο. Οι λέξεις που χρησιμοποιούνται έρχουν τρία φορτία: το απλό, που το βρίσκουμε σε όλα τα λεξικά ως ερμηνεία και ετυμολογία. Το νομικό, που δεν συμπίπτει πάντοτε με το απλό, και έχει να κάνει με τη νομική ερμηνεία και χρήση των όρων. Τέλος, το συναισθηματικό, με το οποίο προσπαθούν να μας χειραγωγήσουν. Προσέξτε όσους χρησιμοποιούν δήθεν αβασάνιστα λέξεις όπως πατρίδα, έθνος, κράτος, γένος, φυλή, φύλο, για να καταλάβετε ότι πρέπει να προσέχετε πολύ και όταν χρησιμοποιούν άλλες, φαινομενικά απλούστερες λέξεις και έννοιες.