Τον τελευταίο καιρό, μετά από το «τρίγωνο της διαπλοκής», γίνεται πολύς λόγος για την «επταετία της κρίσης», και μάλιστα από πολιτικούς όπως ο πρωθυπουργός μας, που δεν γνώρισαν την επταετία της δικτατορίας, αφού γεννήθηκαν αργότερα.

 

Η βασική διαφορά των δύο επταετιών είναι ότι στην πρώτη υπήρχε η διαρκής ελπίδα ότι το στρατιωτικό καθεστώς θα ανατραπεί από μια εξέγερση που δεν ήλθε ποτέ ― η πρώτη δικτατορία ανατράπηκε από μια δεύτερη, σκληρότερη, και αυτή με τη σειρά της κατέρρευσε από την ανικανότητά της, κι έτσι προέκυψε η ανάγκη της πολιτικής λύσης.

 

Στη δεύτερη επταετία, αυτή της κρίσης, η ελπίδα της ανατροπής μέσα από το πολιτικό σύστημα εκφράστηκε εσχάτως από τον Σύριζα και του έδωσε την εξουσία, όμως διαψεύστηκε οικτρά. Η κρίση αποδείχτηκε ότι δεν ήταν μόνον οικονομική, ήταν και κρίση θεσμών και κοινωνίας. Ο Σύριζα, στο βαθμό που προσπάθησε, δεν έδωσε λύση αλλά έγινε μέρος του προβλήματος: δύο χρόνια από τα επτά της κρίσης είναι ολόδικά του. Και το χειρότερο: δεν υπάρχει καμία προοπτική, καμία ελπίδα ανατροπής, είτε με εξέγερση (η φύση της κρίσης καθιστά μια τέτοια λύση μάταια όσο και την επιστροφή στη δραχμή) είτε μέσα από το φθαρμένο πολιτικό σύστημα.

 

Μεχρι στιγμής δεν έχει εμφανιστεί ο επόμενος χαρισματικός λαϊκιστής πολιτικός, οποιασδήποτε παράταξης και απόχρωσης, που θα μπορέσει να συγκινήσει υποσχόμενος λύση και έξοδο από την κρίση. Και ευτυχώς, γιατί δεν είδαμε χαΐρι από τους χαρισματικούς. Η όποια διέξοδος δεν θα έλθει μόνον από πολιτικές κινήσεις που θα γίνουν ή δεν θα γίνουν στην οικονομία, αλλά και από ριζικές αλλαγές στο σκεπτικό και τη δομή της ήδη στραπατσαρισμένης ελληνικής κοινωνίας.

 

Αυτές οι συμπληρωματικές αλλαγές μπορούν να έλθουν μόνον από μέσα από την Παιδεία, που τα τελευταία χρόνια είναι σκανδαλωδώς παραμελημένη. Οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις που εξαγγέλλονται είναι κατά κανόνα ψηφοθηρικού χαρακτήρα, ο σχετικός διάλογος είναι προσχηματικός και δεν υπάρχει καμία συζήτηση για την ουσία της Παιδείας ― πόσο μάλλον για έναν υπερκομματικό εθνικό σχεδιασμό που θα προκύψει από συναινετικές διαδικασίες ώστε να εφαρμοστεί όχι μόνον για μία κυβερνητική τετραετία αλλά για όσα χρόνια χρειαστεί. Διαφορετικά, εφ' όσον το πολιτικό και το εκπαιδευτικό σύστημα συνεχίσει να παράγει παραιτημένους και ηττημένους ανθρώπους χωρίς ελπίδα και προοπτική, απλώς θα μετράμε τις επταετίες να περνούν.