Πάνος Θεοδωρίδης: Canto nero

Όταν ξέμεναν από εργάτες γης, που είτε την κοπάνησαν προς κάποιον οθωμανικό οικισμό, είτε πέθαιναν, οι «σεβαστοί» και οι «άγιοι» προνοιάριοι, δηλαδή αυτούς προς τους οποίους το κράτος παραχωρούσε το φορολογητέο εισόδημα ενός χωριού ή και μερίδας του, ζητούσαν και έπαιρναν άδεια να αναζητήσουν και να εγκαταστήσουν «ελεύθερους», ώστε να δουλεύουν σε χωράφια και εργαστήρια.

Δεν υπήρχε φυσικά μισθός, αλλά παραχώρηση γης και εργαλείων. Έτσι, ο «ελεύθερος» είχε την ελπίδα να αναβαθμιστεί σε «υποστατικό πάροικο».

Αυτούς τους «ελεύθερους» τους έβρισκαν συνήθως από πρόσφυγες που οι πολεμικές τύχες αποξένωναν απο τα αφεντικά και τα χωράφια τους. Η από ξενοπαροίκους που έφευγαν για να βρουν την τύχη τους εκεί όπου ακούγονταν πως είχε δουλειά.

Αυτά τα ξέρουμε από τα παρατσούκλια και τα παρονόματά τους. Στην Χαλκιδική, ένα ποσοστό είναι Κλαζομενίτες, Μελενικιώτες, ένας Φράγκος, η απλώς τους βαφτίζουν «Ξένους», άν η πατρίδα τους δεν προφέρονταν ανθρώπινα.

Η ελευθερία ως συνάρτηση της ιδιοκτησίας, ήταν ένα αστικό ζήτημα. Απέχουμε αρκετούς αιώνες από τον Υπερείδη που χρησιμοποιεί την έκφραση «ελεύθερα σώματα».

Αλλά ακόμη και στο ενθουσιαστικό «ελευθερία ή θάνατος» ενυπάρχει η απέχθεια του «Βασίλη κάτσε φρόνιμα να γίνει νοικοκύρης», συνυπάρχουσα με την προοπτική ο «ελεύθερος» να γίνει ζητιάνος, να πάρει τα βουνά, να τρώει ρίζες και φρούτα από αμπόλιαστο δεντράκι.

Διότι ,διαχρονικώς, μόνον η «υπόστασις» παράγει δικαιώματα. Ακόμη και το δικαίωμα της ψήφου, από την εκμέτρηση της περιουσίας έχει ξεκινήσει.

Βέβαια, όλοι οι «ελεύθεροι» δεν ήταν ευτυχείς.

Αν δε καταλάβουμε πως ήταν πολύ σπουδαίο στον μεσαίωνα κάποιος να σε ταΐζει, να σε ντύνει, να σε ποτίζει και να σε κοιμίζει, θα μας ενοχλεί η μαζική στροφή των ανθρώπων προς τα μοναστήρια.

Στων οποίων τα τυπικά, πολλές φορές αναγράφεται η υποχρέωση να δέχονται στο τραπέζι τους , φτωχούς και διακονιάρηδες. Κυρίως για να μη τους ματιάζουν οι κατάρες των ανθρώπων υπό μόνιμη ανέχεια.

Σήμερα , ο «ελεύθερος» σημαίνει κυρίως τον έχοντα την άνεση να διατυπώνει γνώμη. Διότι, ανάμεσα στον μεσαίωνα και στο παρόν, τα πράγματα δεν εξελίχτηκαν γραμμικά.

Για παράδειγμα, η άκριτη φορομπηξία, το ΦΠΑ στα όρη τα ψηλά βουνά, η ανεπάρκεια των προνοιακών μηχανισμών, και οι πρόσκαιρες «δραπετεύσεις από την καθημερινότητα» ή «το γέμισμα των μπαταριών» επειδή μερικοί αισθάνονται μπέηδες που άφησαν για δυό μέρες τα σπιτούδια τους για να μαγευτούν από ένα ηλιοβασίλεμα, έχουν πλάσει έναν τύπο εργαζόμενου, που του επιτρέπεται ένα διάλειμμα από την γαλέρα.

Κι έτσι ,όπως όλα τα καλά του κόσμου τούτου, βλέπω και γεννιέται ένας νέος τύπος νεοέλληνα, ο «Μαύρος».

Το επίθετο δεν χαρακτηρίζει μόνον τους υπηρετήσαντες στα τεθωρακισμένα.

Είναι το νέο όραμα κάθε νεοπαροίκου, να γίνει αόρατος για το σύστημα, ανεπίγνωστος και κρυφός.

Να υπάρχει με κλεμμένη ταυτότητα, να μη έχει νταραβέρια με το κράτος και τις τράπεζες, να ασκεί μαύρη εργασία και να ψωμίζεται απο τη μαύρη αγορά.

Όσο οι Μαύροι θα πληθαίνουν και οι Υποστατικοί θα μειώνονται, η Ελευθερία θα γίνεται Πρότυπη και θελκτική.

Σκεφτήτε κάτι ανάλογο με την περίοδο της Κατοχής. Ένας κοινός για την πλειονότητα στόχος, η Απελευθέρωση, θα φλογίζει τις καρδιές η τις ελπίδες.

Μόνο που πρέπει να περάσει μια περίοδος βέβαιης ανέχειας.

Ώστε οι Ελεύθεροι να ξαναζητήσουν Υπόσταση.

Ο μηχανισμός αυτός αισθάνομαι να έχει μπει σε λειτουργία, ακόμη στο ρελαντί.

Η δραπέτευση από τη χώρα, προσώρας, παραμένει όνειρο των εχόντων και κατεχόντων. Οι πτωχοί, εάν δεν προσηλυτιστούν από τους Μαύρους, θα γίνουν ξενοπάροικοι.

Αυτός ο μηχανισμός, δεν χρειάζεται Ηγέτες, σοφούς, υπηρεσίες και λοιπά .

Γι αυτό και τα λόγια των πολιτικών είναι τόσο κούφια, το βλέμμα τους τόσο σβησμένο, η ακεφιά τους πρόδηλη.

Φυσικά, το σεξ θα σεληνιάσει τους πάντες. Αλλά αυτή, είναι άλλη σωλήνωση.

Δείτε επίσης:

Μια selfie με τον Παρμενίωνα

Δια τας Κυρίας

b5228f322a0358ddd409d083a57525b7.jpg

Δηλώστε συμμετοχή. Στα όνειρά του.