05.07.2017
03.07.2017
03.07.2017
03.07.2017
02.07.2017
01.07.2017
01.07.2017
30.06.2017
30.06.2017
30.06.2017
29.06.2017
29.06.2017
• • •
• • •
Vera J. Frantzh | 06.07.2017
•
Αλέξανδρος Σύρρος | 05.07.2017
•
Panos Dodis | 05.07.2017
•
Georgia Drakaki | 05.07.2017
•
Nicolas Androulakis | 05.07.2017
•

Η εκπαίδευση ενός κλέφτη ήχων 4/12
Το ραδιόφωνο ήταν μια επαναστατική εφαρμογή παγκοσμίως. Ξαφνικά, η σιωπή και οι παύσεις έγιναν απεχθή αντιοικονομικά στοιχεία. Συλλέκτες ήχων ,συχνά μουσικών, κάλυπταν συστηματικά όλες τις γεωγραφικές ζώνες του μεσοπολέμου.
Ροκ χωρίς ραδιόφωνο, μπορεί να έβγαινε κάποια στιγμή σε ένα δίλεπτο μιας οπερέτας για να τονίσει κάτι κωμικό, ρυθμικό ή απλώς παράξενο σε μια αφήγηση. Βέβαια, το ραδιόφωνο απαιτούσε κάτι απλό αλλά απαραίτητο: να επιθυμεί ο ιδιοκτήτης του συγκεκριμένη εξάπλωση συγκεκριμένου ήχου. Απαγορεύοντας από το ραδιόφωνο ένα είδος λόγου ή μουσικό, απλώς παρακινούσες τον καθένα να παρατήσει το είδος λόγου ή μουσικό που δεν ήταν επιθυμητό, για να ακολουθήσει τον συρμό που ήταν «εγκεκριμένος».

Η ελεύθερη οικονομία στα ερτζιανά, και οι κώδικες που εφαρμόστηκαν, όχι γενικά περιοριστικοί στις Ηνωμένες Πολιτείες (αλλά επειδή είχαν να κάνουν με τα χρηστά ήθη με την καταπάτηση των οποίων φλέρταρε το ροκ) επέτρεψαν μια δυναμική εξάπλωση του παντοδύναμου ρυθμού και των μελωδικών ακολουθιών, συνήθως με στίχους που ήταν παιδικοί, ασταθείς, γελοίοι και ασήμαντοι. Καθώς το ροκ ξεκίνησε από χορευτική βαριάντα μιας ειδικής ομάδας μουσικών (εγκατάλειψη της μεγάλης ορχήστρας, κιθάρες, αρχικά και πιάνο, λίγα πνευστά, ντραμς σε αφθονία) το βάρος δόθηκε στην δημόσια εικόνα του βασικού τραγουδιστή. Ήταν ένα δημόσιο πρόσωπο που ακολουθούσε προσωπικό στυλ. Και καθώς η πρώτη μεταπολεμική περίοδος συνέπεσε με την διάδοση της τηλεόρασης, η κινούμενη εικόνα έγινε τμήμα της αγοράς, ειδικά των μικρών ηλικιών.

Η Ελλάδα δεν είχε τηλεόραση, κι όταν την απέκτησε δεν σκόπευε να την μετατρέψει σε ιδιωτικό επιχειρηματικό αλώνι. Την προώθηση ,μετά την στροφή του 1960, της νεανικής μουσικής, την ανέλαβαν δημοσιογράφοι που δεν είχαν καμία πείρα στο άθλημα, εκτός από τους αμερικάνους παραγωγούς και παρουσιαστές που έπαιζαν για τα φανταράκια τους την μουσική της πατρίδας

Μεγάλο μέρος της δουλειάς, το ανέλαβαν, αλλά με κόπους, οι εταιρείες παραγωγής δίσκων. Η αγορά τόσο του ροκ όσο και η πολύ μεγαλύτερη, της ποπ, ήταν ελάχιστη μπροστά στο λαϊκό τραγούδι και στα σουξέ της εποχής, ενίοτε από κινηματογραφικά ηχεία.
Για κάποιον λόγο που εύκολα μπορεί κάποιος να αντιληφθεί, το ροκ δεν ακολούθησε με ευκολία την παραδοσιακή νεοελληνική συνήθεια να μεταφέρονται οι μουσικές επιτυχίες του εξωτερικού στην χώρα, με εντόπιους τραγουδιστές, ορχήστρες και στιχουργούς.Ήδη στην δεκαετία του 50, προς το τέλος, αρκετές παρέες κανταδόρων,έπαιζαν λάτιν επιτυχίες αμετάφραστες.(Κούκουρουκουκού,Παλόμα) Ο συλλαβισμός του δωδεκάμετρου και ιδιοτυπίες στον τονισμό, έδιναν στιχουργικώς ξενέρωτα αποτελέσματα . Εκεί που ήταν δυνατό,στα ιταλικά σλόου κυρίως (Τερέζα)και σε πιο « χοροπηδηχτά » κομμάτια, οι μεταφράσεις έδιναν και έπαιρναν.(Στασέρα μη μπούτο-απόψε σε θέλω,το κορίτσι του φίλου μου)Αλλά γενικά, ακόμη και σε τραγούδια που ακολουθούσαν το συρτάκι δεν επιχειρούσε κάποιος να τα μεταφράσει ,όπως το Girl των Beatles, η το συρτό Ruby του Cat Stevens. Δεν μεταφράστηκαν ποτέ επίσης τραγούδια του Πρίσλεϊ. Ηταν η πρώτη φορά που ένας αστέρας, ο 'Eλβις, κάλυπτε τους νέους και τους έδινε την εικόνα του στην ζωή του, στα φλερτ του στον στρατό, στον γάμο και στον συνταγματάρχη του. Δύσκολο για τα ελληνόφωνα ποπ είδωλα της εποχής να μη αισθανθούν ρεζίληδες τραγουδώντας ελληνιστί το return to sender.

Καθώς το ροκ εκτός χώρου υμνούσε το «πλάτσα πλούτσα έκανα το μπάνιο λούτσα» και «παπούτσια από μπλε σουετίνα» ήταν αδύνατο να μεταφερθεί η αίσθηση στα ελληνικά που διέθεταν επαρκή γελοιότητα άλλου τύπου. Γι' αυτό και άρχισε να ανταλλάσσεται μεταξύ μαθητών η στιχουργία της γαλλικής και αγγλικής ποπ (ποτέ του αμερικάνικου ροκ) σε μπιλιετάκια που είχαν την μεταγραφή των αγγλικών ή γαλλικών στίχων με ελληνικούς χαρακτήρες, όπως παλαιότερα οι σταμπολήδες καραμανλήδες έγραφαν με ελληνικούς χαρακτήρες το φαρασιώτικο ή απλώς τούρκικο ιδίωμα. Το 1962, με την έκρηξη της μόδας των νεανικών μουσικών περιοδικών, ήταν σύνηθες να υπήρχαν στήλες με τέτοιες μεταγραφές «γιου ντον΄τ ριαλάιζ χάου ματς άι νήντ γιου».

Η αγορά ήταν έντονη, αλλά δεν μπορούσε να συγκριθεί με αυτό που ήθελε το Μέγα Πανελλήνιον. Σε εννιά εκατομμύρια νεοελλήνων, υπήρχαν μισό εκατομμύριο μαθητές γυμνασίου και λυκείου. Μόνον στις πόλεις και μόνον σε αξιοθρήνητα μονοψήφια ποσοστά οι νέοι ήξεραν τι είναι το ροκ ,ενώ κάπως περισσότεροι έδιναν ρέστα για το ποπ, ελληνικό και ξένο. Πάντως, από τα πάρτυ στα χορευτικά κέντρα και από τις συναυλίες συγκροτημάτων στα νυχτερινά κέντρα που παρουσίαζαν ποικίλη μουσική, μόνον προς το τέλος των σίξτις άρχισε να μπαίνει μοντέρνο πρόγραμμα και ποτέ, μα ποτέ ροκ.και βαθέως μέσα στην δεκαετία του 80, όταν έπαυε το μοντέρνο πρόγραμμα και άρχιζε με διπλοπεννιά το «λαϊκό τάιμ» ομαδικές κραυγές ενθουσιασμού και νταλγκαδιάς κάλυπταν τις μεγάλες πίστες με τα ρεζερβέ τραπέζια.

Ο Νίκος Μαστοράκης αρχές της δεκαετίας του 60, λανσάριζε τα μοντέρνα τραγούδια ,με μοντέρνο τρόπο. Η πιο πετυχημένη εκπομπή του λεγόταν «Λεωφορείο η μελωδία» και ήταν βραδυνή. Δεν δίσταζε να την αφιερώνει ολόκληρη σε ΕΝΑ τραγούδι ,όπως το paint it black των Stones που το «φερμάριζε» λαϊκότροπα, βαφτίζοντάς το «βάψ 'τα μαύρα!». Οι μουσικοί παρουσιαστές πάντα και με εκπομπή σε ραδιόφωνο, ηγήτορες διαγωνισμών, αργότερα beach parties ήταν αρκετοί και οι περισσότεροι πέρασαν έως αργά στην φάση και του ιδιωτικού ραδιοφώνου, μετά από μία ακμαία πειρατική φάση.

Ενώ οι ελληνικές πόλεις γέμιζαν συγκροτήματα, συνήθως μαθητικά και άρχιζε μια κουλτούρα ξένης μουσικής που το κύριο χαρακτηριστικό της ,με ελάχιστες εξαιρέσεις ήταν η ανεκτικότητα του κοινού σε λάθη και λάθος συγχορδίες, ελάχιστοι πεισματάρηδες ανακάλυπταν,αλλά με περιέργεια και επιμονή όλην την γκάμα του ροκ. Ακόμη και η μικρή τους πελατεία έφτασε στα όρια της συγκέντρωσης παράξενων χαρακτήρων περισσότερο, καθώς, άρχιζε να ωριμάζει μιας μορφής κανονικό ροκ, το ελληνικό, που ήταν βέβαια προσαρμοσμένο στην διεθνή σκηνή του 1966-1970. Υπήρχε και σόουλ, και αγγλικό μπλουζ, μαζί με «δραματικά» δημοφιλή ακούσματα που συχνά γινόταν μεγάλες επιτυχίες. Κάπως αργότερα, η μουσική για νέους έφυγε από τα κλαμπάκια και άρχισαν να μετακαλούνται τραγουδιστές και συγκροτήματα από το εξωτερικό αλλά και να διαπρέπουν ελληνικά συγκροτήματα έξω. Ήδη το ροκ είχε εγκαταλείψει την νεανική του φάση,και αποκτούσε παραφυάδες, παρωνυχίδες ή και παρερμηνείες.

Tags: