• • •
• • •
Vera J. Frantzh | 06.07.2017
Panos Dodis | 05.07.2017
Georgia Drakaki | 05.07.2017
Nicolas Androulakis | 05.07.2017
Η εκπαίδευση ενός κλέφτη ήχων 1/12
Πάνος Θεοδωρίδης | 17.02.2014 | 11:05
Μια πιθαμή ενηλικου όντος στο ύψος, μιάμιση φάρδος. Βάθος πόντοι δεκάξη, να χωράει ίσα ίσα  σεμεδάκι που να καλύπτει ορθογωνικό  τμήμα από τον πάνω βακελίτη.Στη μέση του ψαθωτού ηχείου ένα μεταλλικό διακοσμητικό μπρονζέ ,σαν έμβλημα αυτοκινήτου και κάτω κάτω ,πάλι στη μέση, το έμβλημα της Εταιρείας. Ηταν το οικογενειακό ραδιόφωνο, από σκούρον καφέ βακελίτη. Όλα στρογγυλεμένα και πομπέ.
 
Από πίσω, ένα σχετικά λεπτό ξυλοτέξ, περασμένο ένα χέρι κάσια, κι από τις είκοσι και βάλε κάθετες σχισμές του, να πρασινίζει και να κιτρινίζει στο εσωτερικό του, το σημειακό φώς από λυχνίες. Εκεί, αριστερά, ήταν και η υποδοχή για την κεραία που ήταν σπιράλ, συρμάτινη και απαραίτητη.
 
Ήταν Sierra. Από τα πιο μικρά της αγοράς. Στην μπροστινή κάτω φάσα του, δυό κουμπιά  και επάνω, η έκταση ενός διάφανου τζαμιού που είχε τυπωμένα από μέσα ονόματα από πόλεις με λατινικους χαρακτήρες και μπροστά από κάθε πόλη ένα τετραγωνάκι, ένδειξη πως εκεί έπρεπε να ψάχνεις αν ήθελες να ακούσεις τι γίνεται στα εξωτικά μέρη ALEPPO και CAIRO . Το βράδι γινόταν διαφώτιστο, με κίτρινο χρώμα.
 
To αριστερό κουμπί  ήταν για να ανοιγοκλείνει και για τον ήχο, το δεξί ήταν για την αναζήτηση σταθμών .Αμφότερα τα κουμπιά, για να μη γλυστράνε ο δείκτης και ο αντίχειρας του χειρισμού, ήταν κατά πάχος ραβδωτά ,ωσάν σφόνδυλοι αρχαίου κίονα  υπό κλιμακα. Τοδεξί κουμπί, κάτω δεξιά, είχε ένα μοχλάκι με τρεις τουλαχιστον θέσεις, για τις συχνότητες. Οσο πιο βραχείες οι συχνότητες, τόσο και έτριζε, παρασιτούσε και άφηνε παράδοξους ήχους σειρήνας ή βραχνιάσματος, να παρεμβαίνουν αλλάσσοντας τα λογια και την μουσική.Ο δείκτης που περνουσε πάνω από τους σταθμούς ήταν λεπτός, μεταλλικός και στα νιάτα του βυσσινής.
 
Από το 1950, που αποκτήθηκε, έως το 1964, που αντικαταστάθηκε από ένα φορητό ραδιόφωνο Φίλιπς, δίχρωμο, χωρις βραχέα,κοκκαλί μπροστά και δερματί στα πλάγια,  που ποτέ δεν το είπαμε ραδιόφωνο, αλλα τρανζίστορ,το Σιέρρα ήταν στο προσκεφαλο μου, αφού κοιμόμουνα στο ντιβάνι του καθημερινού δωματίου.
 
Θυμόμουνα τις εκπομπές, παραπάνω κι από τις μάρκες των αυτοκινήτων. Ειδικά της Θεσσαλονίκης, είχε και επιθεωρήσεις από τον μετέπειτα «Θησέα» παρουσιάζοντας τον θίασο του Ραφαέλο Ντενόγια. Πριν τα δέκα μου θυμάμαι κυρίως μουσική.Το βράδι,έβαζα την ένταση προς το μηδέν και περιέτρεχα με τον δείκτη τον κόσμο. Ο πίνακας ήταν ολοτελα άσχετος, οι σταθμοί ήταν λιγοι και δεν καταλάβαινα από πού. Πολλα αραβικά και τούρκικα, βαλκανικά τόσο πολλα που έως τα έξι μου χρόνια μπορουσα να καταλαβω αν τα σπασμένα ελληνικά τους ήταν από την Αλβανία, την Βουλγαρία ή το Βουκουρέστι,περιπαθή σέρβικα ελαφρά τραγουδια και μελωμένα δημοτικά από τα κοντινά Σκόπια. Μακριά και με πολλά παράσιτα παράξενα «τεμάχια» ανερμήνευτα, από εμβατήρια, μουσικές αργές, όπερες και τζάζ, ενώ η «φωνή της Αμερικής» καμπανιστή,μόνο εξαιρετικα ομιλητική, με λιγη σχετικά μουσική.
 
Επέμενα πολύ σε πόλεις που έβλεπα γραμμένες και νόμιζα πως ήταν από τις χώρες του Αλλαδίν ή της Ευρώπης. Εγραφε Berlin. Δεν άκουσα ποτέ Berlin. Μήτε οι  υπομονετικες ενέδρες που έστηνα στο ρημάδι το Aleppo  έφεραν ποτέ αποτέλεσμα. Τα εβραϊκά που ακούγονταν σπανίως ανάμεσα σε διάφορα «Αραμπί» και «Αραμπί» , υπέθετα πως ήταν αυτά με τα πολλα «χ».
 
Από αυτό το ραδιόφωνο θυμάμαι πολύ αχνά τον στρατηγό Μακάρθουρ, τον πόλεμο της Κορέας, την έξωση του Φαρούκ, ενώ τις ελληνικες εσωτερικες ειδήσεις τις ξέσκιζα. Απο το 1956 θεσπίστηκε  η οικογενειακη συνήθεια της καταγραφής των εκλογικών αποτελεσμάτων, που τηρήθηκε ανελλιπώς έως τις τελευταίες προχουντικες, του 1964.
Στις δυό περιπτώσεις που ντρεπόμουνα για λογαριασμό του εκφωνητή, ήταν ο ασυνήθιστα ειρωνικός του τόνος όταν σε διαφορα εκλογικά τμήματα εκφωνουσε «Παμέ μηδέν» (τότε η ΕΔΑ .το 1961, είχε κατέβει ως ΠΑΜΕ) .Το δικό του «Παμέ» ήταν τόσο σαρκαστικό και σαν να το εκφωνουσε ο Δήμος Σταρένιος μαζί με τον Ζώρα Τσάπελη, ώστε έκτοτε απέκτησα αριστερά γονίδια. Το ίδιο στυλ, δεν ξέρω αν από τον ίδιο εκφωνητή ήταν φοβερά μειωτικό έως τα πρώτα χρόνια της δικτατορίας,εναντίον του Παπανδρέου το 1965, εναντίον ενός Βαν Ντερ Στούλ και εναντίον του σημειώματος του Γιώργου Σεφέρη. Ιδια φωνή, αλλα στην «Ραδιοφωνική Βιβλιοθήκη» αρχές της δεκαετίας του 60, άκουγα όταν η Αφήγηση αφορουσε κάποιο μυθιστόρημα από τα χρόνια του εμφυλιου. Ηταν φωνές που έδειχναν ένα πράγμα: σαρκαστική χαμέρπεια. Ηταν η μόνη γλώσσα για την αριστερά επι δεκαετίες και τώρα, στη γαλάζια χώρα που δημιουργήσαμε, οι εκφωνητές αναλαμβαναν να τοποθετήσουν τους ηττημένους στην θέση που τους άξιζε: δίπλα στον Πήλιο Γούση και άλλους Εφιάλτες. Με το κατάλληλο ηχόχρωμα.
 
Βέβαια, ήταν και ο Αχιλλεας Μαμάκης, και η θεία Λενα, και το μπιζάρισμα στην  Κάλλας, και η θλίψη για τον χαμό του Γιώργου Παπά και του Βασίλη Λογοθετίδη, του Κέννεντι και του Τάιρον Πάουερ.
Αυτές οι σοβαρότητες δέχτηκαν μεγάλο χτύπημα με το ροκ.