Ο εικαστικός καλλιτέχνης Αϊ Γουέι Γουέι την έμπαινε άγρια στην κυβέρνηση της Κίνας. Tο ποτήρι ξεχείλισε με την κριτική του για την κάλυψη του πραγματικού αριθμού νεκρών μαθητών στα ερείπια των σχολείων που κατάρρευσαν με το σεισμό στη Σετσουάν το 2008 και τη δημοσίευση στο ιστολόγιό του των ονομάτων χιλιάδων νεκρών παιδιών. Το μπλογκ του το έκλεισαν, το ξύλο του το έφαγε, το στούντιό του στη Σαγκάη το κατεδάφισαν (ως παράνομη κατασκευή) και στο φρέσκο τον έκλεισαν για τρεις μήνες (για οικονομικά εγκλήματα). Έκτοτε απαγορεύεται στον καλλιτέχνη να ταξιδέψει εκτός Κίνας.

 

Την έκθεσή του στο Αλκατράζ με θέμα την Ελευθερία, τη σχεδίασε εξ αποστάσεως και κάτω από καθεστώς συνεχούς επιτήρησης. Όσον αφορά στα εικαστικά, μεταξύ ενός παλιμπαιδίστικου προφανούς και ενός συνειδητά ακατανόητου υπάρχουν αποχρώσεις που μπορούν να με συγκινήσουν. Έντονη η παρουσία του προφανούς στην έκθεση του Γουέι Γουέι. Δεν περιμένω να αφυπνιστώ βλέποντας κινέζικο δράκο κρεμασμένο από το ταβάνι και στα λέπια του να διαβάζω αποφθέγματα, όπως “Privacy is a function of liberty – Edward Snowden”.

 

Από τα εκθέματα στις εγκαταστάσεις των παλιών φυλακών στο Αλκατράζ, αυτό που τράβηξε την προσοχή μου ήταν οι 176 προσωπογραφίες ατόμων που φυλακίστηκαν ή διώχτηκαν για όσα πίστευαν. Προσωπογραφίες απλωμένες στο δάπεδο, φτιαγμένες από εκατομμύρια τουβλάκια Lego  - άλλες στημένες στην Κίνα, άλλες επί τόπου με την συμβολή 80 εθελοντών από το San Francisco.

 

Συμβουλεύτηκα τον κατάλογο στην είσοδο της αίθουσας που είχε καταχωρημένες τις προσωπογραφίες ανά γεωγραφική περιοχή. Πολλές χώρες απουσίαζαν. Μίλησα στην υπεύθυνη η οποία συμφώνησε και εξέφρασε η ίδια την απορία της για το γεγονός ότι δεν υπήρχε προσωπογραφία ατόμου από χώρα της Νότιας Αμερικής. “ Ίσως το έργο αντανακλά την προσωπική ματιά και ενδιαφέρον του Γουέι Γουέι”, σχολίασε.

 

Mandela και Snowden – ποιος το αμφισβητεί; Χαμηλή όμως η ανάλυση στα πρόσωπα που διάλεξε ο Γουέι Γουέι. Πολλές οι λεπτομέρειες και οι αποχρώσεις που λείπουν. Στο μάγουλο κάθε Κινέζου αντικαθεστωτικού χωρούν χιλιάδες. Η στέρηση της ελευθερίας δεν εξαντλείται σε 178. Και σχετίζεται ολοένα και περισσότερο και ύπουλα με την επιβολή ενός οικονομικού μοντέλου που πριν 25 χρόνια, τότε με την πτώση του τείχους, προπαγανδίστηκε ως η μόνη εγγύηση ελευθερίας. Αυτό το οικονομικό μοντέλο Κίνα και Δύση το χορεύουν ταγκό, βυθίζοντας χιλιάδες στη φτώχεια και στο κοινωνικό περιθώριο σε δύση (και σε ανατολή πιστεύω). Επιβολή που είναι ουσιαστικά στέρηση ελευθερίας. Αυτήν την απόχρωση δεν την είδα στην έκθεση του Γουέι Γουέι, με τη μουσική υπόκρουση των Pussy Riot.