• • •
• • •
Vera J. Frantzh | 06.07.2017
Panos Dodis | 05.07.2017
Georgia Drakaki | 05.07.2017
Nicolas Androulakis | 05.07.2017
Ανθρωποφαγία
Ένας καθώς πρέπει φασισμός
Sraosha | 27.05.2014 | 16:03
Το κείμενο που θα διαβάσετε θα μπορούσε να συνοψιστεί σε μία πρόταση: "Στην Ελλάδα τιμάμε τα προσχήματα."
 
Έγραφα λοιπόν πρόσφατα ότι
Υπό αυτήν την έννοια, δυνάμει μπούκουρες είμαστε όσοι ανεχόμαστε τις ειδήσεις για καινούργιους πνιγμένους, για βασανισμούς και φόνους στις φυλακές, για στρατόπεδα συγκέντρωσης. Να το χοντρύνω: είμαστε κι εμείς οιονεί χρυσαυγίτες, διανοία αν όχι λόγω ή έργω. Όσοι ανακουφιζόμαστε που η πνιγμένη μάνα δε θα ζητιανεύει στα μάρμαρα της Πανεπιστημίου να μας χαλάει τη μόστρα, είμαστε μπούκουρες. Γιατί όταν και αν μας ζητήσουνε τον λόγο ποτέ, θα ψελλίζουμε κι εμείς κλαίγοντας επιχειρήματα τύπου "η Εύα με ηπάτησε": δειλοί, ασυνάρτητοι, οσφυοκάμπτες. Μπούκουρες και όχι κουμπούρες, όπως θα καμωνόμαστε.
 
Και φυσικά, το ερώτημα είναι γιατί ανεχόμαστε τις ειδήσεις αυτές. Γενικότερα, γιατί το ναζιστικό κόμμα έχει τόση επιτυχία;
 
Αναλύσεις υπάρχουνε, βεβαίως, πάρα πολλές: από το ότι το ναζιστικό κόμμα αποτελεί το δειλό εκλογικό κωλοδάχτυλο που δείχνουν ταπεινοί και καταφρονεμένοι, μέχρι σύνθετες ερμηνευτικές προσεγγίσεις που μιλούν για τον νεοφιλελευθερισμό, το ήθος του καπιταλισμού, την Ευρώπη και τη θυγατέρα Λεπέν. Παρά το λεκτικό μου, δεν απαξιώνω καμμία ερμηνεία, γιατί δεν έχω τη γνώση και την αποσκευή να το πράξω. Απλώς θέλω να επισημάνω (όπως και πολλοί άλλοι πριν από εμένα) κάποια γεγονότα, κάποιες πραγματικότητες αν θέλετε, που πολλοί θέλουμε να ξεχνάμε.
 
Πρώτα πρώτα, να ξαναπώ αυτό που όλο και περισσότεροι παραδέχονται όσο περνάει ο καιρός: ένα μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων είναι φασίστες κανονικότατοι, οι οποίοι κρύβονταν μέχρι πρόσφατα στο εκάστοτε δεξιό κόμμα (αλλά και στο ΠΑΣΟΚ). Η ιστορική συγκυρία που εδραίωσε τον φασισμό στην Ελλάδα ήταν η δεκαετία του '40: υπήρξαν άνθρωποι που ως δοσίλογοι-συνεργάτες πέρασαν κατά τον Εμφύλιο στην εθνική παράταξη φυσικά και αβίαστα, μέσα από μια διαδικασία που εδραίωσε τη θέση και την ευμάρειά τους (με τα λεφτά του σχεδίου Μάρσαλ, των καταληστευμένων Εβραίων της Σαλονίκης κτλ) και που έδωσε το καλό παράδειγμα. Ως γνωστόν, αποναζιστικοποίηση δεν υπήρξε ποτέ. Την Επταετία -- μόλις 15-20 χρόνια μετά, έτσι; -- ανανεώθηκε η ηγεμονία τους και ο ρόλος τους ως στυλοβάτες της κοινωνίας και θεματοφύλακες ιδανικών. Ταυτόχρονα, το σχολείο ύφαινε τον γνωστό πέπλο με το ελληνοχριστιανικό (αργότερα 'ελληνορθόδοξο') στημόνι και το πολιτικοκοινωνικά συντηρητικό υφάδι. Τον πέπλο που μας κουκούλωσε.
 
Αλλά αυτός είναι ένας παράγοντας μόνο. Ο δεύτερος είναι ότι ο φασισμός ως ιδεολογία, και οι νοοτροπίες και πρακτικές που εκπορεύονται από αυτόν, είναι νομιμοποιημένος στην ελληνική κοινωνία. Ο φασισμός είναι ανεκτός ακόμα και από όσους δεν τον ασπάζονται. Θυμηθείτε λ.χ. τη συμπαράσταση απέναντι στον Μελίστα (φονιά του Μ. Καλτέζα), τις αντιδράσεις στις καταλήψεις του '91 (και τη χαρακτηριστική μακροθυμία απέναντι στους δολοφόνους του Τεμπονέρα, που ήτανε "κομματόσκυλο που φυτίλιαζε τα παιδιά"), τη θηριώδη στάση απέναντι στους Αλβανούς μετανάστες, τη χαρακτηριστική ευκολία με την οποία το "μακεδονικό" εξελίχθηκε από τίποτα στο "κατ' εξοχήν εθνικό μας θέμα",  την παραδοσιακή εχθρότητα απέναντι στις μειονότητες και στη διαφορά, τον εναγκαλισμό με τον αυταρχισμό και την καταστολή ακόμα και εκ μέρους αντικρατιστών νεοφιλελεύθερων. Πάνω απ' όλα, θυμηθείτε τον Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο, όμως, με αποκορύφωμα τα συλλαλητήρια για τις ταυτότητες. Όπως λέει και ο Θεοδωρίδης, όποιος μιλάει για (οποιαδήποτε) ηγεμονία της Αριστεράς στην ελληνική κοινωνία, επειδή το '81-'85 έκανε τρέντι την εικονογραφία της το ΠΑΣΟΚ, μάλλον βλέπει πολύ επιλεκτικά τον κόσμο γύρω του.
 
Ο κόσμος που στήριξε και στηρίζει όλο αυτό το κατασκεύασμα δεν έχει απαραιτήτως οικονομικά οφέλη: άλλωστε αν τάισε κάποιος την Ελλάδα, και δη την επαρχία, μαζικά, αυτός ήταν κυρίως ο Παπαντρέου μεταξύ '81 και '89. Ο αυταρχισμός, το ιδανικό της κλειστής κοινωνίας, η πατριαρχία, ο τοπικισμός και ο απομονωτισμός, η κοινωνική ανθρωποφαγία είχανε πάντοτε έρεισμα ακλόνητο. Κατά συνέπεια, η επιθετική και τοξική έκφραση που τους δίνει ο φασισμός, έχουν ένα κοινό εκεί μεταξύ 10 και 20%, καθώς και την ανοχή πολλών περισσότερων.
 
Να το πω απλά: αν βάζαμε το ΛΑΟΣ ή τους ναζί του Κασιδιάρη στην εξουσία, δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι θα ακολουθούσαν πολιτικές πολύ διαφορετικές από της ΝΔ του Σαμαρά: καταστολή, αγαστή συνεργασία με εργολάβους και ΜΜΕ, παράκαμψη ή και καταστρατήγηση θεσμών, ρητορική μίσους, πολιτικές αυταρχικές και ρατσιστικές (με την ευρεία έννοια), ολοκληρωτισμός τόσος όσος μπορούνε να ξεπλύνουνε τα ΜΜΕ.
 
Όσο για το ίδιο το ναζιστικό κόμμα, ενοχλεί, όσους ενοχλεί, γιατί δεν τηρεί τα προσχήματα: αρβύλες, σβάστικες, μαχαιρώματα -- όλα αυτά είναι ξένα προς την ελληνική ψυχή. Άλλωστε, σύμβολα έχουμε κι ανωτερότητα έχουμε, τι χαλεύουν οι σβάστικες και οι άρειες οι φυλές; Ξένες όμως δεν είναι οι πεποιθήσεις του ναζιστικού κόμματος ή οι πολιτικές που ευαγγελίζεται. Άλλωστε, στην εφαρμογή τους εκ μέρους της ΝΔ, ένα 23% όσων ψήφισαν μάλλον τις εγκρίνουν.