Ωραία και συντονιστικά τα επαινετικά της Μεσογείου, μα σαν τη Μαύρη Θάλασσα δεν έχει άλλη ατλαζένια μαυρίλα, Αζόφ και Καύκασος, εκβολές Δουνάβεως, λάσπη και ενίοτε τεϊόδενδρα.

Αλλά το φως εκεί δεν είναι μαγικό, αλλά ψυχοφθόρο. Και ο γόννος από οψάρια στο τέρμα Θεού, συναρπαστικός. Από εκεί ξεκινάνε τα αειφορικά, με ολόμαυρη ράχη κοπάδια από τονάκια και πλήθος σπαθάτων όντων, το ένα τρώγει το άλλο και η Μεσόγειος, από Μάη σε Μάη, χορταίνει τον κόσμο της παγιδεύοντας πρωτεϊνη σε κάθε στενό.

Με τον Μιχάλη πριν εννέα χρόνια μπήκαμε σε ένα Pegasus σαν αυτό που γλύστρησε τις προάλλες και πήγαμε Τραπεζούντα. Αμφότεροι το θέλαμε, ως καταγόμενοι από αντίπερα όχθες του Χαρσιώτη ποταμού, αυτός εκ Χαλύβων και κώμης Χαβίανα, εγώ εκ Χάλδων και κώμης Χάρσερα.

Υπάρχει μια καλύπτρα, ένας κεφαλόδεσμος στην Τραπεζούντα που καθιστά τις μουσουλμάνες κυράδες και παιδίσκες κυριολεκτικά κορυθαίολες.

Συγκεκριμένα, αφήνουν το πρόσωπο να φαίνεται και το κυκλώνουν από μια μαντήλα,  μπουρλωμένες. Αλλά ειδικά στην Τραπεζούντα και τα πέριξ του Καυκάσου, ο κεφαλόδεσμος έχει το σχήμα και την μακρόταλη ομοιότητα με την κοιλιά της σφήκας. Έτσι, το προφίλ των γυναικών γίνεται ωσάν της Νεφερτίτης αγαλμάτωσις, και το πρόσωπο προφίλ, μοιάζει πολύ πιο γραμμένο και σαφώς μικρότερο από άλλα χτενίσματα και καλύπτρες. Ειδικά οι αναγνωρισμένες ως πολύ όμορφες, στήνουνε περίπλοκους κόθρους ως επιμήκεις κότσους, ώστε η κοιλιά της σφήκας να είναι κυλινδρική και ευθειασμένη, σαν γιγάντιο ραχάτ λουκούμ, και κατά συνέπεια, ο λαιμός τους φαίνεται εύθρυπτος και σαστισμένος.

Αυτό το δέσιμο δεν το συνάντησα αλλού στην Ανατολία είτε σε άλλα μέρη των Αγαρηνών. Και πάντα ανακαλώ το τραγικό και λυρικό “όλοι σε λένε μέλισσα μα εγώ σε λέω σφήκα, έχεις της σφήκας το κεντρί, της μέλισσας τη γλύκα.”

Αργότερα αναρωτήθηκα το πως και το γιατί αυτής της ιδιοτυπίας. Στην Τραπεζούντα σερβίρουν το χαβίτς και αρκετοί κατανοούν ή μιλάνε ποντιακά, αλλά η πόλη μοιάζει άγαρμπα χτισμένη πάνω σε γεροντικά ξεδοντιασμένα ούλα, με εγκρεμνούς παντού και βαθιές χαράδες, και δεν φοβούνται τα πολυώροφα.

Είχαμε δει πως στο «καλό» ξενοδοχείο γινόταν γάμοι. Πολλοί. Και οι καλεσμένες στους γάμους, καθώς  βόλευε η διαρρύθμιση του ξενοδοχείου, ερχόντουσαν με καφτάνια και ράσα, όπως όλες, κουβαλώντας και μια τσάντα ειδών μόδας. Στο υπόγειο γινόταν οι δεξιώσεις και τις καλεσμένες τις βλέπαμε φευγαλέα να μπαίνουν ρασοφόρες και να τρέχουν από ένα αποδυτήριο στην αίθουσα γυμνόποδες με πεδιλάκι ψηλοτάκουνο, στενά σατενέ φόρεμα δεκαετίας του πενήντα και άλλες ως φαινομηρίδες αμαζόνες των Θεμισκύρων και του Θερμώδοντος ποταμού.

Ερχόμενες και φεύγοντας πάντως, φορούσαν την μακρόστενη, αγγουρωτή (σαν των  Βαρδαριωτών) δορά της κεφαλής, με ευγενέστατο προφίλ, ενώ σε άλλες Ανατολίες όλα ήταν λιγότερο οριεντάλ.

Έχω και φωτογραφίες, αλλά ο Φεβρουάριος δεν είναι μήνας αναμνήσεων. Και η Μεσόγειος υπερισχύει για έναν λόγο: η μαυροθαλασσίτικη Γιάλτα είναι θέρετρο και παραπέμπει σε μεγάλους ουρανούς μολυβί, τα εν Μεσογείω Γιάλτρα στην Εύβοια έχουν ένα νύχι στεριάς στον χάρτη που μοιάζει με τη μακριά βελόνα με άγκιστρο, ένα σμικρό καμάκι, που κρατούσαν, παρέα με ένα ξύλινο αυγό, τα κορίτσια που από το ανοιχτό παράθυρο ενός ισογείου, έπιαναν πόντους από τις νάιλον κάλτσες των γυναικών που φορούσαν μπόλια και όχι μπούργκα.

Να αγαπάτε τους συνειρμούς, διότι μοιάζουν με τον γόνο των παλαμίδων και παράγουνε λακέρδα.