Αν και λίγες πτυχές είναι γνωστές για την πρώιμη ζωή της, μαρτυρίες δίνουν ως πιθανότερη ημερομηνία γέννησής την 7η Σεπτεμβρίου 1894. Το αληθινό της όνομα ήταν Έλενα Ιβάνοβνα Ντιακόνοβα, ενώ άλλες πηγές αναφέρουν επίσης το επίθετο Ντεβουλίνα. Περισσότερα είναι γνωστά γιαυτήν έπειτα από τον γάμο της με τον Γάλλο ποιητή Πωλ Ελυάρ, καρπός του οποίου ήταν η κόρη της Σεσίλ. Η Gala δεν μπόρεσε ποτέ να συμβιβαστεί με τον ρόλο της μητέρας και συχνά αναφέρεται ότι παραμελούσε και κακομεταχειριζόταν την κόρη της.

 Σήμερα μπορεί να είναι ευρέως γνωστή ως μούσα του Salvador Dali, ωστόσο, πριν τον γνωρίσει η Gala είχε ήδη εμπνεύσει αρκετούς σουρεαλιστές καλλιτέχνες. Πρώτο από όλους τον σύζυγό της, Ελυάρ αλλά και τους Μαξ Ερνστ και Αντρέ Μπρετόν. Ο τελευταίος αργότερα θα στραφεί εναντίον της και θα μιλήσει δημοσίως για τον δύστροπο χαρακτήρα της. Με τον Ερνστ, ο οποίος συγκατοίκησε μαζί τους, το ζευγάρι διατηρούσε επί 3 χρόνια ερωτικό τρίγωνο. 

Η γνωριμία με τον Νταλί

Αύγουστος, 1929: Η Γκαλά ταξιδεύει με τον σύζυγό και την κόρη της στην Ισπανία, όπου γνωρίζει τον κατά 10 χρόνια μικρότερό της, Salvador Dali. Μέχρι τότε, λέγεται πως ο εκκεντρικός ζωγράφος παρέμενε παρθένος, πάσχοντας από κάποια φοβία για τα γυναικεία γεννητικά όργανα, την οποία είχε αναπτύξει κατά τα παιδικά του χρόνια. Ο Νταλί στην αυτοβιογραφία του (Η κρυφή ζωή του Σαλβαδόρ Νταλί)τοποθετεί το ξεκίνημα του έρωτά τους στην παραλία της πόλης Καδακές, όπου βρέθηκαν μόνοι τους για περπάτημα. Όταν ο νεαρός ζωγράφος τη ρώτησε τι επιθυμεί από τον ίδιο, η απάντηση της Γκαλά τον αιφνιδίασε «Θέλω να με σκοτώσεις». Από εκείνη τη στιγμή, λέγεται πως ξεκίνησε η σχέση τους. 

Η Gala εγκατέλειψε τον σύζυγό της και λίγο αργότερα πήρε διαζύγιο, αν και οι δυο πρώην σύζυγοι δε διέκοψαν ποτέ τις ερωτικές τους σχέσεις. Η οικογένεια του Νταλί, μην υποστηρίζοντας τον δεσμό του με την Gala, τον αποκλήρωσε. Το ζευγάρι παντρεύτηκε το 1934 και νομικά δε χώρισε ποτέ. Η σχέση τους παρέμεινε, μέχρι τέλους, πολυγαμική, ενώ περίφημα ήταν τα όργια που διοργάνωνε το διάσημο ζευγάρι κάθε σαββατοκύριακο στην πολυτελή βίλλα τους. Η φήμη της ακόρεστα φιλήδονης γυναίκας, αχόρταγη για όλες τις απολαύσεις, την ακολουθούσε ήδη από τον πρώτο της γάμο, ενώ όπως φαίνεται η μεγαλύτερή της αδυναμία ήταν οι νεαροί άντρες.

 
Gala, η μούσα

Ήδη από τον πρώτο καιρό της γνωριμίας τους η Γκαλά φαίνεται να είχε εμπνεύσει έντονα τον νεαρό καλλιτέχνη. Γρήγορα έγινε η μούσα του και εμφανίστηκε σε αναρίθμητα έργα του, κατά κύριο λόγο πίνακες αλλά και γλυπτά. Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’30, ο ζωγράφος υπέγραφε τα έργα του με το όνομά του αλλά και με το όνομα της συζύγου του, θεωρώντας την παρουσία της καταλυτικής σημασίας για την έμπνευση και ολοκλήρωση των έργων του. Και ήταν αλήθεια: η Γκαλά διατήρησε το ρόλο της μάνατζερ στην οικονομική κι επαγγελματική ζωή του συζύγου της, αναλαμβάνοντας από την αγορά κατάλληλων υλικών ζωγραφικής μέχρι τη διοργάνωση εκθέσεων και την πώληση έργων τέχνης. Ο Νταλί αναγνώριζε και σεβόταν βαθύτατα τη διάνοια της Γκαλά, ενώ μάλιστα ήταν η ίδια αυτή που τον σύστησε στον Μπρετόν, ηγετική φυσιογνωμία του υπερρεαλιστικού κινήματος.

 

               

 

Ήταν η Gala η αιτία καταστροφής του Dali;

 Οι ιστορική τέχνης περιγράφουν την Gala σαν καταλύτη της ανόδου αλλά και της πτώσης του εκκεντρικού ζωγράφου. Από φίλους και συνεργάτες του Νταλί, η Gala δεν περιγράφεται σαν μια συμπαθητική φυσιογνωμία. Κακότροπη, φίλερις, εξουσιοφρενής, σπάταλη, χειριστική και εγωίστρια είναι μερικά από τα επίθετα που της αποδίδονταν. Όταν ο Breton εκδίδει το 1938 το περίφημο Λεξικό του Υπερρεαλισμού, στο λήμμα που φέρει το όνομά της, η ίδια χαρακτηρίζεται ως «γυναίκα βίαιη και αποστειρωμένη». Η Gala ήταν υποστηρίκτρια του ολοκληρωτισμού κι ο Σαλβαδόρ δε δίστασε να ενστερνιστεί τη φασιστική ιδεολογία, αποκοιμίζοντας τη διάθεση κοινωνικής αμφισβήτησης στα έργα του. Για χάρη της, άφησε πίσω του τα πολιτικά φρονήματα που μοιραζόταν στα πρώτα χρόνια της επαγγελματικής του πορείας με τους Μπουνιουέλ και Λόρκα, υποστηρικτές του αναρχισμού και του κομμουνισμού αντιστοίχως. Κατά διαστήματα εξέφρασε δημοσίως τις εθνικιστικές του ιδέες, το αντισημιτικό του μίσος και τον θαυμασμό του για τους δικτάτορες Φράνκο και Χίτλερ. Υποστήριξε επίσης την ανάγκη για ακόμα περισσότερες θανατώσεις πολιτικών κρατουμένων. Διατηρούσε αγαστές σχέσεις με την Εκκλησία και παρέμεινε γονυκλινής στο φρανκικό καθεστώς, κάτι που δεν του συγχωρήθηκε ποτέ από την Ιντελιγκέντσια της εποχής του. Μάλιστα, ο Μπρετόν, γνωστός για την αναρχική του ιδεολογία και την αντιφασιστική του δράση, τον «εξοστράκισε» από το Κίνημα των Σουρεαλιστών, για να πάρει αργότερα την απάντηση από τον Νταλί «Ο Σουρεαλισμός είμαι εγώ!». 

Άλλο ένα επιχείρημα ότι η Γκαλά ήταν υπεύθυνη για την καλλιτεχνική σήψη του ζωγράφου, ήταν το γεγονός ότι μετήλθε  πάσης μηχανής προκειμένου να εμπορευματοποιήσει την τέχνη του. Μεταξύ άλλων, τον ώθησε να καταπιαστεί με έργα πολύ κατώτερα από την καλλιτεχνική του διάνοια, προκειμένου να συνεχίσει να ζει πολυτελή ζωή αναλώμασι του συζύγου της. Άλλες φορές πάλι, το ζευγάρι συμμετείχε σε καλλιτεχνικές απάτες, όπου ο ζωγράφος υπέγραφε έργα άσημων δημιουργών και τα παρουσίαζε ως δικά του, με μοναδικό σκοπό το γρήγορο χρήμα. Αυτές οι κινήσεις «κατέφαγαν» με τον καιρό το κύρος του καλλιτέχνη και της μούσας του.

Το τέλος της σχέσης

Αν και το ζευγάρι δεν πήρε ποτέ διαζύγιο, η ερωτική σχέση τους ήδη από την δεκαετία του ’70 είχε φτάσει στο τέλος της. Όταν η γυναίκα του έφτασε σε προχωρημένη ηλικία, ο Νταλί της αγόρασε το Κάστρο του Πούμπολ στην Χιρόνα της Ισπανίας, όπου διέμεινε μέχρι τον θάνατό της. Μάλιστα είχε αποφασιστεί πως ο Σαλβαδόρ θα μπορούσε να την επισκέπτεται μόνον έπειτα από δική της γραπτή άδεια. Αν και αρχικά οι δυο σύζυγοι είχαν αποφασίσει να διατηρήσουν φιλική σχέση, η σχέση αυτή κλονίστηκε αρκετά στο μέλλον. Η Γκαλά συνέχισε να έχει πρόσβαση στην περιουσία του Νταλί, την οποία χρησιμοποιούσε κυρίως για να κάνει ακριβά δώρα στους νεαρούς εραστές της. Επίσης, σταμάτησε ακόμα και να τον επισκέπτεται στο ατελιέ του όπως για χρόνια συνήθιζε, ενώ μάλιστα λέγεται πως ο Νταλί σε επίσκεψή του στο κάστρο της δε δίστασε να της επιτεθεί βίαια. Ύστερα από την ανάρρωσή της έπειτα από το βίαιο περιστατικό, η Γκαλά λέγεται πως έθισε τον Νταλί σε αμφεταμίνες και υπνωτικά χάπια, κάτι που τον οδήγησε σε μόνιμη νευρική δυσλειτουργία. 

Η Gala πέθανε τον Ιούνιο του 1982, σε ηλικία 89 ετών, και ετάφη στο Κάστρο του Πούμπολ φορώντας μια κόκκινη Dior τουαλέτα. Λίγα χρόνια αργότερα κι έχοντας πέσει σε βαριά κατάθλιψη έπειτα από τον χαμό της, την ακολούθησε και ο Σαλβαδόρ Νταλί.

«Αγαπώ την Gala περισσότερο από τη μητέρα μου, περισσότερο από τον πατέρα μου, περισσότερο από τον Πικάσο, περισσότερο ακόμη και από το χρήμα» Salvador Dali