Από τις εκβολές του Άλυος ποταμού έως τα ριζά του Καυκάσου ο αρχαίος αποικισμός δημιούργησε σκάλες στις ακτές που εξελίχτηκαν σε πόλεις. Την ενδοχώρα την κατοικούσαν καμια τριανταριά λαοί, φυλές και γένη. Σπανίως βρίσκονταν διαβάσεις και οδεύσεις που έτεμναν το σώμα της Μικρασίας. Η πιο γνωστή «ανάβαση» ήταν το Ξενοφώντα και των Μυρίων που κατέληξαν στην Τραπεζούντα. Εκεί που ανέκραξαν το «θάλαττα» ήταν οι Χάλυβες, οι Αλιζώνες, οι Χάλδοι κι ο κάθε ταξιδιώτης άκουγε αλλιώς το όνομά τους, γιατί το αφτί τους δεν ήταν ασκημένο. Δούλευαν τα μέταλλα και υπήρχε εμπόριο. Κάθε περίπλους, από τα χρόνια των Αργοναυτών, πρόσθετε και πληροφορίες. Με τέρμα την Κολχίδα. Ένας ποταμός, ο Θερμόδων, φημίζονταν ως πρώτη κοιτίδα των Αμαζόνων. Οι γεωγράφοι είναι επιφυλακτικοί έως και ερμητικοί στις υποθέσεις τους. Μετά την Βιθυνία, ανεβοκατέβαινε η Παφλαγονία, και μετά ο Πόντος.

Η Γενοκτονία, παραδόξως, είναι παντού. Γράφονται πολλά και ποικίλα.Καθώς η πατρική μου ρίζα έρχεται από τον γάμο ενός Παναγιώτη από την Χάρσερα και μιας Αφέντρας από τη Διάκονα, καλλιεργώ ένα μπαχτσεδάκι από την κοινή και την χαμένη τους μοίρα, χτισμένη από τις λέξεις Βλαδικαύκασος, Ιρκούτσκη, υπερσιβηρικός, Κομονόσταφος, τα κιτάπια της μονής Χαλιναρά να καίγονται από τον τελευταίο ηγούμενο και οι εικόνες της να φτάνουν στην Αγροσυκιά, ενώ ξέρω το μέρος όπου έκρυψαν άμφια και σκεύη, αλλά δεν το λέω. Τελείωσε ο Χάλδος βίος, και αυτό που έμεινε, πρέπει να ξεπεράσει την λαογραφική και την χορευτική του φάση, και να γίνει γνώση, ενδοσκόπηση και ωριμότητα.