Το Σύνταγμα μας έφταιγε…
02-11-2018

Σπουδαία η διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης…Μας έχει κόψει την ανάσα. Όχι μόνο επειδή η κίνηση Τσίπρα είναι προδήλως μικροκομματική και εντυπωσιοθηρική. Ούτε πάλι επειδή το Σύνταγμα είναι τόσο τέλειο, ώστε παρέλκει κάθε αναθεώρησή του. Αλλά επειδή τα βασικά προβλήματα της χώρας -και δη η παρατεταμένη αδυναμία της να επανέλθει σε οικονομική και πολιτική κανονικότητα- δεν  συνδέονται με το Σύνταγμα και άρα δεν θεραπεύονται με την αναθεώρησή του. Θα είναι εσχάτη πλάνη να πιστέψει κανείς ότι κάποια καταστατική τροχοπέδη μας εμπόδισε να αναδείξουμε το δημιουργικό μεγαλείο μας.

Αν το σκεφθεί κανείς, ακόμη και η υφιστάμενη συνταγματική πρόβλεψη  πρόωρης διάλυσης της Βουλής σε περίπτωση μη εκλογής προέδρου Δημοκρατίας, που κατά κοινή παραδοχή αποτελεί αστόχημα του ελληνικού καταστατικού χάρτη, δεν ευθύνεται για το ότι η χώρα, αντί να «βγει από τα μνημόνια» το 2015, υπήχθη στο βαρύτερο όλων. Το Σύνταγμα, έστω άστοχα, πρόβλεψε μια αφορμή αναγκαστικής πρόωρης προσφυγής στη λαϊκή ψήφο, αλλά δεν προσδιορίζει την έκβαση των εκλογών. Για την καταστροφή του 2015-16 τα φταίει το κεφάλι μας. Ο σοφός λαός, το 36% και το 44% που επέλεξαν να απόσχουν στις εκλογές τον Ιανουάριο και τον Σεπτέμβριο 2015 αντίστοιχα, και η ψήφος των προσελθόντων. Τον Σεπτέμβριο, μάλιστα, είχαμε εισπράξει τους καρπούς των χειρισμών Τσίπρα-Βαρουφάκη. Ξέραμε.

Η εκλογή προέδρου Δημοκρατίας δεν θα έπρεπε, με άλλα λόγια, να συνδέεται με πρόωρες εκλογές, αλλά ακόμη κι έτσι η ευθύνη (και η ανευθυνότητα) στον λαό επιστρέφει. Αν η επιπολαιότητά του είναι τόσο επίφοβη, θα είναι και σε άλλες εκλογές, ανεξάρτητες από την προεδρία της δημοκρατίας. Τι θα κάνουμε; Θα προβλέψουμε εκλογικό …«κόφτη»;

Ανάλογες σκέψεις δικαιολογούνται και σε άλλα θέματα. Για το χάλι της εκπαίδευσης φταίει, άραγε, ότι δεν επιτρέπονται τα ιδιωτικά πανεπιστήμια ή οι ανεύθυνοι χειρισμοί των κυβερνήσεων στα Α.Ε.Ι και στα σχολεία; Το να επιτραπεί η ίδρυση ιδιωτικών ανώτατων σχολών είναι πιθανότατα σκόπιμο, όμως το να παράσχουμε πρόσβαση σε αξιοπρεπείς σχολές σε όσους έχουν να πληρώσουν (αν υποτεθεί ότι θα είναι κάποιου επιπέδου οι ιδιωτικές σχολές που θα δημιουργηθούν) δεν θα γιατρέψει το προέχον πρόβλημά μας – την αποκατάσταση του κύρους και της εύρυθμης λειτουργίας των καλών δημόσιων πανεπιστημίων μας.

Στην οικονομική πολιτική, η αποκατάσταση αναπτυξιακού περιβάλλοντος με σταθερό φορολογικό και ασφαλιστικό σύστημα χρειάζεται συνταγματική πρόβλεψη; Η έλλειψή της μας εμπόδιζε τόσο καιρό; Το ίδιο στο Δημόσιο – η αξιολόγηση και η αξιοκρατία δεν επιβάλλονται με καταστατικές διατάξεις, αλλά με σώφρονα διοίκηση και σοβαρή κοινή νομοθεσία. Μοιάζει λίγο με τη δικαιοσύνη, όπου η δικαστική ανεξαρτησία κατοχυρώνεται πλήρως, ανθούν όμως οι δημόσιες απόπειρες ποδηγέτησης των δικαστικών αρχών από την κυβέρνηση και, κατά τα διαδιδόμενα, οι χειρισμοί των «Ρασπούτιν» στα παρασκήνια..

Ας το αναθεωρήσουμε το Σύνταγμα. Αλλά για τη νόσο μας η αναθεώρηση δεν θα είναι ούτε ασπιρίνη.