Σωρός τα χαρτιά πάνω στο μεγάλο τραπέζι του σαλονιού. Ειδοποιήσεις, λογαριασμοί – ηλεκτρικό και κοινόχρηστα – φυλλάδια, ιατρικές εξετάσεις. Σήκωσα και ξεδίπλωσα μια λεπτή εφημερίδα. Τα τοπικά νέα μιας κοινότητας στην ορεινή Φωκίδα. Από ‘κει η καταγωγή του θείου, επισήμανε ο πωλητής του διαμερίσματος.

Η θεία ήταν νησιώτισσα από Άνδρο και αδελφή της πεθεράς του. Άκληρο το αντρόγυνο, η γριά άφησε το διαμέρισμα στις νεαρές κόρες της ανιψιάς της. Τη φρόντισε όλη η οικογένεια, την πρόσεξαν, επίσκεψη σχεδόν καθημερινά και το βράδυ πριν τις δέκα το τηλεφώνημα για να βεβαιωθούν ότι είχε πάρει σωστά τα φάρμακα.

Δεν βάσταξε τον καημό από το θάνατο του άντρα της και μέσα σ’ ενάμιση χρόνο ακολούθησε.

Άφησα την εφημερίδα να περιεργαστώ μια φωτογραφία. Ήταν του συζύγου, παλιά ασπρόμαυρη φωτογραφία, τραβηγμένη όταν ήταν μεσήλικας. Καλοστεκούμενος, το ανοιχτό γκρίζο της ίριδας πρόδιδε γαλανομάτη. Αγρότης που άφησε νέος το χωριό για την Αθήνα και ύστερα από διάφορες δουλειές απέκτησε καφενείο στο Μεταξουργείο. Κι από εκεί βγήκε στη σύνταξη.

Έψαξα ανάμεσα στα χαρτιά για φωτογραφία της γυναίκας. Δεν βρήκα.

Μαζί κι ο σύντροφός μου για να δούμε, ύστερα από παρότρυνση του πωλητή, αν θέλαμε να κρατήσουμε κάποιο από τα έπιπλα και αντικείμενα πριν φωνάξει τους παλιατζήδες. Το χαρτομάνι στο τραπέζι μαζεύτηκε ύστερα από ψάξιμο για να δει αν υπήρχαν οφειλές ώστε να μου παραδοθεί «καθαρό» – δικά του λόγια – το διαμέρισμα. Όλα τ’ άλλα στη θέση τους όπως περιγραφή από αρχαιολόγο οικισμού που ερήμωσε όταν οι κάτοικοι μύρισαν ξαφνικά την επερχόμενη καταστροφή.

Η μεγάλη ξύλινη ντουλάπα στην κρεβατοκάμαρα, το πλυντήριο, το ριχτάρι στον καναπέ, η στεγνή και σκασμένη πλάκα σαπουνιού στο νιπτήρα.

Η γριά, πλην κάποιων λογαριασμών, δεν χρωστούσε. Αλλά χρωστά ο πωλητής. Μικροεπιχειρηματίας, μαγαζάτορας με δάνειο και τώρα με lockdown. Το διαμέρισμα δεν θα κρατηθεί για τις κόρες του που ήταν η επιθυμία της γερασμένης θείας. Η χαρά της πιστεύω, η ευγνωμοσύνη και η έννοια της.

Κοιτάξαμε γύρω. Δεν υπήρχε κάτι που θα μπορούσε να χωρέσει στα σχέδια μου για το διαμέρισμα. Γκρέμισμα μεσοτοιχιών, reset. Ούτε ένα μικρό παλίμψηστο.

Πίσω απ’ την εξώπορτα, ακουμπισμένα στην κόγχη του τοίχου, είδα μια μαγκούρα κι ένα μπαστούνι. Η μαγκούρα ψηλή, το ξύλο της ξανθό με σκαλιστή λαβή, το μπαστούνι χαμηλό, σκουρόχρωμο, βερνικωμένο.

Θα κρατήσουμε αυτά τα δύο, είπα, εφόσον συμφωνείς. Τα υπόλοιπα φώναξε να τα πάρουν πριν το συμβόλαιο. Αν μπορείς, θα ήθελα να κρατούσατε τα εικονίσματα στη γωνία της κρεβατοκάμαρας, πάνω από το κρεβάτι.