Περί αρετής καλλιτεχνών
24-02-2020

Κατανοητά αυτά που ακούγονται, ότι δηλαδή το καλλιτεχνικό έργο δεν διαχωρίζεται απ’ τον δημιουργό του. Και κατ’ επέκταση δεν θ’ ακούγατε έναν μουσικό που θα ήταν παλιάνθρωπος, ας έβγαζε ωραία τραγούδια. Εγώ θέλω να ρωτήσω.
Όλοι αυτοί οι καλλιτέχνες που έχετε για χρυσά παιδιά, είστε σίγουροι ότι π.χ. δεν χτυπούν τις κοπέλες τους μεθυσμένοι; Υπάρχει κάποιο αρετόμετρο; Υπάρχει κάποια ιερά εξέταση που γνωρίζει ποιος καλλιτέχνης είναι καλοσυνάτος άνθρωπος; Υπάρχει κάποιος εσωτερικός κόφτης που μας εμποδίζει να εκτιμήσουμε ένα καλλιτεχνικό έργο έτσι και μας ενημερώσουν ότι ο δημιουργός του είναι κακός; Ή μήπως η τέχνη υπερισχύει των ανθρώπινων πράξεων, μόνο και μόνο διότι το έργο, ΔΕΝ είναι ο δημιουργός του. Για μένα ο καλλιτέχνης είναι απλά το μέσο που επιλέγει η ίδια η τέχνη για να εμφανιστεί στην δική μας διάσταση. Το καλλιτεχνικό έργο προϋπάρχει κάπου, δεν είναι κτήμα ούτε χωράφι κανενός δημιουργού. Με λίγα λόγια, ο καλλιτέχνης δεν είναι καν δημιουργός αλλά ένας ευαίσθητος μεταφορέας τον οποίο διάλεξε το έργο για να το εμφανίσει στους συνανθρώπους του. Πιθανότατα αυτό που λέμε “έμπνευση” να μην είναι τίποτε άλλο εκτός από ένα ζευγάρι κατάλληλα αυτιά που μας επιτρέπουν ν’ ακούσουμε την υπαγόρευση του έργου που ζητά να φανερωθεί και κατά συνέπεια, κακώς ο καλλιτέχνης δέχεται τον θαυμασμό και τα εύσημα από τους άλλους, γιατί είναι μόνο ένας απλός διαμεσολαβητής. Αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα και συζήτηση.
Πίσω σ’ αυτά που λέγαμε. Με την λογική του να ζητούμε πιστοποιητικό ενάρετου ανθρώπου πριν ακούσουμε ένα τραγούδι ή δούμε έναν πίνακα και το ν’ ακούμε μουσική πχ μόνο από καλά παιδιά, ακόμη και αν γράφουν χαζομάρες, μόνο και μόνο γιατί συμφωνούμε με τις κοινωνικές τους επιλογές, μήπως μας οδηγεί σ’ ένα δογματικό μενταλιτέ Κνίτη;
Υποτίθεται ότι η τέχνη είναι για τον άνθρωπο, αλλά σαν οντότητα, σαν ύπαρξη, είναι πέρα απ’ τον δημιουργό και τις κάθε λογής αδυναμίες του. Ένας φονιάς άραγε, θα μπορούσε να γράψει ένα ποίημα για τον βαθύ ανθρωπισμό και την αγάπη, την ώρα που η έμπνευση τον καθοδηγεί στο να το κάνει? Την ώρα που το ίδιο το ποίημα διάλεξε αυτόν για να γραφτεί;
Ο Ντα Βίντσι, ο Πικάσο, ο Άκης Πάνου, ο Παζολίνι, ο Τζέημς Μπράουν, ο χ Βερολινέζος dj που δημιουργεί, γνωρίζουμε και κρίνουμε την αρετή τους; Η τέχνη τελικά απελευθερώνει ή σκλαβώνει; Η Τέχνη είναι ανωτέρα της φτωχής ανθρώπινης φύσης και ηθικής; Μπορεί η τέχνη τελικά να μεταμορφώσει ένα τέρας δημιουργό σ’ έναν Άγγελο, έστω και στιγμιαία;
Έχει την δύναμη αυτή, ή όχι;