Δύο, τρία πράγματα που θυμάμαι από ΄κει
08-08-2020

Στο Λίβανο βρέθηκα δύο συνεχόμενες χρονιές, επαγγελματικοί λόγοι, το ’98 και το ’99.

Θυμάμαι τις χριστιανικές συνοικίες της Βηρυτού στην πλαγιά, τις στροφές της λεωφόρου ανάμεσα σε πολυκατοικίες με κήπους που θύμιζαν Αθήνα – περισσότερο από κάθε άλλη πόλη που έχω επισκεφτεί στο εξωτερικό. Στο κέντρο κοντά στο λιμάνι, εμφανή τα σημάδια του εμφυλίου σε τοίχους και σε οικόπεδα με μπάζα. Στο νότιο μέρος της πόλης, ένα μεγάλο στάδιο κτισμένο κοντά εκεί που υπήρχαν τα προσφυγικά στρατόπεδα στη Σάμπρα και στη Σατίλα.

(Θυμάται κανείς μαζί μου την εικόνα της Δεμίρη, παρουσιάστριας ειδήσεων στο κρατικό κανάλι, να κρατάει σταυρό και να κλαίει το φθινόπωρο του 1982 μετά τη σφαγή των προσφύγων από παραστρατιωτικούς Χριστιανούς Φαλαγγίτες; Νομίζω ότι ο σύζυγός της ήταν Παλαιστίνιος. Αλλά έχουν περάσει χρόνια ώστε να παίρνω τοις μετρητοίς ότι ανασύρει συνειρμικά η μνήμη μου. Πάντως για το κλάμα και για ‘κείνο το σταυρό είμαι σίγουρος).

Ανέβηκα στο Aλ Σουφ, το καταφύγιο με τους κέδρους, για κάποιο σεμινάριο με το αυτοκίνητο ενός ντόπιου συνεργάτη. Νεαρός αυτός μαζί και η έγκυος σύζυγος. Χίσαμ το όνομά του. Τα βουνά στιγματισμένα από οικισμούς όπου φύτρωναν πολυκατοικίες, πενταώροφες, επταώροφες. Στους Λιβανέζους αρέσει να χτίζουν δίχως αναστολές, τουλάχιστον εκείνον τον καιρό.

Θυμάμαι το γέλιο του Χίσαμ, τρανταχτό, κάθε φορά που περνούσαμε κάποιο χωριό και μου μιλούσε για τη μειονότητα που το κατοικούσε, για το πόσοι νεκροί υπήρξαν στο τάδε γεγονός, την τάδε ημερομηνία με τον εμφύλιο.

Ίσως γελούσε από νευρικότητα, μάλλον το έκανε για να εμπεδώσω τον εκφυλισμό του βάρους του θανάτου που είχε συμβεί στην ψυχή του Λιβάνου, το βύθισμα.

Διάβαζα τις ειδήσεις διαδικτυακά μέσα στη βδομάδα και μπαφιασμένος από τις περιγραφές, έπρεπε να σκεφτώ για λίγο αν διάβαζα διήγηση μαρτύρων από τη Χιροσίμα ή από τη Βηρυτό.

Η ταχύτατα διογκούμενη σφαίρα από τη συμπύκνωση υδρατμών μπροστά από το ωστικό κύμα, το μανιτάρι που ακολουθεί.

Η πιο χαρακτηριστική εικόνα που έχω από το Λίβανο, κρατημένη στο μυαλό μου και σε φιλμ μέσα από το φακό μου, ήταν οι κουκουναριές μέσα στην ομίχλη πάνω σε πλαγιά, ανεβαίνοντας για την κορφή με τους κέδρους.