Έξαψη
03-03-2021

Από το 2006, χάρη στον Νίκο Μακρόπουλο, τραγουδιστή, στον συνθέτη Μπουγά και στον στιχουργό Γρίτση, υπάρχει το υπέρτατο σέρτικο τραγούδι, εξέλιξη του παλαιού καψούρικου ή του συσσωρεύοντος γαρδένιες και πιάτα, ονόματι «Κρίση». Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της Κρίσης ήταν πως περιείχε έναν εξαιρετικά εύκαμπτο στίχο που κατέληγε στο προτιμητέο μαράζι του χορευτού της πίστας.

Κρίση, με πιάνει κρίση…
Και άμα με πιάσει δεν μπορεί
ένας ολόκληρος στρατός να με κρατήσει

ο δεύτερος και τρίτος στίχος ήταν το τέλειο πασπαρτού, καθώς κάλυπταν τις ενεργειακές ανάγκες παντός πικραμένου. Θα μπορούσε να αντικατασταθεί:

Ένας αήρ φαρμακερός να με μπουχίσει

ή

Μια ξεχασμένη αγελάδα να μουγκρίσει

ή

Ένας τρελός ηθοποιός να δει τη δύση

ή

Ο φουσκωμένος κοκοβιός να με φοβίσει

ή

Ένας αρχαίος βουδιστής να με κλονίσει

Και λοιπά, και λοιπά, κάπου 300 διαφορετικά νοήματα. Πάντως, το έτος 2021, χαρακτηρίζεται από ενα συνδυασμένο αρμονικά σέρτικο νέας γενιάς άσμα. Διάβασα πως ο κύριος Βαγγέλης Μαρινάκης είναι ο συντάκτης των στίχων του τραγουδιού «έξαψη» που παραδίδεται ως στιχηρό σε δύο παραλλαγές, μια μείζονα και μία ελάσσονα, το τραγουδά η Νατάσσα Θεοδωρίδου, υπάρχει βιντεοκλίπ διαφημιζόμενο, ενώ συνθέτης φέρεται ο άγνωστός μου Πέτρος Ιακωβίδης, αλλά κακό της Κεφαλής μου: από πιτσιρικάς συνθέτει και παρίσταται σε ολόκληρη γενιά μουσικής, που το κύριο χαρακτηριστικό της είναι πως έλαβε σοβαρό χαρτζιλίκι μόνον στην εποχή του ευρώ και δώθε.

Παραθέτω την εκδοχή που κρίνω, δηλώνοντας ότι μόνον εκεί βρήκα επαρκή ανακρατήματα εννοιών, λέξεων και νοημάτων:

«Στο μυαλό στο κορμί
στις απόκρυφες στιγμές
Και στη χαμένη λογική

Στο φιλί σου στην αγκαλιά σου
Στην κατάρα και ευχή
Θα καούμε όλοι μαζί

Έξαψη παντού όταν σε βλέπω
Γίνεσαι αθόρυβη κραυγή

Θα είναι ο έρωτας πνοή
Κλείνει ο κύκλος μια ζωή
Και όλα αρχίζουν πάλι από την αρχή

Έξαψη παντού όταν σε βλέπω
Γίνεσαι αθόρυβη κραυγή»

Δεν βρίσκω καθόλου αγενή την ελαφρά παρασπονδία του στιχικού ήθους θεωρώντας πάντως στα όρια του γκροτέσκου να λήγει κάθε στίχος με πλειοψηφία καταλήξεων σε «ι». Παραπέμπει στην παράδοση του «ω παιδιά μου ορφανά μου» του Ρήγα, όπου ακμάζει το «ι»:

Ω παιδιά μου,
ορφανά μου,
σκορπισμένα εδώ κι εκεί,

 διωγμένα,
υβρισμένα
απ’ τα έθνη πανοικί!

Συλλαβές και μέτρα, εκτός ενός εμφανούς επτασύλλαβου, δεν τηρούνται, αλλά δεν ενδιαφέρει πολύ, καθώς εδώ και χρόνια η κυρία Νατάσσα Θεοδωρίδου υπηρετεί με μία αψεγάδιαστα σέρτικη φωνή εδώ και χρόνια, το προσωπικό της ίρτζι.

Νοηματικά, υπάρχουν δύο εμμονές: οι πρώτοι έξι στίχοι δηλώνουν πως «θα καούμε όλοι μαζί» πειστικά, ενώ στο δεύτερο ημίχρονο επικρατεί μια κυκλική αίσθηση και το εύρημα «γίνεσαι αθόρυβη κραυγή» ήτοι σοβεί ένα βουβό, εύγλωττο εν τούτοις φλερτ.

Εάν πάντως η «Έξαψη» νοηματικώς δείχνει υποφώσκον αίσθημα συγκρατημένης, πειθαρχικής, όχι αναγκαστικά ερωτικής οξύτητας, ήτοι έναν ντροπιάρη θαυμαστή, δεν συμπίπτει με το χύμα στύλ της τραγουδίστριας που της λείπει ένας συγκρατημός, μια εύγλωτη στέρηση, ένας διακαμός (επί ψαράδων).

Καλή προσπάθεια. Δεν μπορώ να μη υποστηρίξω πως ένας εύπορος άνθρωπος, όπως ο στιχουργός, σπανίως ευημερεί στην τέχνη του λόγου, από την εποχή του ιππότη Δελαπαλίς και του όρου «λαπαλισμός» που επικράτησε επί κειμένων όπου υμνείται το αυτονόητον, όπως διδάσκει άσμα του 1525, μετά την μάχη της Παβίας.

Σε εύπορες πάντως, παραδοσιακές οικογένειες, γράφονται κατά καιρούς στίχοι, αλλά κυρίως επι απογόνων απροθύμων να πλουτίσουν ως συνέβη με τον Εμπειρίκον και περίπου με τον Ελύτην.

Εύχομαι καλή συνέχεια.