• • •
• • •
Vera J. Frantzh | 06.07.2017
Panos Dodis | 05.07.2017
Georgia Drakaki | 05.07.2017
Nicolas Androulakis | 05.07.2017
Διάκοσμος και ψηφιδωτά που χάθηκαν στην φωτιά του 1917
O διάκονος και ο ανθύπατος
Πάνος Θεοδωρίδης | 26.10.2014 | 05:39
Σε πόλη με τείχη ριγωτά, λευκά και πράσινα, απο νταμάρια Κουφαλίων και Ευαγγελίστριας, ήταν μεγάλα κτίσματα της Τετραρχίας, τετρακάμαρα και ανέβαιναν τα εμπόριά της απο την κίνηση σε βαρείς, ορθά σχεδιασμένους δρόμους.
 
Προς Δημητριάδα, Δυρράχιο, Βέροια, Σίρμιο, Ρομουλάνα και στο αλώνι του Ξέρξη στον Έβρο, που μοίραζε άλλες διαδρομές, περνώντας τον Ελλήσποντο.
 
Και με επαρχιακό δίκτυο προς τους κοντινούς Δήμους, όπως την Βουκεφάλεια.
 
Συνυπήρχαν ξηλωμένος απο την Ραίκηλο ναός, Σαραπείον και θερμές λατρείες, αμή και τα αφιερώματα Γεωργίου του Πραγματευτού, κι ένα παράξενο, νεόχτιστο μακρυνάρι, που αργότερα το έλεγαν Αχειροποίητο.
 
Μιαν εποχή την κυβερνούσε ο τραχύς Γαλεριος με την Θρακομανή του μητέρα, καθ ά διδάσκει ο γαλίφης Λακτάντιος. Έχτισε ανάκτορο και άλλα πολλά.
 
Το μαρτυρολογιο της πόλης αυτής είχε αλλότριους αγίους, μερικοί εξεικονίζονται στα ψηφιδωτά στην Ροτόντα. Άγνωστο σε ποιό Τυπικό.
 
Είχε και ιππόδρομο και εκεί σφάχτηκε κόσμος και κοσμάκης.
 
Ίδια χρόνια, στο Σίρμιο, μαρτύρησε ένας διάκονος, ονόματι Δημήτριος. Του έφτιαξαν Μαρτύριο δίπλα στην Αγία Αναστασία. Σίρμιο ήτον η Μητροβίτσα, κι αυτή μετονομάστηκε αργότερα, διότι ήτον η πόλη του Δημητρίου.
 
Η Θεσσαλονίκη ήταν ,όπως και  το Ιλλυρικό, πόλη του Πάπα της Ρώμης. Η Ρώμη ήτον μακριά, η Νέα Ρώμη πιό κοντά. Ο Πάπας είχε τον μητροπολίτη Θεσσαλονίκης βικάριο, δηλαδή αντ΄αυτού. Απο επιστολές ξέρουμε πως ήταν πολλές οι διαμάχες, ανάμεσα σε οπαδούς της Ανατολης και της Δύσης.
 
Ωστόσο και επι αιώναν ολόκληρον, ο Ιππόδρομος καζάντησε και υπήρχαν Δήμοι, αρματηλάτες, επιτυχίες στην Σπίνα, ακόμη και συγγενείς της Χρυσομαλλούς, φίλης της Θεοδώρας.Και προηγουμένως μονομάχοι πολλοί, εντόπιοι και βάρβαροι και μονομαχούσαν σε ένα "στάδιο", σύνθεση απο κερκίδες και μάγγανα.
 
Ο κόσμος ,όταν έφτασαν οι Γότθοι και έπιασαν δυναμάρια στα Μεδιανά, στην Κύρρο, στην Πέλλα και αλλαχού, έκλεισε τις πύλες, ανέτρεψε τις προτομές των αυτοκρατόρων και εμπιστεύτηκε τα κλειδιά στον Μητροπολίτη, καθ΄α εξηγεί ο Ιορνάνδης, άλλος Γότθος και αυτός.
 
Δυό γενιές μετά, το Σίρμιο το ρήμαξαν οι Άβαρες και το κατοίκησαν. Και λίγο πριν τον Ιουστινιανό, χτίστηκε στη Σαλονίκη ο μέγας πεντάκλιτος ναός που λειτουργούσε ως άσυλο. Μπορεί να τον έλεγαν Άγιο Μάρκο. Στα χρόνια ενός δέσποτα που σώθηκε το μονόγραμμά του σε ένα κολονάκι του χαμηλού του τέμπλου και βρίσκεται εκεί, σε υπόγειο.
 
Κι απο μιά συγχυσμένη επιγραφή που δεν καλοθυμάται ο Κουζινερής, αναφέρεται πληρωμή και συνδρομή βαλλιστραρίων του βικαριάτου.
 
Έως τότε, άλλος Δημήτριος ,ειδικά στη Σαλονίκη, πουθενά.
 
Ο Πάπας πρωταγωνίστησε και αποτελείωσε το μέγα θαύμα,το Τείχος που υπάρχει και σήμερα, και επέγραψε την  επιτυχία του,περι το έτος 522 στα τείχη έναντι Ευαγγελίστριας.
 
Παρά το μεγάλο μέτωπο που ασφάλισε ο Ιουστινιανός, έσπασε σε πολλά σημεία και μπήκαν λαοί πολλοί, άλλοτε επαίτες,άλλοτε εξαγορασμένοι ,πάντα καλύτεροι μαχητές.
Και έγινε σύσκεψις και νέα πολιτική, καθώς μπήκαν στην πόλη και έζησαν πρόσφυγες απο τον Δούναβη και άλλα μέρη του βορρά και το Σίρμιο εχάθη και έφεραν τον άγιό τους στην πόλη, όπως αργότερα την Παναγία Σουμελά, άλλοι πρόσφυγες.
 
Και τότε άρχισαν να αναζητούν μέγα σωτήρα, παλλάδιο της πόλης ,να είναι εντόπιος, να είναι μεγαλοσχήμων, να έχει "ωραιώνα" μεγάλου διοικητή, να δώσει θάρρος στους απόφυγους, να γίνει η πόλη ο νέος ισχυρός κρίκος νοτιότερα του Δούναβη.
 
Και έγιναν δύο βίοι, η passio prima και η passio altera και άρχισαν να γράφονται τα θαύματα του αγίου Δημητρίου, επικολλώντας παλαιότερες λατρείες και χωνεύοντας άλλα ονόματα που δεν υπάρχουν πιά.
 
Το πρώτο πάθος είναι σύντομο και αόριστο, ωσαν draft σεναρίου. Το Δεύτερο πάθος έχει δεκαπλασια έκταση και μιλάει για όλα, αλλά και με τοπογραφία. Είναι ολότελα επινοημένο, αλλα ποτέ δεν ενόχλησε αυτό.
 
Απο τα χρόνια του Θεοδοσίου, κι ώς την δωρεά μιας αλυκής στον ναό του νέου Αγίου απο τον Ιουστινιανό, ο διάκονος έγινε ανθύπατος.  Πλάστηκε ένας "κακός" Μαξιμιανός και ξεχάστηκε ο  Γαλεριος. Και άρχισαν τα θαύματα.
 
Αφήγηση είναι ,μη λύετε την τάξιν.
 
Οι αποδείξεις βρίσκονται στα μονογράμματα των αυτοκρατόρων ,σε μιά lacuna στο περι κτισμάτων του Προκοπίου και σε αναρίθμητες ψηφίδες που συντίθενται κατά την έπαρσιν και οικονομία εκάστου.